Η Θεσσαλονίκη, η οποία πήρε το όνομά της από την αδελφή του Μεγάλου Αλέξανδρου, έχει ήδη συμπληρώσει 2.300 χρόνια ζωής. Ωστόσο, παραμένει αεικίνητη και διατηρεί «αέρα» εφηβείας. Είναι οικονομικό, διοικητικό και πολιτικό κέντρο της Βόρειας Ελλάδας, συνδυάζει πλούσια Ιστορία με καινοτομία, θεωρείται (και όχι άδικα) η γαστριμαργική πρωτεύουσα της χώρας, λατρεύει τον… φραπέ, διαθέτει τη μεγαλύτερη φοιτητική κοινότητας στην Ελλάδα, είναι πόλη του… γλεντιού και πλέον έχει και μετρό!

Οικογενειακώς στη Θεσσαλονίκη

Λόγω του σχετικά μικρού μεγέθους για τα δεδομένα μεγαλούπολης, η Θεσσαλονίκη είναι μια κατ’ εξοχήν φιλική πόλη για οικογένεια με παιδιά, προσφέροντας παράλληλα και μεγάλη ποικιλία δραστηριοτήτων για αυτά. Τα μέλη της οικογένειας που επισκέπτονται την πόλη μπορούν να κάνουν βόλτα με ποδήλατο στις ειδικές λωρίδες και ιδιαίτερα στο παραλιακό μέτωπο από το λιμάνι στην περιοχή του Λευκού Πύργου και μέχρι το Μέγαρο Μουσικής ή να επισκεφτούν τα θεματικά πάρκα (κήπους) της νέας παραλίας, όπου λειτουργούν παιδότοποι και αθλητικές εγκαταστάσεις. Επίσης, να περιηγηθούν στα περιαστικά δάση του Σέιχ Σου και του Χορτιάτη όπου υπάρχουν μονοπάτια για πεζοπορία και ποδήλατο βουνού καθώς και σημεία άθλησης και αναψυχής, στο Δέλτα του Γαλλικού ποταμού και των ποταμών Αξιού-Λουδία-Αλιάκμονα ή στις λίμνες Κορώνεια και Βόλβη. Φυσικά, μπορούν να παρακολουθήσουν τα ιδιαίτερα ενδιαφέροντα εκπαιδευτικά προγράμματα που οργανώνουν για παιδιά τα περισσότερα μουσεία της πόλης και ειδικότερα το μοναδικό εξειδικευμένο Παιδικό Μουσείο.

Το παραδοσιακό εμπορικό κέντρο

Η κεντρική πλατεία της Θεσσαλονίκης είναι η Αριστοτέλους και θεωρείται μία από τις μεγαλύτερες και εντυπωσιακότερες στην Ελλάδα, πολύβουη όλες τις ώρες της μέρας. Αποτελεί ένα από τα λίγα μέρη του σχεδίου της επιτροπής Εμπράρ που εφαρμόστηκε μετά την πυρκαγιά του 1917, αν και η διαμόρφωσή της ολοκληρώθηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1960. Πρόκειται για παραθαλάσσια πλατεία με «άνοιγμα» 100 μέτρων, που προσφέρει εξαιρετική θέα στο Θερμαϊκό κόλπο και τον ορεινό όγκο του Ολύμπου. Διαθέτει μνημειακή αρχιτεκτονική, ενώ οι προσόψεις των κτιρίων, με κιονοστοιχίες, καμάρες και στοές, συνδυάζουν στοιχεία από τη βυζαντινή παράδοση της πόλης με ευρωπαϊκά μοτίβα του Μεσοπολέμου. Την πλατεία οριοθετούν δύο «δίδυμα» κοίλα κτίρια: στη δυτική όψη, το ξενοδοχείο «Ηλέκτρα Παλλάς» (τέλη δεκαετίας 1960), που κτίστηκε από αρχιτέκτονες του ΕΟΤ, και στην ανατολική πλευρά το «Ολύμπιον», που αναγέρθηκε σταδιακά έως τα τέλη της δεκαετίας του 1950 (σε σχέδια του Ζ. Μοσέ) και αποτελεί έδρα του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης.

