Πόλεμος, ναζιστική θηριωδία, Αουσβιτς. Οι σκληρές σελίδες του Ολοκαυτώματος. Η Οδύσσεια ενός βραχιολιού. Ποιος ήταν ο προσωπικός σας στόχος γράφοντας αυτό το βιβλίο;

Η οικογένεια της οποίας αφηγούμαι την ιστορία είναι η οικογένεια του πατέρα μου. Ο πατέρας μου βίωσε τη φρίκη των στρατοπέδων συγκέντρωσης. Φανταστείτε τον, μέσα στον παγερό πολωνικό χειμώνα, ξυπόλυτο, με ξύλινα τσόκαρα και μια βαμβακερή πιζάμα, φανταστείτε τον, πειραματόζωο στον χειρουργικό θάλαμο να υποβάλλεται σε εγχείρηση σκωληκοειδίτιδας χωρίς νάρκωση για να διαπιστώσουν οι επιστήμονες γιατροί τις αντοχές των ανθρώπων. Πολύ άγριες καταστάσεις. Βέβαια το βιβλίο δεν είναι ένα βιβλίο φρίκης. Είναι ένα βιβλίο αισιοδοξίας, γιατί αυτό ήταν και στα πιο δύσκολα ο πατέρας μου. Ενας αισιόδοξος και χαρούμενος άνθρωπος που ποτέ δεν μας ενστάλαξε το μίσος. Πάντα όμως έλεγε πως νίκη μας στο ναζισμό είναι η συνέχισή μας και πως αυτό θα γίνει μόνο με τη διατήρηση της μνήμης και τη διάδοση της αλήθειας. Ε λοιπόν γι’ αυτά έγραψα αυτό το βιβλίο.

Ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος «καίει» όσα ο Ιωσήφ γνώριζε μέχρι τότε. Δημιουργώντας ένα τεράστιο ΓΙΑΤΙ: γιατί αυτός ο πόλεμος ήταν κυρίως ενάντια στους Τσιγγάνους, στους ομοφυλόφιλους, στους Εβραίους και στους αντικαθεστωτικούς; Εσείς έχετε απάντηση σ’ αυτό το ΓΙΑΤΙ;

Αυτό το τεράστιο ΓΙΑΤΙ με βασανίζει. Δεν μπόρεσα ποτέ να το εξηγήσω και να το καταλάβω. Κυρίως σκέφτομαι πως η διαφορετικότητα είναι αυτή που τρομάζει τους ανθρώπους, αλλά από αυτό μέχρι να φτάσουν οι άνθρωποι στον αφανισμό των διαφορετικών υπάρχει μεγάλη απόσταση.

Σε ποιο βαθμό οφείλουν τα βιβλία να συντελούν στη διαφύλαξη της ιστορικής μνήμης;

Στα σχολεία που με καλούν να μιλήσω στα παιδιά για το Ολοκαύτωμα, οι μαθητές με κοιτούν με ορθάνοιχτα μάτια και μου λένε πως δεν γνωρίζουν τίποτα. Φυσικό είναι, αφού δεν περιλαμβάνεται το Ολοκαύτωμα παρά σε μία παράγραφο στο βιβλίο Ιστορίας της Γ’ Λυκείου. Μέχρι να ενταχθεί το συγκλονιστικό αυτό γεγονός στα σχολικά βιβλία, η λογοτεχνία έχει αυτήν την ευθύνη. Τα τελευταία χρόνια ευτυχώς έχουμε την έκδοση αρκετών μαρτυριών.

Αραγε, θα γραφτούν ποτέ αλήθειες για να γίνει ο κόσμος καλύτερος;

Αυτή είναι η ευχή μου και η προσδοκία μου. Το οφείλουμε άλλωστε στα 6.000.000 θύματα, και φανταστείτε ότι το 1.500.000 ήταν παιδιά.

Πόσο αντικειμενική με την ιστορική και κοινωνική καταγραφή των γεγονότων καταφέρατε να είστε;

Μα είναι μαρτυρίες όσα έγραψα. Αλλωστε, δεν χρειάστηκε να τα μεγαλοποιήσω ή να τα τραγικοποιήσω. Hταν από μόνα τους τραγικά!

Τελικά, υπάρχει μία και μόνη αλήθεια; Και πώς μπορεί να φτάσει κανείς σ’ αυτήν;

Η μόνη αλήθεια που μπορώ να πω και να γράψω με τεράστια γράμματα είναι πως ο άνθρωπος είναι ικανός για τα καλύτερα, αλλά και για τα χειρότερα.

