Ο διακεκριμένος ηθοποιός και σκηνοθέτης Νίκος Καραθάνος ζωντανεύει μέσα από την ευφάνταστη και ανατρεπτική ματιά του τη διαχρονική «Οπερέτα» του σπουδαίου Πολωνού συγγραφέα Βίτολντ Γκομπρόβιτς. Πρόκειται για ένα έργο που υιοθετεί την ελαφρότητα του μουσικού αυτού είδους και υπονομεύει, με το σαρωτικό της χιούμορ, τα πλαστά πολιτικά, ηθικά και ιδεολογικά πρότυπα. Η ιστορία έχει πρωταγωνιστές τον κόμη Αρισταίο που σχεδιάζει να αποπλανήσει την όμορφη Αλμπερτίνα.

Η επιτυχία του σχεδίου του είναι η αρχή μιας αλληλουχίας απροσδόκητων και εξωφρενικών γεγονότων, όπου συνυπάρχουν η μόδα με την επανάσταση και αντιμάχονται η διαφθορά του ενδύματος με την αθωότητα της γύμνιας. Μπορεί η ματιά του Καραθάνου να μαρτυρά την κούραση -μόλις είχε τελειώσει τη γενική πρόβα πριν από την πρεμιέρα της 3ης Μαΐου- ωστόσο παραμένει δυναμική και γεμάτη λυρισμό.

Τι σας κέρδισε στο έργο;
Κάθε έργο είναι ένας ολόκληρος κόσμος. Δεν ξέρω αν καταφέρνεις τελικά να τον εκφράσεις ή να τον ανεβάσεις. Πάντως σε κάθε έργο κολυμπάς και μέσα εκεί συναντάς τον εαυτό σου και τι θέλεις να πεις.

Πώς θα μας συστήσετε την «Οπερέτα»;
Δεν μοιάζει με το είδος που ξέρουμε. Θα χρησιμοποιήσω τα λόγια του συγγραφέα: «Η “Οπερέτα” είναι μια ανοησία, μια θεία βλακεία». Ο Γκομπρόβιτς την μπολιάζει με όλο τον ανθρώπινο πόνο. Η «Οπερέτα» είναι μια χαρούμενη, γελαστή και απελπισμένη ιστορία ενός μοναχικού σκηνικού, ενός αυτοεξόριστου ανθρώπου.

Το έργο εκθέτει τη γελοιότητα των προσώπων και προτείνει την υπεροχή της απλότητας και της «γύμνιας» απέναντι στην κενότητα κάθε εφήμερης μόδας. Για ποια πολιτικά τοπία μιλάει ο Γκομπρόβιτς;
Οταν μιλάμε για πολιτική, αναφερόμαστε στο ναζισμό, στον κουμμουνισμό, στο σοσιαλισμό. Αυτό κάνει και ο συγγραφέας. Εμείς στην «Οπερέτα» πάμε σε έναν άλλο «-ισμό», στον… ανθρωπισμό.

Πρόκειται για ένα διαχρονικό πολιτικό έργο. Πού εντοπίσατε τη σημερινή Ελλάδα;
Πάντα υπάρχει στο μυαλό μας η γελοιότητα. Ολοι μας φοράμε μια μάσκα δυστυχίας και γελοιότητας.

Τι είναι για εσάς πολιτική;
Ο,τι αφορά όλους μας. Πολιτική είναι ακόμα και το πώς περπατάμε πάνω στη Γη, ο τρόπος που ζούμε…

Από πού αντλείτε έμπνευση;
Από την ίδια τη ζωή. Εμπνευση υπάρχει διάχυτη γύρω μας, απλώς κάποια στιγμή την κοιτάς και σε κοιτά κι εκείνη.

Ο λυρισμός διακρίνει τα έργα σας. Αποτελεί και την προσωπική σας στάση ζωής;
Οχι. Θεωρώ ότι η ίδια η ζωή είναι τρόπος ποίησης. Η ίδια η ζωή δεν χωνεύεται διαφορετικά. Πιστεύω ότι η ζωή του ανθρώπου είναι μια μονοκοντυλιά, ένα ποίημα: καλό ή κακό, καταραμένο ή ευλογημένο.

Μέσα σε αυτή την κατήφεια της σημερινής Ελλάδας πώς μπορεί κανείς να εντοπίσει το λυρισμό που περιγράφετε;
Η κρίση και το αδιέξοδο είναι μια ευκαιρία για ανατροπή, για μια έκρηξη μιας βόμβας. Εμείς δεν το βλέπουμε γιατί είμαστε συντηρητικός λαός. Η κρίση και το αδιέξοδο σε ωθούν να σπάσεις τον τοίχο και να πας κάπου αλλού. Ισως η κρίση να είναι μια υγιής κατάσταση για να σε κάνει να δεις παραπέρα.

Τι έννοια θα δίνατε στον πολιτισμό;
Ο πολιτισμός είναι τα πάντα. