Με τη βοήθεια όμως της επιστημονικής έρευνας και της παρατήρησης, οι ειδικοί του αμερικανικού πανεπιστημίου Σαιντ Αντριους κατέληξαν σε ένα ασφαλές συμπέρασμα:

Οι άνθρωποι χρησιμοποιούμε σε μεγάλο βαθμό την ίδια νοηματική γλώσσα που έχουν οι χιμπατζήδες για να επικοινωνούν μεταξύ τους, με συνέπεια να είναι σχετικά εύκολο να «μεταφράσουμε» τη μη ηχητική επικοινωνία τους.

Στο ανωτέρω πόρισμα κατέληξε μια έρευνα με εθελοντές, οι οποίοι εντάλθηκαν να μελετήσουν σε βίντεο τις κινήσεις των μακρινών μας συγγενών και στη συνέχεια μετέφρασαν με αρκετή επιτυχία τις χειρονομίες τους. Αξιοσημείωτο ότι οι επιστήμονες επέλεξαν ως αντικείμενα παρατήρησης αρσενικούς και θηλυκούς χιμπατζήδες και μπονόμπο (οι τελευταίοι είναι ουσιαστικά πυγμαίοι χιμπατζήδες). Δηλαδή δύο εξελιγμένα είδη πρωτευόντων που έχουν υψηλό ποσοστό ευφυΐας και έντονα ανθρωπομορφικά χαρακτηριστικά.

Το πιο ενδιαφέρον από τα πορίσματα-εικασίες της μελέτης που δημοσιεύτηκε στην επιθεώρηση «PLOS Biology» είναι ότι ο κοινός μας πρόγονος με τους χιμπατζήδες, ο λεγόμενος «χαμένος κρίκος», χρησιμοποιούσε παρόμοιες χειρονομίες στην επικοινωνία του. Και αυτή η αρχέγονη νοηματική γλώσσα αποτελεί κατά πάσα πιθανότητα το «σημείο εκκίνησης» της γλώσσας που χρησιμοποιούμε σήμερα.

Λέει χαρακτηριστικά ο δρ Κίρστι Γκράχαμ, επικεφαλής της έρευνας του Σαιντ Αντριους: «Ξέρουμε ότι οι μεγάλοι πίθηκοι -χιμπατζήδες και μπονόμπο- χρησιμοποιούν κατά 95% τις ίδιες χειρονομίες για την επικοινωνία τους (σ.σ.: έχουν δηλαδή τρόπον τινά μια κοινή γλώσσα). Ηδη υποψιαζόμασταν ότι αυτή η κοινή δεξαμενή από νοήματα και χειρονομίες ήταν κτήμα και του τελευταίου κοινού μας προγόνου. Τώρα είμαστε πλέον βέβαιοι ότι οι αρχέγονοι άνθρωποι επικοινωνούσαν με χειρονομίες, οι οποίες συν τω χρόνω εξελίχθηκαν στην ομιλούμενη γλώσσα».

Η μελέτη του Πανεπιστημίου Σαιντ Αντριους αποτελεί τμήμα ενός ευρύτερου επιστημονικού προγράμματος που αναζητά τις ιστορικές καταβολές του φαινομένου της ανθρώπινης γλώσσας, με τη βοήθεια της συμπεριφοράς των «πρωτοξάδελφών» μας στο ζωικό βασίλειο.

Η ομάδα των ερευνητών ξόδεψε πολλά χρόνια παρατηρώντας άγριους χιμπατζήδες στα ενδιαιτήματά τους, στην Αφρική και στην Κεντρική Αμερική. Είχαν ήδη ανακαλύψει ότι οι μεγάλοι πίθηκοι χρησιμοποιούν ένα «λεξιλόγιο» με 80 χειρονομίες, η καθεμιά από τις οποίες περιέχει ένα συγκεκριμένο μήνυμα προς ένα άλλο μέλος της ομάδας τους. Μηνύματα όπως «ξύσε με» υποδηλώνονται με έντονο ξύσιμο κατά μήκος του σώματος, ενώ το ελαφρύ χτύπημα στο στόμα σημαίνει «δώσε μου την τροφή που κρατάς» ή «που είναι κοντά σου». Αντίστοιχα, το σκίσιμο ενός φύλλου σε λεπτές λωρίδες με τα δόντια ισοδυναμεί για τους χιμπατζήδες με ερωτικό κάλεσμα, με προτροπή για φλερτ.

Οι εθελοντές ερμήνευσαν το 50% των χειρονομιών

Οι εθελοντές παρακολούθησαν διάφορα βίντεο με χειρονομίες που έκαναν στη φύση χιμπατζήδες και μπονόμπο και στη συνέχεια διάλεξαν τη «μετάφραση» που θεωρούσαν σωστότερη μέσα από μια σειρά πολλαπλών απαντήσεων. Κατά τους επιστήμονες, οι εθελοντές τα πήγαν… καλά στη μετάφραση, ερμηνεύοντας σωστά το νόημα των κινήσεων των χιμπατζήδων σε ποσοστά άνω του 50%.

«Το αποτέλεσμα μας εξέπληξε στ’ αλήθεια», δήλωσε η δρ Κάθριν Χομπάιτερ, μέλος της επιστημονικής ομάδας του Σαιντ Αντριους. «Φαίνεται ότι η ερμηνεία των κινήσεων γίνεται ενστικτωδώς, κάτι που φαντάζει συναρπαστικό από πλευράς βιολογικής εξέλιξης της επικοινωνίας. Από την άλλη πλευρά, με κάνει να νιώθω λίγο… ανόητη που χρειάστηκε να περάσω χρόνια σπουδών για να διδαχθώ τα ίδια πράγματα», πρόσθεσε χαριτολογώντας.

Η συνάδελφός της δρος Γκράχαμ έχει μια δική της θεωρία: Οι χειρονομίες που οι άνθρωποι είναι σε θέση να καταλάβουν έμφυτα αποτελούν μέρος ενός εξελικτικά αρχαίου λεξιλογίου χειρονομιών το οποίο μοιράζονται όλα τα είδη μεγάλων πιθήκων, συμπεριλαμβανομένης της αφεντιάς μας.

Ειδήσεις σήμερα

Κλειστά σχολεία: Που δεν θα χτυπήσει κουδούνι λόγω κακοκαιρίας

Πρόταση μομφής: Σύγκρουση κορυφής σήμερα Μητσοτάκη-Τσίπρα

Μάξιμος Σαράφης: Τον έκαψε η… καφετζού