Η λεηλάτηση της ιστορικής Αυτοκρατορικής Πύλης της Αγίας Σοφίας δημιουργεί πολλά ερωτηματικά για το αν το μνημείο απολαύει και χαίρει ισχυρής προστασίας και ασφάλειας ως μείζον πολιτιστικό αγαθό της ανθρωπότητας μετά την απόφαση του Τούρκου προέδρου, Ταγίπ Ερντογάν, να τη μετατρέψει σε μουσουλμανικό τέμενος από το 2020.

Εν αναμονή των εξελίξεων πάντως, σύμφωνα με πληροφορίες του «Ε.Τ.», το Κέντρο Παγκόσμιας Κληρονομιάς, συντονιστής της UNESCO για όλα τα θέματα που σχετίζονται με την Παγκόσμια Κληρονομιά των εγγεγραμμένων μνημείων, έχει ήδη ενημερωθεί και βρίσκεται σε συζητήσεις τόσο για τις ζημιές όσο και για τις εικόνες παραμέλησης και εγκατάλειψης στον εσωτερικό χώρο του μνημείου.

Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, η τουρκική πλευρά έχει υποβάλει την ενημερωμένη έκθεση σχετικά με τις αλλαγές που έχουν γίνει στην Αγία Σοφία και τη Μονή της Χώρας όπως ορίζουν τα χρονοδιαγράμματα της Επιτροπής Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCΟ.

«Πρόκειται για έναν πρωτοφανή και αδικαιολόγητο βανδαλισμό. Η ζημιά φαίνεται να έγινε πρόσφατα, πράγμα που δείχνει ότι είχε σαν σκοπό να πληγώσει και να προκαλέσει το σύνολο του χριστιανικού κόσμου που διάγει την περίοδο του Πάσχα», αναφέρει στον «Ε.Τ.» η επίτιμη διευθύντρια Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου, δρ Αικατερίνη Δελλαπόρτα, και επισημαίνει πως «ανεξαρτήτως του θρησκευτικού χαρακτήρα του μνημείου, τέτοιες πράξεις οργής που καταφέρονται κατά της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς δεν προάγουν την ανεκτικότητα και ανεξιθρησκία που πρεσβεύουν τα πολιτισμένα ευρωπαϊκά κράτη».

Ως «αποτρόπαια, βίαιη και βάρβαρη» πράξη χαρακτήρισε το υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού το βανδαλισμό του μνημείου σε ανάρτησή του στο facebook, υπογραμμίζοντας τη θέση του υπουργείου Εξωτερικών πως οι αρμόδιοι οφείλουν να προβούν άμεσα στην αποκατάσταση της Αυτοκρατορικής Πύλης από τις προκληθείσες ζημίες και οι υπεύθυνοι του βανδαλισμού να τύχουν των ανάλογων των συνεπειών. Ο Τύπος της γειτονικής χώρας επικρίνει την εικόνα από τις ζημιές που έχει υποστεί η ιστορική πύλη, ενώ αναφέρει πως οι τουρκικές Αρχές έχουν τοποθετήσει κιγκλιδώματα στο σημείο που προκλήθηκε η καταστροφή στην Αυτοκρατορική Πύλη. Η Αυτοκρατορική Πύλη αποτελεί τη μεγαλύτερη πύλη της Αγίας Σοφίας κι έχει ύψος επτά μέτρα. Είναι η κεντρική πύλη εισόδου στο οικουμενικό μνημείο και χρονολογείται από τον 6ο αιώνα, η οποία χρησιμοποιούταν μόνο από τον αυτοκράτορα.

Η Αγία Σοφία, μαζί με άλλα μνημεία της Κωνσταντινούπολης, περιλαμβάνεται από το 1985 στον κατάλογο των Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO. Το 1934 ο ιδρυτής του σύγχρονου τουρκικού κράτους, Κεμάλ Ατατούρκ, μετέτρεψε την Αγία Σοφία σε μουσείο. Με τον τρόπο αυτό αναγνωρίστηκε ότι το συγκεκριμένο μνημείο ανήκει στην ανθρωπότητα εκφράζοντας την πολυπολιτισμικότητά του. Τον Ιούλιο του 2020 η τουρκική κυβέρνηση αλλάζει το status της Αγίας Σοφίας με τη μετατροπή της σε μουσουλμανικό τέμενος. Τότε η UNESCO είχε εκφράσει «τη βαθιά ανησυχία» για την απόφαση των τουρκικών Αρχών, που χωρίς προηγούμενη συζήτηση αποφάσισαν να αλλάξουν το καθεστώς της Αγίας Σοφίας. «Η Αγία Σοφία είναι ένα αρχιτεκτονικό αριστούργημα και μια μοναδική μαρτυρία των αλληλεπιδράσεων μεταξύ Ευρώπης και Ασίας ανά τους αιώνες. Η θέση του ως μνημείου αντανακλά την οικουμενική φύση της κληρονομιάς του και το καθιστά ισχυρό σύμβολο διαλόγου», είχε αναφέρει η γενική διευθύντρια της UNESCO, Audrey Azoulay, τον Ιούλιο του 2020. Εκτοτε το οικουμενικό μνημείο είναι ανοικτό για κάθε μουσουλμάνο που θέλει να κάνει εκεί την προσευχή του, αλλά και δέχεται επισκέπτες από κάθε γωνιά του κόσμου που θέλουν να θαυμάσουν τον εσωτερικό διάκοσμο της Αγίας Σοφίας.

Επιστολή Μενδώνη

Θυμίζουμε την καίρια επιστολή της υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού, Λίνας Μενδώνη, λίγες ημέρες πριν την επίσημη ανακοίνωση της τουρκικής πλευράς για τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί, προς τις αντιπροσωπείες των κρατών-μελών της UNESCO προκειμένου να τις ενημερώσει για την επιχειρούμενη από την τουρκική κυβέρνηση αλλαγή του καθεστώτος της Αγίας Σοφίας, σχέδιο το οποίο αντιβαίνει στην υπογεγραμμένη και από την Τουρκία συμφωνία του 1972. «Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι σε καμία περίπτωση η Αγία Σοφία δεν πρέπει να απολέσει τον οικουμενικό της χαρακτήρα και να μετατραπεί σε μουσουλμανικό τέμενος», υπογράμμιζε τότε η κ. Μενδώνη, η οποία είχε αναφέρει μεταξύ άλλων πως αυτό που επιδιώκεται από την τουρκική κυβέρνηση και τον πρόεδρο Ερντογάν «επαναφέρει και αναζωπυρώνει εθνικούς και θρησκευτικούς φανατισμούς. Επιδιώκεται η απομείωση της αξίας και της παγκόσμιας ακτινοβολίας του μνημείου. Ενα μνημείο οικουμενικής αξίας, όπως η Αγία Σοφία, εργαλειοποιείται για να εξυπηρετήσει εσωτερικές πολιτικές σκοπιμότητες. Επιχειρείται η επιστροφή των συνθηκών του 15ου αιώνα στον 21ο».

Ειδήσεις σήμερα

Κατώτατος μισθός: Αυξήσεις από 50 ως 235 ευρώ στους χαμηλόμισθους [αναλυτικοί πίνακες με τα ποσά]

Συναγερμός για την εξαφάνιση 15χρονης στο Περιστέρι – Τι είναι το κύκλωμα «loverboys» που εικάζεται ότι κρύβεται πίσω από την υπόθεση