Εχω διαβάσει όλα της τα βιβλία, το ένα καλύτερο από το άλλο… Το τελευταίο, «Το νετλέτι», αναμφισβήτητα, ξεπερνά όλα τα άλλα. Φαντασία, ρεαλισμός, ανθρωπιά το υφαίνουν και εναλλάσσονται. Τα ιστορικά στοιχεία και οι αναφορές σε ξένους περιηγητές του 17ου και του 18ου αιώνα το εμπλουτίζουν και το μετατρέπουν σε πηγή πληροφοριών. Ανακαλύπτει κανείς, διαβάζοντας «Το νετλέτι», τα μελανά στοιχεία της ιστορίας της Κρήτης. Κατάλαβα, επιτέλους, ποιοι ήταν οι Τουρκοκρητικοί και πόσο βάρβαρα φέρθηκαν στους συμπατριώτες τους.
Καμβάς αισθημάτων
«Το νετλέτι» βασίζεται σε μια αληθινή ιστορία που διαδραματίστηκε στην τουρκοκρατούμενη Κρήτη σ’ ένα χωριό κοντά στα Χανιά. Στο βιβλίο αυτό πλέκεται ένας καμβάς γεμάτος από κρητική λεβεντιά, από πόθο για τη λευτεριά, ήθη και έθιμα της εποχής, περιβαλλοντολογικές περιγραφές γεμάτες από χρώματα και αρώματα, ενδυματολογικές λεπτομέρειες, γιορτές, πανηγύρια, αγνό και αληθινό έρωτα, αλλά και πόνο, δυστυχία, φτώχεια, αίμα.
Στα περισσότερα βιβλία της, η Λοπινό αναφέρεται σε θέματα ψυχολογίας, είτε για να βοηθήσει είτε για να συμβουλέψει συνανθρώπους με σκοπό να αποτινάξουν διάφορα προβλήματα που τους ταλανίζουν χρόνια.
Αυτό που χαρακτηρίζει, ωστόσο, το συγκεκριμένο βιβλίο είναι η αναφορά σ’ έναν κλάδο της Ψυχολογίας, σχετικά νέο, την Ψυχογενεαλογία. Τι πραγματεύεται η Ψυχογενεαλογία; Το ανακάλυψα και αυτό χάρη στη Λοπινό. Στο σχολείο μάς διδάσκουν πως στο DNA μας καταγράφονται οι γενετικές πληροφορίες που καθορίζουν όλα τα χαρακτηριστικά ενός ατόμου, δηλαδή τα γονίδια που κληρονομούμε από τους γονείς μας: τον σωματότυπό μας, το χρώμα των ματιών μας και των μαλλιών μας, κάποιες νόσους επίσης.
Η Ψυχογενεαλογία μάς έδειξε κάτι άλλο, πολύ σοβαρό και συγκλονιστικό, που αγνοούσαμε μέχρι τη δεκαετία του ’70. Οτι κουβαλάμε τα τραύματα των προγόνων μας επί επτά συνεχείς γενιές. Τραύματα που δεν έχουν εκφραστεί και κρατήθηκαν μυστικά και που επηρεάζουν την τωρινή μας ζωή.
Αυτό είναι το κεντρικό θέμα του νέου μυθιστορήματος της Λοπινό. Οι ηρωίδες της ενσαρκώνουν τον τρόπο που κουβαλάμε αποτυπωμένα στα κύτταρά μας τα δράματα των παππούδων μας – διωγμούς, προσφυγιά, φόνους, βιασμούς, οικονομικές καταστροφές, πολέμους. Ολα τα κουβαλάμε, τελικά, ερήμην μας και μας παιδεύουν, μας τυραννούν επί χρόνια ορισμένες φορές, ώσπου να τα ξεσκεπάσει κανείς. Η Ψυχογενεαλογία βοηθά στο να ξεμπλοκάρει τους ανθρώπους από τραύματα που άλλοι έζησαν και τα οποία κληροδοτήσαμε. Η ηρωίδα του εν λόγω μυθιστορήματος, η Ειρήνη, με αυτά τα φαντάσματα παλεύει και καλείται να ανακαλύψει μια αλήθεια που θα τη συγκλονίσει.
Σε συνεχή εγρήγορση
Η άνετη ροή της γραφής της Λοπινό, λόγω του άμεσου λόγου της, δεν κουράζει, άλλωστε οι ανατροπές κρατούν τον αναγνώστη σε μια συνεχή εγρήγορση. Τελικά, θα μου πείτε, πρόκειται για ιστορικό ή ψυχολογικό μυθιστόρημα; Και τα δύο! Δύσκολο λογοτεχνικό εγχείρημα! Κι όμως, η Λοπινό κατάφερε να εμπλέξει ταυτόχρονα και τα δύο στοιχεία μ’ ένα ευφυές τέχνασμα, όπου το σήμερα γεφυρώνεται με τις αρχές του 19ου αιώνα, η αλήθεια με τη μυθοπλασία, η επιστήμη με τη βαθύτερη σκέψη. Το διαβάζει κανείς απνευστί και βλέπει εκ των υστέρων τη ζωή του με μια τελείως διαφορετική ματιά, καθώς κατανοεί κάποια συμβάντα και μοτίβα που επαναλαμβάνονται στην πορεία της οικογένειάς του.
Το ζητούμενο για ένα βιβλίο -και για την τέχνη γενικότερα- είναι να μας ταξιδεύει μέσα και έξω από εμάς, αλλά και να διευρύνει το μυαλό μας, να μας ανοίγει νέους ορίζοντες αγγίζοντας την ψυχή μας. Σε αυτό το βιβλίο, η Λοπινό μάς προκαλεί για άλλη μία φορά να κάνουμε ένα νέο μεγάλο βήμα για την απελευθέρωση της ψυχής μας, ώστε να γινόμαστε καλύτεροι άνθρωποι και πιο ελεύθεροι προκειμένου να χτίσουμε μια κοινωνία πιο ανθρώπινη, πιο υγιή και πιο φωτεινή.