Το σύνδρομο αποφρακτικής άπνοιας στον ύπνο είναι μία σοβαρή και αρκετά συχνή διαταραχή που αφορά όλες τις ηλικίες και των δύο φύλων.

Συχνότερα όμως αφορά τους άντρες καπνιστές μετά την ηλικία των 40 ετών. Η γενική επίπτωση στον πληθυσμό είναι περίπου 4-6%. Και ενώ θεραπεύεται – όταν διαγνωστεί – για να φτάσει να διαγνωστεί πρέπει ο ασθενής να επισκεφτεί τον ειδικό ιατρό, πράγμα που σημαίνει ότι πρέπει να είναι ενήμερος για τα συμπτώματά της.

Οι κρίσιμες στιγμές που προσδιορίζουν το πρόβλημα

Άπνοια: Όταν λέμε άπνοια εννοούμε τη διακοπή της ροής του αέρα για τουλάχιστον 10 δευτερόλεπτα, ενώ ως υπόπνοια ορίζεται η μείωση της ροής του αέρα που έχει ως αποτέλεσμα τον αποκορεσμό οξυγόνου τουλάχιστον κατά 4%.

Αποφρακτική άπνοια: έτσι ορίζεται ένα επεισόδιο που διαρκεί περισσότερο από 10 δευτερόλεπτα και χαρακτηρίζεται από σημαντική μείωση ή πλήρη διακοπή της ροής του αέρα.

Κεντρική άπνοια: έτσι καθορίζεται η διακοπή του αερισμού που διαρκεί περισσότερο από 10 δευτερόλεπτα στους ενήλικες λόγω της παροδικής διακοπής της δραστηριότητας των αναπνευστικών μυών.

Τα συμπτώματα ποικίλουν στη διάρκεια του 24ώρου

Τα συμπτώματα της υπνικής άπνοιας διαχωρίζονται σε νυχτερινά και ημερήσια.

• Τα ημερήσια συμπτώματα χαρακτηρίζονται από πονοκέφαλο, υπνηλία, έλλειψη συγκέντρωσης και συνεργασίας καθώς και εκνευρισμό. Οφείλονται όμως στην κακή ποιότητα ύπνου .
• Κυρίαρχα νυχτερινά συμπτώματα είναι το έντονο ροχαλητό, οι παύσεις αναπνοής, χαμηλή διάθεση σεξουαλικής συνεύρεσης καθώς και νυχτερινή ενούρηση.

Πώς οδηγούμαστε σε ασφαλής διάγνωση

Η κλινική εξέταση είναι σημαντική για την ταξινόμηση του ασθενούς, με  βάση τον σωματότυπό του και τον έλεγχο των ανώτερων αεραγωγών.

Καθοριστική για τη διάγνωση είναι η λεγόμενη «πολυσωματοκαταγραφική» μελέτη ύπνου. Η συγκεκριμένη μελέτη γίνεται σε εργαστήριο ύπνου, όπου στον εξεταζόμενο τοποθετούνται αισθητήρες (ρινικοί και άλλοι). Τα στοιχεία που θα μας δώσουν αυτοί οι αισθητήρες, κατόπιν  επεξεργασίας αναδεικνύουν τη σοβαρότητα του συνδρόμου.

Σε μεγάλο ποσοστό των ασθενών υπάρχουν και συνοδά νοσήματα όπως αρτηριακή υπέρταση, σακχαρώδης διαβήτης, κατάθλιψη, παχυσαρκία και αναπνευστικές παθήσεις, ως εκ τούτου θα πρέπει να συνεκτιμηθούν για να φτάσουμε στην πλέον ασφαλή διάγνωση και ταξινόμηση τους βαθμού υπνικής άπνοιας.

