Η επεμβατική καρδιολογία είναι o κλάδος της καρδιολογίας ο οποίος ασχολείται με επεμβάσεις κυρίως στα στεφανιαία αγγεία. Σε αντίθεση με την χειρουργική επέμβαση – το γνωστό μας «by-pass» – η οποία γίνεται με ανοικτή θωρακοτομή από τον καδιοχειρουργό, η επέμβαση στα στεφανιαία αγγεία γίνεται από τον καρδιολόγο με ειδικούς οδηγούς καθετήρες και είναι σχετικά ανώδυνη για τον ασθενή. Στις επόμενες γραμμές θα γνωρίσετε κάποια πράγματα σχετικά με την αγγειοπλαστική και το stent και τους λόγους που χρειάζεται να εφαρμόζεται.

Τι εννοούμε με τον όρο «στεφανιαία νόσος»

Η διαταραχή αυτή αφορά την εναπόθεση χοληστερόλης και άλλων λιπιδίων στις στεφανιαίες αρτηρίες, δηλαδή τις αρτηρίες που αιματώνουν την καρδιά. Αυτή η  εναπόθεση προκαλεί τη στένωση ή ακόμη και την ολική απόφραξη αυτών των αγγείων.

Η εναπόθεση των λιπιδίων ονομάζεται «αθηρωματική πλάκα». Αν οι στεφανιαίες αρτηρίες παρουσιάσουν σημαντικού βαθμού στένωση, τότε παρεμποδίζεται η φυσιολογική ροή του αίματος. Η στένωση αυτή μπορεί τότε να προκαλέσει προκάρδιο άλγος (στηθάγχη) ή ακόμη χειρότερα, οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου.

Υπάρχουν τρεις τρόποι αντιμετώπισης του προβλήματος:

• Φαρμακευτική αγωγή
• Χειρουργική αντιμετώπιση
• Αγγειοπλαστική

Αγγειοπλαστική

Η αγγειοπλαστική είναι η συχνότερη μορφή επεμβατικής θεραπείας. Χρησιμοποιείται για τη διάνοιξη μίας ή περισσοτέρων στενωμένων στεφανιαίων αρτηριών. Ένας λεπτός σωλήνας, ο καθετήρας, διέρχεται από διάφορα αγγεία και φτάνει στη στεφανιαία αρτηρία που παρουσιάζει το πρόβλημα. Όταν βρεθεί στο στενωμένο τμήμα, ένα μικρό μπαλόνι που βρίσκεται στην άκρη του διατείνεται, και έτσι η αθηρωματική πλάκα συμπιέζεται και θρυμματίζεται. Η ροή του αίματος μέσα από το στενωμένο τμήμα κατά συνέπεια βελτιώνεται.

Αυτή η αλλαγή του σχήματος της αρτηρίας (αγγειοπλαστική) έχει αποδειχθεί αρκετά αποτελεσματική. Για να αποφύγουμε την επαναστένωση του αγγείου και να το διατηρήσουμε ανοιχτό ακολουθεί η τοποθέτηση stent.

Τοποθέτηση ενδαρτηριακού stent

Το stent ομοιάζει με ένα ελατήριο και είναι κατασκευασμένο από ένα λεπτό, μαλακό, ελαστικό, μεταλλικό σύρμα από κράμα μετάλλων.

Είναι προσαρμοσμένο γύρω από τον καθετήρα, με τον οποίο θα γίνει η αγγειοπλαστική και τοποθετείται στην περιοχή της στένωσης αμέσως μετά τη διάνοιξη που θα γίνει με το μπαλόνι. Το μπαλόνι στην άκρη του καθετήρα μεταφέρει το stent στο εσωτερικό της αρτηρίας και συγκεκριμένα στην περιοχή που έχει τη στένωση. Ο σχεδιασμός του stent επιτρέπει την ακριβή και γρήγορη τοποθέτησή του. Στη συνέχεια το μπαλόνι διατείνεται αργά μέχρις ότου το stent εκπτυχθεί πλήρως. Τέλος, το μπαλόνι ξεφουσκώνει, ο καθετήρας αφαιρείται και το εκπτυγμένο stent μένει στον αυλό.Υποστηρίζοντας μηχανικά τα τοιχώματα της αρτηρίας, εξασφαλίζεται η βατότητα του αγγείου.

