Αξίζει να επισημανθεί ότι στη συντριπτική πλειοψηφία οι ασθενείς είναι καπνιστές.
Η θεραπεία με τις περισσότερες πιθανότητες ίασης ή/και μακρόχρονης επιβίωσης είναι η χειρουργική. Δυστυχώς ,σε ποσοστό 60%-70% των ανθρώπων που διαγνώσκονται με καρκίνο του πνεύμονα η νόσος είναι ήδη προχωρημένη, με αποτέλεσμα τα θεραπευτικά όπλα να είναι περιορισμένα, χωρίς ωστόσο να παραβλέπουμε την σημαντική εξέλιξη στην ογκολογία/ακτινοθεραπεία με την χρησιμοποίηση στοχευμένων φαρμάκων και τη βελτίωση των τεχνικών ακτινοθεραπείας.
Καθοριστικός ο εντοπισμός της κακοήθειας σε πολύ αρχικό στάδιο
Για αυτόν ακριβώς τον λόγο, μεγάλες μελέτες έχουν αναδείξει το ρόλο του προληπτικού ελέγχου (screening) σε υψηλού κινδύνου ασθενείς (κυρίως καπνιστές άνω των 50 ετών) με τη διενέργεια αξονικής τομογραφίας χαμηλής δόσης η οποία μπορεί να ανακαλύψει μια κακοήθεια, λ.χ. έναν κακοήθη όζο πνεύμονα σε πολύ αρχικό στάδιο.
Λοβεκτομή: λύση εκλογής για αρκετές περιπτώσεις καρκίνου του πνεύμονα
Οι πνεύμονές μας αποτελούνται από τμήματα τα οποία ονομάζονται λοβοί. Ο δεξιός πνεύμονας έχει 3 λοβούς και ο αριστερός 2. Η λοβεκτομή είναι πολύπλοκη επέμβαση και περιλαμβάνει την χειρουργική αφαίρεση του λοβού στον οποίο έχει εντοπισθεί ο καρκίνος. Η επέμβαση αυτή είναι θεραπευτική για την αντιμετώπιση ενός «μη- μικροκυτταρικού καρκίνου του πνεύμονα» αρχικού σταδίου. Ταυτόχρονα γίνεται και αφαίρεση λεμφαδένων του μεσοθωρακίου, του χώρου δηλαδή που βρίσκεται μεταξύ των δύο πνευμόνων. Σε αρκετές περιπτώσεις, όταν η νόσος βρίσκεται σε σχετικά προχωρημένο στάδιο, μπορεί να προηγηθεί χημειοθεραπεία ή/και ακτινοθεραπεία και στη συνέχεια να ακολουθήσει η λοβεκτομή. Επισημαίνουμε ότι η μέθοδος της λοβεκτομής αφορά στις περιπτώσεις μη- μικροκυτταρικού καρκίνου του πνεύμονα, κάτι που προσδιορίζεται από τις εξετάσεις που έχουν προηγηθεί.
Από τις εξετάσεις στο χειρουργείο
Κατά την εκτίμηση των ασθενών που είναι υποψήφιοι για χειρουργείο, βασική εξέταση είναι η σπιρομέτρηση που θα μας επιτρέψει να προβλέψουμε εάν ένας ασθενής μπορεί να υποβληθεί σε λοβεκτομή. Σε ανθρώπους που έχουν επηρεασμένη λειτουργία των πνευμόνων και εφόσον το επιτρέπει η ανατομία μπορεί να γίνει τμηματεκτομή ή σφηνοειδής εκτομή ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος για αναπνευστικές επιπλοκές μετεγχειρητικά. Εξίσου σημαντικός είναι και ο καρδιολογικός έλεγχος, συνήθως με υπερηχογράφημα καρδιάς.
Τι είναι η θωρακοσκοπική χειρουργική (vats) και γιατί πλεονεκτεί έναντι της κλασικής θωρακοτομίας;
Η θωρακοσκόπηση (VATS-Video Assisted Thoracic Surgery) είναι μια ελάχιστα επεμβατική τεχνική που γίνεται με μικρές οπές στο θωρακικό τοίχωμα (συνήθως 1 ή 2 οπές), καθώς και τη χρήση κάμερας υψηλής ευκρίνειας. Με ειδικά θωρακοσκοπικά εργαλεία πραγματοποιείται η αφαίρεση του λοβού του προσβεβλημένου πνεύμονα και ταυτόχρονα οι λεμφαδένες του μεσοθωρακίου. Η πλειονότητα των ανθρώπων με καρκίνο του πνεύμονα μπορεί να αντιμετωπισθεί με αυτήν ακριβώς την τεχνική.
Τα πλεονεκτήματα της μεθόδου έναντι της κλασικής θωρακοτομής
Τα οφέλη από την εφαρμογή της μεθόδου είναι πολλά.
- Αρχικά το χειρουργικό τραύμα είναι σαφώς μικρότερο και δεν χρησιμοποιείται διαστολέας πλευρών όπως στην κλασική θωρακοτομή. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα την ελαχιστοποίηση του πόνου το οποίο έχει καθοριστική σημασία για την μετεγχειρητική πορεία.
- Ο ασθενής μπορεί να κινητοποιηθεί άμεσα, μόλις λίγες ώρες μετά την επέμβαση και να κάνει τις αναπνευστικές ασκήσεις που χρειάζονται, γεγονός που συμβάλλει κατά πολύ στη μείωση των πιθανών αναπνευστικών επιπλοκών.
- Επιπλέον, οι μεταγγίσεις αίματος είναι εξαιρετικά σπάνιες, καθώς το τραύμα είναι μικρότερο, ενώ δεν χρειάζεται νοσηλεία σε μονάδα εντατικής θεραπείας εκτός βέβαια αν συντρέχουν ιατρικοί λόγοι από τη γενικότερη κατάσταση του κάθε ασθενούς.
- Ο μέσος όρος νοσηλείας μετά από την επέμβαση είναι 3-4 μέρες.
- Η επάνοδος στην καθημερινότητα και στην εργασία είναι πολύ πιο άμεση.
- Επιπρόσθετα, εάν κάποιοι ασθενείς χρειαστούν συμπληρωματική χημειοθεραπεία , φαίνεται ότι μπορούν να τη λάβουν όντας σε καλύτερη φυσική κατάσταση.
Το ογκολογικό αποτέλεσμα δεν διαφέρει σε σύγκριση με την ανοιχτή θωρακοτομή , αν και φαίνεται ότι ο λεμφαδενικός καθαρισμός πλεονεκτεί, καθώς ο χειρουργός βλέπει από οθόνη υψηλής ευκρίνειας και σε μεγέθυνση, οπότε έχει καλύτερη προσέγγιση στην ανατομική περιοχή των λεμφαδένων.
Υπάρχουν μελέτες που να αποδεικνύουν το όφελος της θωρακοσκοπικής χειρουργικής;
Η θωρακοσκοπική λοβεκτομή έχει μελετηθεί την τελευταία εικοσαετία τόσο σε σχέση με τα οφέλη της έναντι της θωρακοτομής όσο και κατά πόσο μπορεί να έχει τα επιθυμητά ογκολογικά αποτελέσματα. Πλέον, έχει εδραιωθεί στις κατευθυντήριες οδηγίες της Ευρωπαϊκής Θωρακοχειρουργικής εταιρείας, της Ευρωπαϊκής Ογκολογικής Εταιρείας και της Αμερικάνικης Ογκολογικής Εταιρείας, ως προτιμώμενη για σταδίου Ι και ΙΙ μη μικροκυτταρικό καρκίνο πνεύμονα.