Κι μία «κορόνα», επιμετώπιο νυφικό κόσμημα με χυτά στοιχεία σε σχήμα πουλιού και σταυρό στο κέντρο από το Πωγώνι των Ιωαννίνων. Πολύτιμα τεκμήρια για τη ζωή από τον 18ο έως τις αρχές του 20ού αιώνα αντανακλούν τις ιδιαίτερες ιστορικές, οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες που καθόρισαν τη διαμόρφωσή τους και τη χρήση τους.

Ογδόντα επτά κοσμήματα, σφυρήλατα, χυτά, διάτρητα ή συρματερά, ογκώδη και σύνθετα μαρτυρούν τις ιστορίες αλλοτινών εποχών, ήθη και έθιμα στη νησιωτική και ηπειρωτική Ελλάδα συνθέτοντας τη νέα πρωτότυπη έκθεση. «Μ’ ασήμια και μαλάματα έκτακτα σκαλιγμένα» του Μουσείου Μπενάκη στο Σαντιρβάν Τζαμί της Δράμας.

Μέσα από μια επιλογή νεοελληνικών κοσμημάτων από όλη την Ελλάδα, η έκθεση η οποία ξεκινάει επίσημα για το κοινό από αύριο παρουσιάζει ένα πανόραμα της ελληνικής αργυροχοΐας, τα έργα της οποίας, με την υλική τους υπόσταση και την αισθητική τους ποιότητα, αντανακλούν τις ιδιαίτερες ιστορικές, οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες που καθόρισαν τη διαμόρφωσή τους και τη χρήση τους.

Πρόκειται για μία από τις εκθέσεις που εντάσσονται στον προγραμματισμό του Μουσείου Μπενάκη στο ιστορικό τέμενο- παλίμψηστο της Ιστορίας της Δράμας, οι οποίες περιλαμβάνουν σταδιακή παρουσίαση όλων των συλλογών του Μουσείου. «Μικρά σύνολα από κάθε συλλογή του Μουσείου Μπενάκη θα ταξιδέψουν στη Δράμα για να παρουσιαστούν στο Σαντιρβάν. Η πρώτη έκθεση η οποία εγκαινίασε τη συνεργασία με τη δραμινή εταιρία Raycap που αναστήλωσε υποδειγματικά το μνημείο έγινε τον Δεκέμβριο του 2022, με τμήμα της μεταβυζαντινής συλλογής του Μουσείου.

Η δεύτερη έκθεση είναι η παρούσα και αφορά το νεοελληνικό κόσμημα» εξηγεί στον «Ε.Τ.» η επιμελήτρια της έκθεση Ξένια Πολίτου και μας αφηγείται τα μηνύματα που φέρουν τα κοσμήματα ως έργα τέχνης. «Αποτελούν τεκμήρια για τις συνθήκες που φιλοτεχνήθηκαν και καθόρισαν τα υλικά και την τεχνοτροπία των τεχνιτών. Υπάρχουν ως προς την τεχνοτροπία και την αισθητική διαφορές στην ηπειρωτική χώρα σε σχέση με τις νησιωτικές περιοχές. Η αντίληψη στολισμού μάς μιλάει και για τις ιστορικές συνθήκες, άλλα τα πρότυπα της Ενετοκρατίας στα νησιά και άλλα της Τουρκοκρατίας στην ηπειρωτική χώρα. Πρόκειται για την αντίληψη στολισμού που οφείλει πολλά στην κοινωνική οργάνωση των ελληνικών κοινοτήτων του 18ου-19ου αιώνα. Για παράδειγμα -μας περιγράφει η κ. Πολίτου- ο γάμος αποτελούσε κομβικό σημείο στον κοινωνικό και οικογενειακό βίο.

«Νύφες φορούσαν κορόνα Πωγωνίου»

Μια από τις ιστορίες που αντλούμε από τα κειμήλια έργα τέχνης της Ηπείρου μάς ταξιδεύει στο ακριτικό Πωγώνι. «Η κορόνα Πωγωνίου αποτελούσε ένα μέρος του στόλου της νύφης, δηλαδή ένα μέρος από το στολισμό. Το εν λόγω κόσμημα της κεφαλής ήταν πολύ ακριβό και δεν ήταν πάντα προσιτό σε όλες τις νύφες. Ετσι οι πιο πλούσιες νύφες είτε δάνειζαν την κορόνα στις φτωχές είτε οι νύφες, αν η εκκλησία διέθετε αυτό το κόσμημα, το ενοικίαζαν με ένα αντίτιμο μόνο για την ημέρα του γάμου».

Την έκθεση συμπληρώνουν δύο βίντεο, τα οποία αφηγούνται τα υλικά και τον τρόπο με τον οποίο το κόσμημα φοριέται διότι αυτά ήταν αντικείμενα-εξαρτήματα της ενδυμασίας, φορεσιάς. Οπως μας εξηγεί η κ. Πολίτου, τα υλικά που επικρατούσαν εκείνες τις εποχές στη νησιωτική Ελλάδα ήταν ο χρυσός και τα μαργαριτάρια, ενώ στην ηπειρωτική Ελλάδα το ασήμι, ο χαλκός και διάφορα μείγματα, αποκαλύπτοντας στοιχεία για τη δουλειά των τεχνιτών που με πολύ λεπτομέρεια, μεράκι και αγάπη φιλοτεχνούσαν κοσμήματα, στολισμένα με πολύτιμα υλικά, ψιλά μαργαριτάρια και σμάλτο.

(Info)

• «Μ’ ασήμια και μαλάματα έκτακτα σκαλιγμένα»
• Διάρκεια έκθεσης: 17 Ιουνίου-29 Οκτωβρίου 2023.
• ΣΑΝΤΙΡΒΑΝ , Αρμεν 46 & Αγαμέμνωνος, Δράμα
• Ωρες λειτουργίας: Πέμπτη, Παρασκευή: Σάββατο: 10:00 – 14:00 και 18:00 – 21:00 , Κυριακή: 11:00-14:00 και 18:00-21:00.

Ειδήσεις σήμερα

Πατέρας για τέταρτη φορά o Αλ Πατσίνο – Γέννησε η νεαρή σύντροφός του

Καλοκαίρι 2023 – «Γυμνά» μαγιό: Η νέα σέξι τάση που επιλέγουν οι celebrities

Χρήστος Μάστορας: Το ακυκλοφόρητο τραγούδι για την Γαρυφαλλιά Καληφώνη – Πότε θα κυκλοφορήσει [Βίντεο]