Πιστεύετε ότι θα είμαστε ποτέ έτοιμοι να αντικρίσουμε το παρελθόν με νηφαλιότητα;

Μια κοινωνία πρέπει να αναγνωρίσει τα τραύματά της εάν θέλει να προχωρήσει. Κάποια τραύματα τα διαχειριστήκαμε με θάρρος και τα επουλώσαμε, κάποια απλώς τα ξεχάσαμε και έκλεισαν μόνα τους, κι άλλα μας ταλαιπωρούν ακόμα. Το τραύμα της εξόντωσης των Ελλήνων Εβραίων δυστυχώς υποτιμήθηκε και κρύφτηκε για πολλά χρόνια. Μετατέθηκαν οι αιτίες του μόνο στους κακούς εχθρούς, στις διεθνείς συγκυρίες και σε θρησκευτικά σύνδρομα. Η ελληνική Πολιτεία και κοινωνία προσποιήθηκαν πως δεν τις αφορούσε. Πίστεψαν πως είχε πληγωθεί όχι το δικό τους, αλλά ένα ξένο, αλλόθρησκο σώμα. Ομως, ήταν το ίδιο το σώμα της ελληνικής κοινωνίας που πληγώθηκε. Οι Εβραίοι της Ελλάδας είναι Ελληνες πολίτες. Εχουν παρουσία αιώνων στην Ελλάδα, ακόμα και προ Χριστού. Είναι φιλήσυχοι, νομοταγείς, δραστήριοι πολίτες, υπηρετούν στο στρατό και πάντα υπερασπίζονταν την πατρίδα. Πολέμησαν στην Αλβανία και θυσιάστηκαν. Γνωστός είναι ο ηρωικός συνταγματάρχης Μαρδοχαίος Φριζής, που πρόσφατα τιμήθηκε από την Ακαδημία Αθηνών. Εχουν αναδειχθεί από τους κόλπους των ισραηλιτικών κοινοτήτων αξιόλογοι επιστήμονες, επιτυχημένοι επιχειρηματίες, έγκριτοι ιστορικοί και συγγραφείς. Τα μέλη των κοινοτήτων τηρούν τα ήθη, τα έθιμα και τις παραδόσεις, τιμώντας συγχρόνως τη διπλή τους ταυτότητα, αυτήν του Ελληνα και Εβραίου στο θρήσκευμα. Είναι πολύ σημαντικό να συνειδητοποιήσουν όλοι πως οι Ελληνες Εβραίοι είναι αναπόσπαστο κομμάτι του ελληνικού λαού. Πως έζησαν την κοινή μοίρα του τόπου αυτού, τον αγάπησαν, πολέμησαν και θυσιάστηκαν γι’ αυτόν. Είναι σημαντικό να μάθουν οι καινούργιες γενιές πως, όταν οι Γερμανοί έκαιγαν στα στρατόπεδα Εβραίους, πληγώθηκε η Ελλάδα γιατί ήταν παιδιά της αυτοί που καίγονταν. Οταν από τους 77.178 Ελληνες Εβραίους σώθηκαν μόνον οι 10.066, αυτό κι αν θεωρείται λαβωματιά στον ιστό της χώρας.

Με πυρετώδεις ρυθμούς συνεχίζονται τα γυρίσματα της νέας συναρπαστικής σειράς μυθοπλασίας της ΕΡΤ «Το βραχιόλι της φωτιάς», με τη σκηνοθετική σφραγίδα του Γιώργου Γκικαπέππα. Φοβηθήκατε για το αποτέλεσμα της μεταφοράς του βιβλίου σας στη μικρή οθόνη και την απήχηση που θα έχει στο κοινό;

Eχω μια απίστευτη σιγουριά πως θα είναι πολύ καλή η μεταφορά. Είναι όλοι οι συντελεστές εξαιρετικοί και αγάπησαν πολύ το βιβλίο και το προσεγγίζουν με μεγάλο σεβασμό. Η παραγωγή είναι εξαιρετική. Ο Νίκος Απειρανθίτης και η Σοφία Σωτηρίου έγραψαν ένα υπέροχο σενάριο. Ο σκηνοθέτης, Γιώργος Γκικαπέππας, κάνει εξαιρετική δουλειά και μαζί με τη σκηνογράφο, Λαμπρινή Καρδάρα, και την ενδυματολόγο, Μαρία Κοντοδήμα, δυνατά ονόματα στο χώρο, δημιουργούν εικόνες που είναι ίδιες με αυτές που είχα στα μάτια μου όταν έγραφα. Οι υπέροχοι ηθοποιοί Ελισάβετ Μουτάφη, Νίκος Ψαρράς, Χρήστος Λούλης, Νίκος Ταμβακάκης, Νεφέλη Κουρή, Γκαλ Ρομπίσα, Μαρία Αδάμου κ.ά. λάτρεψαν τους ήρωες που ενσαρκώνουν, συγκινήθηκαν πολύ από την ιστορία τους και θεωρούν πως αυτό που κάνουν είναι μοναδικό στα ελληνικά δεδομένα.

Ειδήσεις σήμερα