«Κράτα την ανάσα σου» από τις εκδόσεις Καστανιώτη! Κοινή συνισταμένη στο βιβλίο σας, οι μνήμες, τα επώδυνα μυστικά και οι ενοχές;

Ολα αυτά καθορίζουν τη ζωή μας. Και ασφαλώς προσφέρονται για ν’ αναπτυχθεί μια ιστορία. Συχνά οι μνήμες μάς δοκιμάζουν, επαναπροσδιορίζουν τη θέση μας στο σήμερα και τη σχέση με το παρελθόν. Ετσι και στο μυθιστόρημα, μπορούν ν’ αξιοποιηθούν για να συνδεθεί το παρελθόν με το παρόν, οι σχέσεις ανάμεσα στα πρόσωπα, ν’ αντιληφθεί ο αναγνώστης πώς έφτασε ως εδώ ο ήρωας και να εξελιχθεί σε βάθος ο χαρακτήρας του. Στο μυθιστόρημα, ο Καλλέργης φέρει μαζί του τις μνήμες και τις ενοχές του παρελθόντος, το τραγικό γεγονός του θανάτου του καλύτερου φίλου του, τις ενοχές για την πιθανή ευθύνη του κ.λπ.

Θα μπορούσατε να μοιραστείτε μαζί μας τη δημιουργική σας διαδικασία και τον τρόπο με τον οποίο επιλέγετε το μέσο ή τη μορφή έκφρασης για να διατυπώσετε τη συγκεκριμένη ιδέα;

Πολλές φορές μια ιδέα αρχίζει και ξετυλίγεται με μια υποθετική ερώτηση: «Τι θα γινόταν αν…». Αυτό οδηγεί σε πλήθος εκδοχών. Δουλεύω πάνω σε μια ιδέα για καιρό. Θέλω να έχω τον έλεγχο της ιστορίας από την αρχή, τουλάχιστον σ’ ένα βαθμό, γιατί στην πορεία το μυθιστόρημα μπορεί να πάρει άλλες κατευθύνσεις. Επειτα, αναζητώ τη «φωνή», το ιδιαίτερο ύφος που ταιριάζει στο θέμα του βιβλίου. Αυτό σχετίζεται με τη δομή των προτάσεων, την επιλογή των λέξεων, το πρόσωπο και τον τρόπο που αφηγείται. Είναι μια πολύπλοκη διαδικασία μέχρι να καταλήξεις στη «φωνή» που θα στηρίξει την κεντρική ιδέα.

Τι θέλατε να εισπράξει ο αναγνώστης από αυτό; Και τι ελπίζετε να κρατήσει από το βιβλίο, ιδίως όσον αφορά στην κατανόηση της Ιστορίας και τον αντίκτυπό της στο παρόν και στην κοινωνία;

Θα ήθελα ο αναγνώστης, φτάνοντας στην τελευταία σελίδα, να αισθανθεί πως έζησε μια ξεχωριστή αναγνωστική εμπειρία, αυτό που εμένα με συναρπάζει σε άλλα βιβλία. Στο μυθιστόρημα, «ιστορικά» θίγεται ο τρόπος με τον οποίο η κοινή γνώμη διαμορφώνεται και αντιδρά απέναντι στα γεγονότα, και ιδιαίτερα στη στοχοποίηση και δαιμονοποίηση μεμονωμένων ανθρώπων. Ο Καλλέργης αισθάνεται ότι είναι το θύμα, ο αποδιοπομπαίος τράγος της Παλαιάς Διαθήκης, ο φαρμακός της αρχαιότητας, πως του έχουν φορτώσει τις αμαρτίες μιας κοινωνίας που νοσεί. Αρχίζει να φαντασιώνεται πως είναι εβραίος, πως καταδιώκεται από τους ναζί. Αυτή λοιπόν την παράμετρο, στην ιστορική διάστασή της, τη διαμόρφωση της κοινής γνώμης, τη δαιμονοποίηση και την καταδίωξη, ήθελα ανάμεσα σε άλλα να αναδείξω.

