Μεταξύ των αναζητήσεων, φιγουράρει και το…«γιατί δεν τρώω χταπόδι».

Όλα ξεκίνησαν τον Ιούνιο του 2022 ύστερα από άρθρο του δημοσιογράφου Θοδωρή Γεωργακόπουλου στην «Καθημερινή».

Αφορμή για να γράψει αυτό το άρθρο στάθηκε η συνέντευξη που έδωσε ο σκηνοθέτης Αλεξάντερ Πέιν στην εφημερίδα και στη Μαργαρίτα Πουρνάρα. Μεταξύ άλλων ο σκηνοθέτης ανέφερε: “Όμως, δεν καταλαβαίνω κάτι για τους Ελληνες. Πώς μπορούν και τρώνε τα χταπόδια;” Αυτό είπε. Και συμπλήρωσε διευκρινίζοντας: “Η γεύση τους είναι φανταστική, αλλά πρόκειται για κάποια από τα πιο χαρισματικά πλάσματα της φύσης, με νοημοσύνη και χάρη. Οπότε, δεν με νοιάζει πού θα με πάτε για φαΐ, αρκεί το μενού να μην έχει χταπόδι”.

Όπως εξηγεί ο κ. Γεωργακόπουλος στο άρθρο του «κι εγώ έχω σταματήσει να τρώω χταπόδια, ακριβώς για τον ίδιο λόγο.

Τα χταπόδια, βλέπετε, είναι εντελώς παράδοξα πλάσματα. Είναι σαν να προέκυψαν από μιαν άλλη, ανεξάρτητη εξελικτική διαδικασία από τα υπόλοιπα πλάσματα της θάλασσας. Αν και συγγενεύουν με τα άλλα κεφαλόποδα -που είναι τα ηλίθια της οικογένειας- δεν μοιάζουν με κανένα άλλο είδος ζωής. Ξέρουμε ότι υπάρχουν εδώ στη Γη εδώ και εκατοντάδες εκατομμύρια χρόνια  -μπορεί και 500 εκατομμύρια χρόνια- αλλά κανείς δεν ξέρει ακριβώς πόσα, καθώς είναι ασπόνδυλα και δεν υπάρχουν απολιθώματα. Ξέρουμε επίσης ότι είναι εξελικτικά σχεδόν τέλεια: παραμένουν απαράλλαχτα και έχουν επιβιώσει σε όλες τις πρόσφατες μαζικές εξαφανίσεις που πέρασαν οι διάφορες μορφές ζωής στον πλανήτη μας. Όταν έπεσε ο μετεωρίτης στη χερσόνησο Γιουκατάν 66 εκατομμύρια χρόνια πριν, οι δεινόσαυροι και το 75% των ειδών που ζούσαν στη Γη εξαφανίστηκαν. Τα χταπόδια ήταν εκεί. Και έμειναν εκεί. Και είναι ακόμα εδώ.

Είναι απίστευτα, αλλόκοτα πλάσματα, με χαρακτηριστικά μοναδικά στη φύση. Το αίμα τους είναι μπλε, έχουν τρεις καρδιές και κάθε πλοκάμι τους έχει ξεχωριστό εγκέφαλο. Έχουν το μεγαλύτερο μυαλό από όλα τα ασπόνδυλα (και τα περισσότερα σπονδυλωτά). Το δέρμα τους έχει την ικανότητα να βλέπει. Μπορούν να αλλάξουν το ίδιο τους το RNA από μόνα τους. Και το κυριότερο από όλα: είναι πανέξυπνα. Αδικαιολόγητα, ακατανόητα πανέξυπνα. Έχουν διαφορετικές, ξεχωριστές προσωπικότητες. Χρησιμοποιούν εργαλεία. Έχουν μνήμη (δύο ειδών). Αναγνωρίζουν -και ξεχωρίζουν- ανθρώπινα πρόσωπα. Αν τα κλείσεις σε ένα βάζο, βρίσκουν τρόπο να ξεβιδώσουν το καπάκι από μέσα για να δραπετεύσουν. Υπάρχουν μαρτυρίες για χταπόδια που πηδάνε πάνω σε ψαράδικα και μπαίνουνε στ’ αμπάρι για να φάνε καβούρια.

Όπως αντιλαμβάνεστε, δεν γίνεται να τα διαβάζω και να τα μαθαίνω όλα αυτά και μετά να συνεχίζω να ζω όπως πριν. Οπότε εδώ και περίπου τρία χρόνια έχω πάρει μια απόφαση: έχω σταματήσει να τα τρώω. Δεν είμαι βίγκαν, δεν τρώω ιδιαίτερα υγιεινά και κατά κανόνα δεν διστάζω να δοκιμάσω περίεργες ή εξωτικές γεύσεις. Αλλά κάπου και εγώ βάζω ένα όριο. Και το δικό μου όριο, από ό,τι αποδεικνύεται, είναι ότι δεν μπορώ να φάω όντα τα οποία σέβομαι και θαυμάζω».

Ο δημοσιογράφος στο κείμενο του επικαλείται και το παράδειγμα της Γκουίνεθ Πάλτροου καθώς και του τεχνο-φιλόσοφου Τζαρόν Λανίερ, οι οποίοι επίσης δεν τρώνε χταπόδια.

Το «μανιφέστο» περί χταποδιών προκάλεσε το έντονο ενδιαφέρον τόσο των αναγνωστών όσο και διάφορων επιστημόνων και πολιτικών, με το hashtag #dentroopiahtapodia να γίνεται τάση στο Twitter.

