Οι καρδινάλιοι, γνωστοί και ως «πρίγκιπες της Εκκλησίας» με τα κόκκινα καπέλα τους, ξεκίνησαν την ιδιαίτερα τελετουργική διαδικασία εκλογής νέου ηγέτη για τα 1,4 δισεκατομμύρια καθολικών παγκοσμίως την Τετάρτη.

Το βράδυ, μαύρος καπνός υψώθηκε από μια ειδικά εγκατεστημένη καμινάδα, ορατή από την Πλατεία του Αγίου Πέτρου, σηματοδοτώντας μια άκαρπη ψηφοφορία.

Από 70 διαφορετικές χώρες, οι 133 καθολικοί καρδινάλιοι εκλέκτορες που συγκεντρώθηκαν στο Βατικανό έχουν αναλάβει την αποστολή να επιλέξουν τον επόμενο Ποντίφικα που θα διαδεχθεί τον εκλιπόντα Πάπα Φραγκίσκο.

Χιλιάδες πιστοί της Εκκλησίας είχαν συγκεντρωθεί στην πλατεία έξω από την Καπέλα Σιξτίνα, αναμένοντας με αγωνία το μοναδικό σημάδι που τους υποδείκνυε την πορεία των συζητήσεων των καρδιναλίων — την καμινάδα στον ορίζοντα.

Οι συγκεντρωμένοι χρειάστηκε να δείξουν υπομονή, καθώς ο καπνός άργησε περισσότερο από το αναμενόμενο — πάνω από 3 ώρες από την έναρξη του κονκλάβιου.

Αυτό ήταν μία ώρα περισσότερο σε σύγκριση με το κονκλάβιο του 2013, όπου εξελέγη ο Φραγκίσκος, και κατά το οποίο ο καπνός εμφανίστηκε πιο σύντομα μετά την πρώτη ψηφοφορία.

Όταν εκλέγεται Πάπας, υψώνεται λευκός καπνός. Αν και κάτι τέτοιο δεν αναμενόταν την Τετάρτη, ορισμένοι καρδινάλιοι είχαν εκφράσει την ελπίδα ότι η διαδικασία θα είχε ολοκληρωθεί έως την Πέμπτη ή την Παρασκευή, ως ένδειξη ενότητας.

Μιλώντας πριν από λίγο στο BBC Radio, η ιστορικός Ρεβέκκα Ριστ δήλωσε ότι αναμένει πως η Εκκλησία θα έχει λάβει απόφαση έως το Σάββατο.

«Νομίζω ότι αυτή τη στιγμή η Εκκλησία συνειδητοποιεί την ανάγκη να ενώσει τους πιστούς, να μην εμφανιστεί διχασμένη», είπε η Ριστ, καθηγήτρια μεσαιωνικής ιστορίας στο Πανεπιστήμιο του Ρέντινγκ.

«Έτσι υποψιάζομαι ότι θα έχουμε απόφαση μέχρι το Σάββατο.»

Τι περιλαμβάνει το σημερινό πρόγραμμα

Οι καρδινάλιοι θα πάρουν πρωινό γύρω στις 06:30 (05:30 BST), και αμέσως μετά θα τελεστεί Θεία Λειτουργία.

Οι ψηφοφορίες είναι προγραμματισμένες καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας — δύο το πρωί και δύο το απόγευμα.

Η πρώτη ψηφοφορία θα γίνει στις 10:30 (09:30 BST), και η επόμενη στις 12:00 (11:00 BST). Μετά το μεσημεριανό, θα ακολουθήσουν άλλες δύο ψηφοφορίες, περίπου στις 17:30 (16:30 BST) και στις 19:00 (18:00 BST).

Δεν βγαίνει πάντα καπνός μετά από κάθε μία από τις τέσσερις ψηφοφορίες. Καπνός βγαίνει μόνο μετά την τελευταία πρωινή και την τελευταία απογευματινή, εκτός κι αν έχει εκλεγεί νέος Πάπας — τότε εμφανίζεται λευκός καπνός αμέσως.

Λόγω της μυστικότητας της διαδικασίας, οι ειδικοί τονίζουν πως ενδέχεται να μη μάθουμε ποτέ τι προκάλεσε την καθυστέρηση — και σίγουρα όχι πριν τη λήξη του κονκλάβιου.

Το κονκλάβιο προκηρύχθηκε μετά τον θάνατο του Φραγκίσκου στις 21 Απριλίου, σε ηλικία 88 ετών. Υπήρξε καθυστέρηση ανάμεσα στον θάνατό του και την έναρξη του κονκλάβιου, ώστε να πραγματοποιηθούν η κηδεία, η ταφή και η περίοδος πένθους. Επίσης, ήταν απαραίτητο να δοθεί χρόνος στους καρδινάλιους να φτάσουν στη Ρώμη από όλα τα μέρη του κόσμου, και να γνωριστούν μεταξύ τους πριν εισέλθουν στο κονκλάβιο — ένα αρχαίο τελετουργικό γεμάτο μυστήριο και ιερότητα.

Τι συμβαίνει μέσα σε ένα κονκλάβιο;

Οι καρδινάλιοι αποκόπτονται πλήρως από τον έξω κόσμο όσο βρίσκονται στο Βατικανό, κινούνται μόνο ανάμεσα στους χώρους διαμονής και την Καπέλα Σιξτίνα, όπου ψηφίζουν μυστικά — και σιωπηλά — κάτω από τις περίφημες νωπογραφίες του Μιχαήλ Άγγελου: τη «Δημιουργία» και την επιβλητική «Τελική Κρίση».

Η διαδικασία — που απεικονίζεται με δραματικό τρόπο στο πολιτικό θρίλερ Conclave του 2024 — λέγεται ότι καθοδηγείται από το Άγιο Πνεύμα, και έχει σχεδιαστεί να είναι βαθιά στοχαστική και απαλλαγμένη από εξωτερικές παρεμβάσεις.

Για να διασφαλιστεί η μυστικότητα και η ασφάλεια, το Βατικανό ζήτησε από τους καρδινάλιους να παραδώσουν τα τηλέφωνά τους για όλη τη διάρκεια του κονκλάβιου και διέκοψε την κάλυψη κινητής τηλεφωνίας. Χρησιμοποιούνται επίσης παρεμβολείς σήματος γύρω από την Καπέλα Σιστίνα και τον ξενώνα Domus Santa Marta, όπου διαμένουν οι καρδινάλιοι, ώστε να αποτραπεί κάθε παρακολούθηση ή επικοινωνία με τον έξω κόσμο.