Ο Αλμπέρ Καμί σημειώνει: «Αυτοί που γράφουν ξεκάθαρα έχουν αναγνώστες. Εκείνοι που γράφουν δυσνόητα έχουν σχολιαστές». Τελικά, αυτοί που γράφουν πιο βατά είναι ευπώλητοι και αυτοί που γράφουν πιο δυσνόητα δεν είναι;

Ο Καμί σωστά έκανε τη διάκριση ανάμεσα στη γνήσια και την πλασματική σκέψη. Πράγματι, ο ξεκάθαρος διανοούμενος είναι εκείνος που αναπτύσσει τη συλλογιστική του με σαφήνεια, ενώ ο πονηρός πάει να την ντύσει με φτιασίδια. Το ευπώλητο βιβλίο μυθοπλασίας, βέβαια, έχει και άλλες παραμέτρους. Πρωταρχική μέριμνα είναι να γραφτεί ως τέτοιο. Κι αυτό έχει πάνω-κάτω συγκεκριμένο ευπώλητο τρόπο αφήγησης. Από την άλλη μεριά, τα κείμενα που διακρίνονται από μια εσωτερική αναζήτηση, για να το πούμε γενικά, έχουν εξίσου το κοινό τους. Κι εκεί μπορεί να γίνει καλύτερο ξεκαθάρισμα του ποιος συγγραφέας έχει, πράγματι, αντάρες να διαβεί και ποιος κάνει συρραφή δηλώσεων για να προσελκύσει σχολιαστές.

Εν μέσω λέξεων, σκέψεων ο δημιουργός της «Απνοιας» πού θέλει να οδηγήσει τον αναγνώστη;

Ο Μοντέν έλεγε: «Για τα σκιρτήματα της ψυχής θέλω να εξομολογηθώ εδώ ό,τι νιώθω». Αυτό το σκίρτημα αν νιώσει ο αναγνώστης, ο συγγραφέας θα είναι ευτυχής. Μέσα από την εξομολόγηση μιας μυθοπλαστικής ιστορίας ή ιστοριών εν προκειμένω, ο αναγνώστης γίνεται συγγραφέας και το αντίθετο. Αμφότεροι, συγγραφέας και αναγνώστης, αντικρίζονται μέσα από έναν κατάδικό τους καθρέφτη. Το ζητούμενο είναι ο αναγνώστης να έρθει σε διάλογο με τα δρώμενα του βιβλίου: Τους χαρακτήρες, τις παραστάσεις, τις συμπεριφορές, τις ανατροπές, τον λαβύρινθο της ίδιας της αφήγησης. Αναρωτιόμουν καθώς έγραφα: Αναθρέφω σωστά τους ήρωες; Οδηγώ με ικανό τρόπο το στριφογύρισμα των λέξεων ή της πλοκής; Μια γλυκιά βάσανος. Oταν τελείωσε κάποτε το βιβλίο, σκεφτόμουν ότι θα ήθελα να δω αν μπορεί ο αναγνώστης να βρει κομμάτια της ψυχής του στις λέξεις μου και να τα κουβεντιάσουμε σαν φίλοι.

Εύκολος ή δύσκολος ο δρόμος για τη σύλληψη της «Aπνοιας», σε έναν διαρκώς μεταβαλλόμενο κόσμο;

Αυτός ο μεταβαλλόμενος και ρευστός κόσμος τού σήμερα ήταν από τα πρώτα θέματα που με απασχόλησαν. Eνα σύμπαν που επιταχύνεται κάθετα και απότομα προς πολλές κατευθύνσεις. Υπονομεύει παλιές σταθερές και κατασκευάζει νέες χίμαιρες. Δεν έχει συνέχεια και μοιάζει με σκόρπια τρίμματα εικόνων. Αρθρώνει κραυγές, γιατί δεν έχει βρει ακόμη το συντακτικό του. Θέλει με το ζόρι να επιστρέψει σε μια παιδική ηλικία, για να μη νιώθει πως πληγώνεται. Hταν δύσκολο να συγκεντρώσω στο βιβλίο έστω και μερικές συνιστώσες του. Το πληθυντικό παρόν πάντα διαφεύγει και συνεχώς το βρίσκεις μπροστά σου με άλλα προσωπεία. Από μεριάς μου για να το κατανοήσω, βγαίνω συχνά από τη ζώνη προστασίας μου και συνδιαλέγομαι με ετερόκλητο κόσμο και περιβάλλοντα. Δηλαδή, όπως έλεγαν οι παλιοί, έλιωσα σόλες.