Λόγω της ελαστικότητας του υλικού του stent, αυτό προσαρμόζεται εύκολα στο σχήμα και στις καμπές της στεφανιαίας αρτηρίας. Παρά τη δραστική μείωση του φαινομένου της επαναστένωσης μετά την τοποθέτηση stent, το ποσοστό επαναστένωσης παράμενε σχετικά ψηλό, ειδικά σε διαβητικούς ασθενείς. Για αυτό το λόγο δημιουργήθηκαν νεώτερα stent επικαλλυμένα με φαρμακευτικές ουσίες (drug eluting stents), τα οποία μείωσαν σε χαμηλά ποσοστά το φαινομένο της επαναστένωσης.

Φαρμακευτική αγωγή

Πριν, κατά και μετά την εμφύτευση του stent πρέπει να χορηγηθεί φαρμακευτική αγωγή. Μαζί με τα υπόλοιπα φάρμακα θα χορηγηθούν και αντιαιμοπεταλιακά φάρμακα ώστε να αποφευχθεί η δημιουργία θρόμβου αίματος στο εμφυτευμένο stent. Ο ιατρός θα συζητήσει μαζί με τον ασθενή κάποια πράγματα που πρέπει να γνωρίζει για τα αντιαιμοπεταλιακά φάρμακα και τις προφυλάξεις που πρέπει να παίρνει.

Χρήσιμες πληροφορίες για το «μπαλονάκι» και το στεντ

• Η αναγκαιότητα ή όχι της επέμβασης, η σωστή επιλογή υλικών, η τεχνική της επέμβασης, η κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή καθώς και η σωστή παρακολούθηση μετά την επέμβαση αποτελούν απαραίτητες προϋποθέσεις για ένα άρτιο αποτέλεσμα χωρίς περαιτέρω προβλήματα.
• Ο κίνδυνος επιπλοκών- σε έμπειρα χέρια και στο σωστό περιβάλλον- είναι πραγματικά πολύ μικρός (κάτω από 1%). Συνήθως οι επιπλοκές αφορούν στο σημείο της παρακέντησης, κυρίως στο πόδι και σπανιότερα στο χέρι. Τοπικές θρομβώσεις, μικρές ή μεγαλύτερες αιμορραγίες, είναι οι πιο συνήθεις και εμφανίζονται κυρίως στις αγγειοπλαστικές που γίνονται από το πόδι. Πάρα πολύ σπάνια μπορούν να συμβούν κάποιο μικρό εγκεφαλικό, αρρυθμίες ή έμφραγμα μυοκαρδίου.
• Η συνήθης διάρκεια νοσηλείας είναι 1 έως 2 μέρες. Τις πρώτες ώρες μετά την αγγειοπλαστική ο ασθενής νοσηλεύεται στην στεφανιαία μονάδα, όπου έχει μια πιο στενή νοσηλευτική παρακολούθηση.
• Συνηθέστερα η διάρκεια της φαρμακευτικής αγωγής είναι τουλάχιστον για 12 μήνες. Ο ασθενής θα πρέπει να πειστεί από τον γιατρό του για την αναγκαιότητα λήψης των φαρμάκων που θα του εξασφαλίσουν μια ομαλή πορεία.
• Όσο καλύτερα εφαρμόζει ο ασθενής τις οδηγίες που του δίνονται, τόσο μειώνονται οι πιθανότητες επαναστένωσης στο σημείο που έγινε μπαλονάκι. Η διακοπή του καπνίσματος, η σωστή διατροφή, η καθημερινή άσκηση, η απώλεια βάρους, η σωστή λήψη των φαρμάκων του και η τακτική καρδιολογική παρακολούθηση εξασφαλίζουν την καλή πορεία του ασθενή.