Λαδάδικα

Από τις ελάχιστες περιοχές του κέντρου που διασώθηκαν από την πυρκαγιά του 1917 είναι τα Λαδάδικα. Δημιουργήθηκε τον 16ο αι., όταν οι Τούρκοι επιχωμάτωσαν το βυζαντινό τεχνητό λιμάνι, έφτανε έως την περιοχή «Φραγκομαχαλάς» και μέχρι την κατεδάφισή τους βρισκόταν έξω από τα δυτικά τείχη της πόλης. Περιοχή χονδρεμπορίου κοντά στο λιμάνι, υπήρχαν εδώ καταστήματα μπαχαρικών και σιτηρών και μετά το 1917 κυρίως αποθήκες λαδιού. Η χάραξη των οδών παραμένει ίδια από τα τέλη του 19ου αι., ενώ τα περισσότερα κτίρια -κυρίως του β’ μισού 19ου αι.- είναι διώροφα, κατασκευασμένα από βιομηχανικό τούβλο και ξύλο, αν και αρκετά από αυτά κατεδαφίστηκαν αργότερα για τη διάνοιξη ή διαπλάτυνση δρόμων.

Μετά τον Β’  Παγκόσμιο Πόλεμο, η περιοχή σταδιακά υποβαθμίστηκε, αλλά το 1985 κηρύχθηκε ιστορική και τα κτίριά της διατηρητέα και από τις αρχές της δεκαετίας του 1990 σειρά αναπλάσεων την ανέδειξαν σε έναν από τους βασικότερους πόλους διασκέδασης της πόλης, όπου λειτουργούν πολυάριθμα εστιατόρια, μπαρ, χώροι ζωντανής ελληνικής μουσικής και καφέ. Κεντρικό σημείο για να αρχίσετε την περιήγησή σας είναι η πλατεία Μοριχόβου, ενώ ενδιαφέρον παρουσιάζουν ακόμα η πλατεία Πετρακάκη, όπου μεταξύ άλλων βρίσκεται και το Μέγαρο του Οθωμανικού Ταχυδρομείου (σήμερα, ξενοδοχείο), καθώς και οι οδοί Αιγύπτου, Κατούνη, Λυκούργου και Εδέσσης (στην πλατεία Εμπορίου ή Ανω Λαδάδικα, μετά την οδό Τσιμισκή) στην οποία σώζονται και δύο παλιά χάνια. Εξάλλου, σε προσόψεις κτιρίων προς το λιμάνι, παραμένουν ακόμα ίχνη καπνού από τη πυρκαγιά του 1917!

Από τους βασικότερους και πιο πολυσύχναστους δρόμους στο κέντρο της πόλης είναι η Τσιμισκή, η οποία ενώνει την πλατεία ΧΑΝΘ με τα Λαδάδικα. Διανοίχτηκε πλήρως μετά την πυρκαγιά του 1917 και μεταπολεμικά αναδείχτηκε στον εμπορικότερο άξονα της πόλης, αφού συγκεντρώνονται πολλά από τα γνωστότερα εμπορικά καταστήματα της Θεσσαλονίκης, γραφεία και αντιπροσωπείες εταιριών, αλλά και πολλά δημοφιλή καφέ και μπαρ.

Παραδοσιακές αγορές

Η περιοχή δυτικά του πεζόδρομου της Αριστοτέλους και νότια της οδού Εγνατία συγκροτεί την παραδοσιακή αγορά της πόλης, με διάσπαρτα μικρά καταστήματα και οργανωμένες αγορές και στοές, οι περισσότερες από τις οποίες υπάρχουν από την εποχή της τουρκοκρατίας. Σήμερα, στις αγορές αυτές, που κατακλύζονται από τους κατοίκους και τους επισκέπτες, μπορείτε να βρείτε όλων των ειδών τα προϊόντα -από τρόφιμα και μπαχαρικά μέχρι υφάσματα, κοσμήματα και μικρές μπουτίκ αλλά και ταβέρνες, ουζερί και καφενεία.