Γιατί αποφεύγουμε να βλέπουμε κατάματα τη βία, την καταναλωτική μανία, τους κοινωνικούς διαχωρισμούς, το θηρίο πίσω από τις κλειστές πόρτες των σπιτιών;

Στην Ελλάδα, η υπεκφυγή βρίσκει πρόσφορο έδαφος για αιώνες, όσον αφορά, για παράδειγμα, στη βία και το θηρίο που αναφέρετε. Εδώ, οι πηγές των κακών βρίσκονται μέσα στον πυρήνα της οικογένειας, γι’ αυτό έχουμε και την αρχαία τραγωδία να μας το υπενθυμίζει με την πρώτη ευκαιρία. Oσον αφορά στην κατανάλωση και τις ανισότητες, είναι δύο ψυχοκοινωνικές καταστάσεις ριζωμένες χρόνια στη Δύση και όχι μόνο. Η κατανάλωση, ως μοντέλο, πολλαπλασιάζει την επιρροή της μέσω Διαδικτύου. Η αγορά ενός προϊόντος δεν γίνεται μόνο για την απόκτηση αυτή καθ’ εαυτήν, αλλά και για το ό,τι συμβολίζει. Για παράδειγμα, τα παπούτσια «Nike Air Jordan» αγοράζονται σωρηδόν για ό,τι συμβολίζουν: επιτυχία και κύρος. Κατ’ επέκταση καταναλώνονται ταινίες, θεατρικά έργα και βιβλία με μοναδικό σκοπό να δραπετεύσει το κοινό από την πραγματικότητα. Οι ανισότητες θέλουν έναν σοβαρό κοινωνικοοικονομικό σχεδιασμό πολλών ταχυτήτων και με το βλέμμα στις προκλήσεις της Τεχνητής Νοημοσύνης, που θα περιθωριοποιήσει πολλά επαγγέλματα.

Οι δύσκολες καταστάσεις ευνοούν την τέχνη;

Από το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα και σε μεγάλο μέρος του 20ού αιώνα, για να έρθουμε στα πιο πρόσφατα, πράγματι θα λέγαμε ότι ευνοούσαν. Υπό την έννοια ότι οι καλλιτέχνες, σε καθεστώς ένδειας οι περισσότεροι, αψηφούσαν ατομικούς και κοινωνικούς παράγοντες, δημιουργώντας μεγάλα έργα και «ιδρύοντας» ρεύματα στην τέχνη. Η δουλειά τους έμοιαζε του μαραγκού. Χωρίς την εύκολη ζωή, ο καλλιτεχνικός νους εισχωρεί με μεγαλύτερο θάρρος στους εσωτερικούς λαβυρίνθους της ζωής. Γιατί ρισκάρει να φτάσει στην απαγορευμένη ζώνη της ύπαρξης, εκεί όπου όλα παίζονται έως και η δική του. Τώρα υπάρχει καλύτερο βιοτικό επίπεδο, βελτίωση καθημερινότητας κ.λπ. Oμως, έχουμε συνηθίσει στο εφήμερο και στην επιχορηγούμενη τέχνη. Eτσι, σήμερα έχουμε καλά έργα, γύρω από «κόνσεπτ» κυρίως.

Τι αφυπνίζει και ενεργοποιεί η «Aπνοια» μέσα από τους ήρωες των διηγημάτων;

Αν μπορέσει και αφυπνίσει μέσα σε έναν πολύπλοκο κόσμο έστω κι έναν αναγνώστη, θα είναι μεγάλη ευτυχία. Αν και η αφύπνιση είναι δυσπρόσιτη λέξη πια. Διότι απαιτεί να έχουν προηγηθεί εγκάρσιες τομές στα πράγματα. Οι ήρωες της συλλογής, αν έχουν κάποια «απαίτηση», θα είναι να τους κοιτάξει κατάματα ο αναγνώστης και να δει εκφάνσεις του εαυτού του. Τα ίδια τα διηγήματα μυθιστορούν όψεις ανθρώπων που ψάχνουν στα χαλάσματα για κάτι που θα τους δείξει τον δρόμο. Eστω κι αν ο τελευταίος είναι δύσβατος.

 Σας γνωρίζουμε ως πολιτιστικό συντάκτη στην εφημερίδα «ΤΑ ΝΕΑ». Δεν ξέρουμε πόσο καλός πεζογράφος είστε, αν και το ένα δεν αναιρεί το άλλο… Ο Νίκος Κουρμουλής τι δηλώνει;

Μακάρι και ως συγγραφέας να σας πείσω έστω και στο ελάχιστο. (Γέλια.) Ο κόσμος των εφημερίδων ήρθε τόσο απότομα στη ζωή μου που ξέρετε δεν περίμενα ότι θα παραμείνω τόσα χρόνια. Το πώς κινείται ο πολιτισμός, μπορείς να δεις και το προς τα πού κατευθύνονται οι κοινωνικές τάσεις και η πολιτική. Δηλώνω παρών και σχεδιάζω το επόμενο βιβλίο μου, που θα λαμβάνει χώρα στην κοχλάζουσα Αθήνα τού σήμερα.

Ειδήσεις σήμερα

Νέα Φιλαδέλφεια: Προφυλακίστηκε ο Κροάτης χούλιγκαν που νοσηλεύεται στο νοσοκομείο – «Βόμβα» Κούγια για βίντεο που δείχνει να μαχαιρώνουν τον Μιχάλη

Οδυσσέας Σταμούλης: «Τίποτα δεν μετριέται με την απουσία του παιδιού σου» [βίντεο]