Κάπως έτσι, ξεκίνησε μια άνευ προηγουμένου αντιπαράθεση μεταξύ των… «οκταποδοφάγων» και των «οκταποδοπροστατών». Με τον κ. Γεωργακόπουλο συντάχθηκαν δημόσια μια σειρά από γνωστές προσωπικότητες όπως ήταν η σύζυγος του πρωθυπουργού, Μαρέβα Γκραμπόφσκι-Μητσοτάκη, καθώς και ο Υπουργός Ανάπτυξης, Άδωνις Γεωργιάδης. Στο αντίπαλο στρατόπεδο βρέθηκε επίσης μια σειρά χρηστών, μεταξύ τους και ο νευροχειρουργός, Δρ. Παναγιώτης Παπανικολάου.

«Δικαίωμα του καθενός να μην τρώει ό,τι δεν θέλει, αλλά να ποστάρουμε αντιεπιστημονικές θεωρίες συνωμοσίας πως τα χταπόδια είναι ‘πιο έξυπνα’ (;) από θηλαστικά όπως δελφίνια ή ελέφαντες, απλά δείχνει το έλλειμμα του σχολικού προγράμματος σχετικά με την διδασκαλία της Βιολογίας», είχε γράψει τότε ο δρ. Παπανικολάου, διαφωνώντας με σχετική ανάρτηση του Άδωνι Γεωργιάδη.

Χταπόδια: Έχουν συνείδηση και υψηλή ευφυΐα;

Όπως αναφέραμε και στην αρχή του κειμένου, ωστόσο, το συγκεκριμένο θέμα έχει απασχολήσει τα τελευταία χρόνια ολόκληρο το δυτικό κόσμο, με δεκάδες βιβλία να γράφονται και άλλα τόσα σχετικά ντοκιμαντέρ να προβάλλονται από μεγάλα δίκτυα όπως είναι για παράδειγμα το Netflix.

Εντούτοις, την πιο ολοκληρωμένη απάντηση σε αυτό το ντιμπέιτ έδωσε το διακεκριμένο βρετανικό πανεπιστήμιο «LSE», το οποίο δημοσίευσε μια λεπτομερή μετα-ανάλυση 108 σελίδων, όπου μελέτησε δεκάδες έρευνες σε σχέση με τη συνείδηση και το δείκτη νοημοσύνης όχι μόνο των χταποδιών, αλλά και άλλων ζώων της θαλάσσης, όπως είναι τα καρκινοειδή.

Το συμπέρασμα της μετα-ανάλυσης αυτής ήταν ότι τα ζώα που μελετήθηκαν, συμπεριλαμβανομένων και των χταποδιών «διαθέτουν ένα περίπλοκο κεντρικό νευρικό σύστημα, το οποίο αποτελεί βασικό χαρακτηριστικά της συνείδησης». Ειδικότερα, σύμφωνα με τους ερευνητές, υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις ότι τα συγκεκριμένα όντα διαθέτουν αισθητηριακή αντίληψη και άρα την ικανότητα να αισθάνονται πόνο, ευχαρίστηση, πείνα, δίψα, χαρά, ζεστασιά, άνεση και ενθουσιασμό.

Η διαπίστωση αυτή αποτέλεσε το έναυσμα για να γίνει το πρώτο βήμα με σκοπό την ένταξη όχι μόνο των κεφαλόποδων κεφαλόποδα (χταπόδια, καλαμάρια, σουπιές κ.τ.λ.), αλλά και των δεκάποδων (καβούρια, αστακοί, καραβίδες κ.τ.λ.) στο Νομοσχέδιο για την Καλή Μεταχείριση των Ζώων της βρετανικής κυβέρνησης.

«Το υπάρχον νομοσχέδιο ήδη αναγνωρίζει όλα τα σπονδυλωτά ζώα ως όντα με αισθητηριακή αντίληψη. Ωστόσο, σε αντίθεση με ορισμένα άλλα ασπόνδυλα ζώα, τα δεκάποδα καρκινοειδή και τα κεφαλόποδα διαθέτουν ένα περίπλοκο κεντρικό νευρικό σύστημα, το οποίο αποτελεί βασικό χαρακτηριστικά της συνείδησης», αναφέρει σχετική ανακοίνωση.

Αναφορικά με το εάν το κάθε πλοκάμι του χταποδιού διαθέτει και από έναν ξεχωριστό εγκέφαλο, το Αρχιπέλαγος διευκρίνισε τα εξής, για όσους το έχουν απορία:

«Σίγουρα δεν έχει εγκέφαλο στα πόδια του (!), όμως μία από τις ιδιαιτερότητες του είναι ότι στο κάθε πλοκάμι βρίσκονται περίπου 40 εκατομμύρια νευρώνες και 200 βεντούζες με τις οποίες αισθάνεται, γεύεται και μυρίζει το περιβάλλον του, ή μετακινεί αντικείμενα».

Ειδήσεις σήμερα

Σέρρες: Βαριές κατηγορίες για εργολάβο, ηλεκτρολόγο – Μπαλάκι οι ευθύνες

Συντάξεις: Τριπλός χριστουγεννιάτικος μποναμάς για συνταξιούχους

Εορταστικό καλάθι νοικοκυριού: Τι θα περιλαμβάνει