Η αγορά Μοδιάνο κατασκευάστηκε το 1922 από τον μηχανικό Μοδιάνο, που της έδωσε και το όνομα. Πρόκειται για ένα ορθογώνιο κτίσμα με γυάλινη στέγη, το οποίο ανακαινίστηκε ριζικά και φιλοξενεί πλέον περίπου 140 καταστήματα τροφίμων. Οι αγορές Βλάλη-Καπάνι και Αθωνος-Βατικιώτη είναι σχεδιασμένες από τον Ερν. Εμπράρ. Τέμνουν κάθετα την οδό Αριστοτέλους, με την οποία επικοινωνούν από ειδικά περάσματα. Πρόκειται για σύνολα διώροφων εμπορικών κτηρίων, με τοξοστοιχίες στο ισόγειο.

Η αγορά Βλάλη-Καπάνι βρίσκεται στη δυτική πλευρά της Αριστοτέλους, στη θέση όπου κατά την τουρκοκρατία υπήρχε η εμπορική αγορά «Ουν Καπάν» (αλευροπάζαρο). Εδώ λειτουργεί κυρίως αγορά τροφίμων και μπαχαρικών, ενώ στη μικρή πλατεία Βλάλη λειτουργούν καφενεία και παραδοσιακά εστιατόρια. Στην αγορά Βατικιώτη, που μαζί με την πλατεία Αθωνος εκτείνονται στην ανατολική πλευρά της Αριστοτέλους, λειτουργούν κυρίως καταστήματα με οπωροκηπευτικά, μπαχαρικά, ωδικά πτηνά, είδη πακεταρίσματος και υποδηματοποιίας, ενώ στην πλατεία Αθωνος εργαστήρια πώλησης ξύλινων και ψάθινων καρεκλών καθώς και πολλές ταβέρνες και ουζερί.

Το Μπεζεστένι βρίσκεται στη συμβολή των οδών Σολωμού και Βενιζέλου. Ορθογώνιο κτίσμα, με τέσσερις εισόδους και έξι μολυβδοσκέπαστους τρούλους, στους οποίους είναι χαραγμένα τα ονόματα όλων των τεχνιτών, κτίστηκε στα τέλη 15ου-αρχές 16ου αι. ως υφασματαγορά (μπεζεστένι) και αγορά πολύτιμων λίθων, η οποία φρουρούνταν όλο το 24ωρο. Σήμερα, διατηρεί σε ένα σημαντικό βαθμό τον χαρακτήρα του, καθώς στο εσωτερικό του και στην εξωτερική πλευρά λειτουργούν περισσότερα από 110 καταστήματα, τα περισσότερα από τα οποία πωλούν υφάσματα ή κοσμήματα.

Νυχτερινή διασκέδαση

Η Θεσσαλονίκη φημίζεται για την έντονη νυκτερινή ζωή και τις απεριόριστες επιλογές που προσφέρει. Κάποιοι, μάλιστα, υποστηρίζουν πως στην πραγματικότητα πρόκειται για την ελληνική «πρωτεύουσα» της διασκέδασης, αφού από εδώ ξεκίνησαν τις τελευταίες δεκαετίες πολλές από τις τάσεις και τις νέες μόδες, που κατόπιν υιοθετήθηκαν σε όλη την επικράτεια. Τα σκήπτρα κρατούν τα πολυάριθμα μπαρ (συχνά με πρωτοποριακό design), οι ταβέρνες, τα ουζερί αλλά και τα μοντέρνα εστιατόρια, τα κέντρα με ζωντανή ελληνική μουσική και ιδιαίτερα με ρεμπέτικο -χαρακτηριστικό είδος της ελληνικής λαϊκής μουσικής, που παρουσίασε αξιοσημείωτη άνθηση στην πόλη- τα παραθαλάσσια κλαμπ και οι μουσικές σκηνές.