Είναι αλήθεια ότι οι δυσκολίες που συναντάμε μπροστά μας μας κάνουν πιο δυνατούς;

Το «κάθε εμπόδιο για καλό» είναι κάτι που πιστεύω και για τη δική μου ζωή. Φτάνει αυτό να μην είναι αξεπέραστο. Αλλωστε, όσα ζήσαμε καθορίζουν αυτό που είμαστε σήμερα. Ολοι έχουμε βιώσει δύσκολες στιγμές. Σημασία έχει να γινόμαστε καλύτεροι άνθρωποι.

Το μυθιστόρημα είναι κατά κύριο λόγο η ιστορία, οι ήρωες-χαρακτήρες, η ατμόσφαιρα, η αφηγηματική γλώσσα;

Είναι πάντα δύσκολο να δώσει κανείς «συνταγή» για ένα μυθιστόρημα. Οσο και να διατυπωθούν «κανόνες», πάντα θα υπάρχουν εμπνευσμένα μυθιστορήματα που τους σπάνε και τους ξεπερνούν. Ομως αυτά που αναφέρατε είναι τα βασικά συστατικά. Θεωρώ πως θεμελιώδης είναι η αφήγηση ενός ενδιαφέροντος μύθου. Από εκεί ξεκινά κανείς και πάνω σ’ αυτόν χτίζει όλα τ’ άλλα.

Ποια είναι τα εμπόδια που συναντά κάποιος σήμερα όταν προσπαθεί να αποδείξει στην εποχή του #metoo ότι δεν είναι ελέφαντας; Πόσο εύκολο είναι να αντιμετωπιστεί η σφαγή που δημιουργείται μέσα μας; Η σύγκρουση με την κοινωνία;

Για να είμαι ειλικρινής, δεν σκέφτηκα να συνδέσω το βιβλίο με το κίνημα. Είχα την ιδέα στο συρτάρι μου πάνω από 20 χρόνια. Είναι όμως αναπόφευκτοι αυτοί οι συνειρμοί και οι συνδέσεις.

Αυτό που συνέβη στην Αννα, όπως και σε κάθε θύμα, είναι ένας εφιάλτης. Τα εμπόδια είναι πολλά: ο φόβος εξαιτίας του θύτη, του ενδεχόμενου στιγματισμού, η απομόνωση, η αίσθηση της απόγνωσης. Με τη δημοσιοποίηση, το θύμα βιώνει μια δεύτερη κακοποίηση. Γι’ αυτό ο αφηγητής αναφέρεται στη σφαγή που συμβαίνει μέσα της. Η Αννα παλεύει με τους δαίμονές της.

Και μια επίκαιρη ερώτηση: Θα ήθελα τη γνώμη σας για όσα συμβαίνουν στη γειτονιά μας, στη Μέση Ανατολή.

Αυτό που συμβαίνει είναι ο απόλυτος παραλογισμός. Κάθε ζωή είναι ιερή. Καμία δεν αξίζει περισσότερο από την άλλη. Ασφαλώς είμαι ενάντια στην τρομοκρατική Χαμάς και τη βία, την εξουθένωση που ασκεί το Ισραήλ στους Παλαιστινίους. Οι προοδευτικοί Ισραηλινοί συγγραφείς Οζ, Γεοσούα, Γκρόσμαν έθεσαν σωστά το ζήτημα. Ανάλωσαν τη ζωή και το έργο τους για την ειρήνη, τάχθηκαν υπέρ της συνύπαρξης και της ύπαρξης παλαιστινιακού κράτους. Ο Γκρόσμαν έχασε το 2006 τον γιο του στις συγκρούσεις και έγραψε το αριστουργηματικό «Στο τέλος της Γης». Παρ’ όλα αυτά, παραμένει προσηλωμένος στην ειρήνη.