Τι πάει… στραβά στη διάρκεια του ύπνου

Η απόφραξη των ανώτερων αεραγωγών κατά τη διάρκεια του ύπνου οδηγεί σε πτώση του οξυγόνου και αύξηση του διοξειδίου του άνθρακα (CO2), προκαλώντας οξειδωτικό στρες και φλεγμονή, με αποτέλεσμα ο ασθενής να ξυπνάει με αυξημένες σφύξεις και πίεση, λόγω αυξημένης δραστηριότητας του συμπαθητικού συστήματος.

Ένα πρόβλημα με χρόνιες ή ακόμη και μοιραίες συνέπειες

Σε πάσχοντες από σοβαρή υπνική άπνοια μπορεί να έχουμε χρόνια συμβάντα όπως καρδιακή ανεπάρκεια, αρτηριακή υπέρταση, αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο αλλά και οξέα όπως αρρυθμίες, ισχαιμία μυοκαρδίου αλλά και αιφνίδιο θάνατο.

Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα, το 82% των ασθενών με πνευμονική υπέρταση παρουσίασαν διαταραχές της αναπνοής κατά τη διάρκεια του ύπνου, γι’ αυτό και ασθενείς με νεοδιαγνωσθείσα πνευμονική υπέρταση οφείλουν να υποβάλλονται σε μελέτη ύπνου για ύπαρξη υπνοαπνοϊκού συνδρόμου.

Πώς υπολογίζεται ο βαθμός της άπνοιας

Ο δείκτης άπνοιας-υπόπνοιας χρησιμοποιείται για την κατάταξη του υπνοαπνοϊκού συνδρόμου σε ήπιο, μέτριο και σοβαρό. Ορίζεται δε ως το άθροισμα του αριθμού των επεισοδίων άπνοιας και υπόπνοιας κατά τη διάρκεια του ύπνου, διαιρούμενο με τις ώρες του ύπνου.

Η συντηρητική αντιμετώπιση…

Συντηρητικά μέτρα που ενδείκνυται στην ήπια υπνική άπνοια είναι η διακοπή του καπνίσματος, η απώλεια βάρους, η σωματική άσκηση, η μείωση της κατανάλωσης αλκοόλ, αλλά και η αποφυγή της κατάκλισης σε ύπτια θέση, καθώς αυτή επιβαρύνει την αναπνευστική λειτουργία. Επιπλέον, η χρήση ρινικού αποσυμφορητικού βοηθάει πάντα πριν την κατάκλιση.

…η παρεμβατική θεραπεία…

Σε περιπτώσεις μέτριας και σοβαρής υπνικής άπνοιας, η κατάκλιση με χρήση μάσκας C-PAP αποτελεί την πλέον ενδεδειγμένη θεραπευτική προσέγγιση.  Η χρήση μάσκας C-PAP σε ασθενείς με υπνική άπνοια φάνηκε ότι μπορεί να βελτιώσει τα επίπεδα της αρτηριακής πίεσης ακόμα και σε ανθεκτικές περιπτώσεις. Ένα άλλο θεραπευτικό μέσο για ήπια και μέτριας μορφής υπνική άπνοια είναι οι ενδοστοματικές συσκευές. Η πλέον συνήθης όμως θεραπεία είναι η χρήση μηχανήματος συνεχούς θετικής πιέσεως κατά τη διάρκεια του νυχτερινού ύπνου.

…και η χειρουργική λύση

Εκτός από τη συντηρητική θεραπεία για την υπνική άπνοια υπάρχει και η χειρουργική θεραπεία, η οποία έχει ως ζητούμενο την απώλεια βάρους, ιδίως σε περιπτώσεις ασθενείς με νοσογόνο παχυσαρκία.

Συμπερεασματικά…

Το σύνδρομο υπνικής άπνοιας είναι μία πάθηση η οποία γίνεται όλο και πιο συχνή στον γενικό πληθυσμό λόγω των αυξανόμενων ποσοστών παχυσαρκίας. Η διάγνωση είναι απλή και τίθεται με την πολυσωματοκαταγραφική μελέτη ύπνου και δεν πρέπει να μένει χωρίς θεραπεία καθώς συνοδεύεται από υψηλή θνητότητα.