Στο κέντρο της πόλης, δημοφιλές σημείο νυχτερινής διασκέδασης παραμένουν από τις αρχές του 1990 τα Λαδάδικα με την παρακείμενη οδό Καλαποθάκη, τα καφέ και τα μπαρ στην παλιά παραλία και τα μοντέρνα εστιατόρια και μπαρ που λειτουργούν στις ιστορικές στοές της πόλης. Ακόμα, σταθερά σημεία αναφοράς παραμένουν οι ταβέρνες στις παραδοσιακές αγορές της πόλης, τα μπαρ και τα μικρά κομψά εστιατόρια στους σύγχρονους εμπορικούς δρόμους της και η περιοχή των οδών Ζεύξιδος και Ικτίνου. Οι πολυάριθμοι φοιτητές που ζουν στην πόλη προτιμούν την περιοχή γύρω από την πλατεία Ναυαρίνου, τη Ροτόντα και την οδό Αγγελάκη, καθώς και το Μπιτ-Παζάρ με τους γύρω δρόμους. Εναλλακτικά στέκια (ταβέρνες, ουζερί, μικρά καφέ-μπαρ), ιδιαίτερα προσφιλή στους Θεσσαλονικείς, βρίσκονται επίσης στην Ανω Πόλη. Τα τελευταία χρόνια, σε επίκεντρο της νυκτερινής διασκέδασης έχει αναδειχθεί η περιοχή της οδού Βαλαωρίτου, που τις βραδινές ώρες κατακλύζεται από κόσμο, τραπέζια και ποικίλες μουσικές επιλογές.

Γαστρονομία

Η Θεσσαλονίκη έχει μεγάλη γαστρονομική παράδοση, που αποτελεί ένα από βασικότερα χαρακτηριστικά της φυσιογνωμίας και της «κουλτούρας» των κατοίκων της. Ο ιστορικά πολυπολιτισμικός χαρακτήρας της πόλης έχει επιδράσει καθοριστικά στην παραδοσιακή κουζίνα της, που συνδυάζει στοιχεία βυζαντινά, χριστιανικά, οθωμανικά, μικρασιατικά (λόγω των πολλών προσφύγων που συνέρρευσαν στην πόλη μετά τη δεκαετία του 1920), εβραϊκά αλλά και δυτικοευρωπαϊκά, δημιουργώντας έτσι ένα μοναδικό γευστικό αμάλγαμα.

Στο κέντρο της πόλης, την Ανω Πόλη και τα παραθαλάσσια προάστια και περίχωρα παραδοσιακές ταβέρνες, ουζερί αλλά και πολυτελή εστιατόρια συντηρούν την τοπική παραδοσιακή γαστρονομία, που συχνά συνδυάζουν δημιουργικά με gourmet γεύσεις. Στον πυρήνα της θεσσαλονικιώτικης γαστρονομίας βρίσκονται οι ευφάνταστοι μεζέδες, ο γύρος και το σουβλάκι, ο πατσάς, σούπες, πίτες, ανατολίτικα πιάτα (τζιγεροσαρμάδες, γιαπράκια, γαρδούμπες, κεμπάπ κ.ά.), τα λιμνίσια ή θαλασσινά ψάρια, αλλά και οι θαλασσινοί μεζέδες (μυδοπίλαφο, γαρίδες σαγανάκι, γεμιστό καλαμάρι κ.λπ.). Επίσης, έντονη παρουσία έχει η ζαχαροπλαστική, που αποτυπώνεται στα διάσημα Κωσταντινουπολίτικα σιροπιαστά γλυκά (εκμέκ, καζάν ντιπί, τουλούμπα κ.ά.), τις φημισμένες μπουγάτσες (με τυρί ή κρέμα), το γαλακτομπούρεκο και τα περίφημα τρίγωνα Πανοράματος.

Προάστια και περίχωρα

Ο Εύοσμος βρίσκεται στη δυτική πλευρά του πολεοδομικού συγκροτήματος. Πλέον είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος δήμος σε όλη τη βόρεια Ελλάδα. Διαθέτει τη δική του, αυτόνομη, αγορά και πολλές υπηρεσίες. Η πλατεία του είναι ξακουστή για τα καταστήματά της αλλά και για το γεγονός ότι είναι πάντα γεμάτη από κόσμο.

Στα ανατολικά της πόλης αναπτύσσεται η Καλαμαριά. Αρχισε να κατοικείται στις αρχές του 20ου αι., αλλά κατά τη δεκαετία του 1920 εγκαταστάθηκαν εδώ σημαντικοί πληθυσμοί Ελλήνων προσφύγων από τον Καύκασο, τη Μικρά Ασία και τον Πόντο, κτίζοντας μικρά προσφυγικά σπίτια. Σήμερα, παρά την ανοικοδόμηση, αρκετά από αυτά διατηρούνται στην περιοχή, δίνοντας την εικόνα της παλιότερης ατμόσφαιράς της.

Σε μικρή απόσταση από το κέντρο της πόλης βρίσκεται το Καλοχώρι. Δημιουργήθηκε από πρόσφυγες στις αρχές του 20ού αι. και παρά τον κατά βάση βιομηχανικό του χαρακτήρα, αποτελεί ένα ραγδαία αναπτυσσόμενο οικιστικά προάστιο, γνωστό για τα ουζερί και τις ψαροταβέρνες του.

Βυζαντινά μνημεία

Η Παναγία Χαλκέων βρίσκεται στη ΝΔ. πλευρά της πλατείας Δικαστηρίων. Κτίστηκε το 1128 σε θέση αρχαίου ναού του Ηφαίστου ή του Καβείρου. Είναι αντιπροσωπευτικό δείγμα της αρχιτεκτονικής «Σχολής της Κωνσταντινούπολης» και έλαβε το όνομά της από το γεγονός πως βρισκόταν στην περιοχή των χακλωματάδων (μάστορες του χαλκού). Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της αποτελεί ο όροφος πάνω από τον νάρθηκα. Το 1430 μετατράπηκε σε μουσουλμανικό τέμενος με την επωνυμία Καζαντζιλάρ Τζαμί.

Ο Ι.Ν. της Του Θεού Σοφίας, κτίστηκε στα μέσα του 7ου αι. πάνω σε ερείπια βασιλικής του 5ου αι., ως κατασκευαστικό αντίγραφο της Αγίας Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη και αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα παλαιοχριστιανικά μνημεία σε ολόκληρο τον ορθόδοξο κόσμο. Ανήκει στον τύπο του μεταβατικού σταυροειδούς ναού με τρούλο και περίστωο. Λειτούργησε ως μητροπολιτικός ναός μέχρι τον 1523, όταν μετατράπηκε σε τζαμί, για να αποδοθεί ξανά στη χριστιανική λατρεία μετά το 1912. Τα κιονόκρανα είναι του 5ου-6^ου αι. (από τον παλαιότερο ναό), ενώ αξίζει να προσέξετε τα θαυμάσια ψηφιδωτά, ιδιαίτερα αυτό του τρούλου που εικονίζει την Ανάληψη του Χριστού, και τις τοιχογραφίες της, που κατασκευάστηκαν σε διάφορες φάσεις από τον 8ο έως το 11^ο αι. Στη νότια πλευρά του ναού και σε κατάφυτη αυλή, βρίσκεται ο ναός του Αγίου Ιωάννη Προδρόμου (1940), απ΄ όπου εισέρχεστε στο παλαιοχριστιανικό βαπτιστήριο (κατακόμβη) της Αγίας Σοφίας, κτισμένο στα λείψανα ρωμαϊκού λουτρού.

Η Ροτόντα, το εντυπωσιακό αυτό κυκλικό οικοδόμημα, βρίσκεται στον άξονα που συνδέει τη θριαμβική αψίδα του Γαλερίου με το Ανάκτορο του Γαλερίου. Εχει διάμετρο 24,5 μ. ενώ ο γιγαντιαίος τρούλος του ύψος 30 μ. Κτίστηκε το 306 μ.Χ. από τον Γαλέριο, ίσως ως ναός του Δία ή του Καβείρου ή ως μαυσωλείο του, αλλά τον 5^ο αι. μετατράπηκε σε χριστιανικό ναό, αφιερωμένο στους Αγίους Ασωμάτους. Στα εξαιρετικά ψηφιδωτά (5ου αι.) που διασώζονται, εντυπωσιάζει ο πλούτος των θεμάτων, η φυσιοκρατική τους απόδοση, η ποικιλία των χρωμάτων και η λαμπρότητα των χρυσών και ασημένιων ψηφίδων. Το 1591 μετατράπηκε σε τζαμί, όταν προστέθηκε και ο επιβλητικός μιναρές που σώζεται έως σήμερα. Στην πλατεία γύρω από τη Ροτόντα βρίσκεται ο Αγιος Γεώργιος, απ’ όπου το μνημείο πήρε την άλλη ονομασία του, ενώ λειτουργούν πολλά καφέ και μπαρ. Επίσης, στην παρακείμενη οδό Μελενίκου σώζονται τμήματα του ανατολικού τείχους της πόλης.

Ο Αγιος Δημήτριος είναι ο γνωστότερος βυζαντινός ναός της πόλης, καθώς είναι ο πολιούχος της Θεσσαλονίκης. Κτίστηκε τον 7ο αι. σε ερείπια βασιλικής του 5ου αι. και το 1493 μετατράπηκε σε τζαμί. Καταστράφηκε το 1917 από την πυρκαγιά, όμως αναστηλώθηκε και επαναλειτούργησε το 1948. Είναι πεντάκλιτη βασιλική με εγκάρσιο κλίτος, υπερώα και νάρθηκα.

Ο γλυπτός διάκοσμός του προέρχεται από τη βασιλική του 5ου αι. και άλλα κτίρια, για αυτό παρουσιάζει αξιοσημείωτη ποικιλία, ενώ ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν τα κιονόκρανα (5^ου και 6ου αι.). Τα ψηφιδωτά που βρίσκονται στη δυτική πλευρά είναι του 5ου αι. ενώ αυτά στους πεσσούς γύρω από το ιερό είναι νεότερα. Ξεχωρίζουν αυτά που εικονίζουν τον άγιο με παιδιά και ανάμεσα στον επίσκοπο και τον έπαρχο. Στο υπόγειο, σε σημείο όπου προϋπήρχαν ρωμαϊκά λουτρά, βρίσκεται η Κρύπτη, ο χώρος όπου μαρτύρησε ο Αγιος Δημήτριος το 303 ή 305 μ.Χ. Οταν κτίστηκε ο ναός του 5ου αι., τα λουτρά μετατράπηκαν σε αγίασμα και χώρο ιδιαίτερης λατρείας. Από το 1988 λειτουργεί ως εκθεσιακός χώρος (εκτίθενται γλυπτά, κιονόκρανα, θωράκια, αγγεία κ.ά.), όπου πραγματοποιούνται και πολιτιστικές εκδηλώσεις.

Εστιατόρια- ταβέρνες

«Πήρε και βραδιάζει»,  Ομήρου – Ιπποκράτειο 7 2310832926

«Μαύρο Πιπέρι» Αχιλλέως 32 – Εύοσμος, 2310765566

«Ρόδι και Μέλι», Αιγύπτου 5, Λαδάδικα, 6939912500

«Ουζερί Λόλα»,  Αγαπηνού 10, Καμάρα, 2310276201

«Λούπινο»,  Κατούνη 4, Λαδάδικα, 2310535707

Ξενοδοχεία

Makedonia Palace, λεωφόρος Μεγάλου Αλεξάνδρου 2, 2310897197

The Met Hotel, 26ης Οκτωβρίου 48, 2310017000

Hyatt Regency Thessaloniki, 13ο χιλιόμετρο Θεσσαλονίκης-Περαίας, 2310401234

Electra Palace, πλατείας Αριστοτέλους 9, 2310294000

Daios Luxury Living, Λεωφόρος Νίκης 59, 2311180655

Από το περιοδικό travel που κυκλοφόρησε με τον Ελεύθερο Τύπο της Κυριακής 

Ειδήσεις σήμερα

Πανσερραϊκός-Παναιτωλικός 0-0: Ο βαθμός δεν άρεσε σε κανέναν

Ντεγκρέτσια: Η αμηχανία ενός επώνυμου με ονομασία προέλευσης… – Η μακρά ιστορία από την αρχή

Έκανε το… καθήκον του ο Ολυμπιακός κόντρα στο Μαρούσι

Για selfies στη Βαρβάκειο ο Κασσελάκης

Πρωτοχρονιάτικο λαχείο 2025: Πότε και τι ώρα θα γίνει η κλήρωση

Συλλογή Γουλανδρή: Δικαστική μάχη για θησαυρό 3 δισ. δολαρίων

Βασίλης Καρράς: Ένας χρόνος πέρασε από τον θάνατο του άρχοντα – Συγκίνηση στο ετήσιο μνημόσυνό του

Γιώργος Λιάγκας: Ανέβασε βίντεο με τη Μαρία Αντωνά: Δεν είχε καταλάβει ότι…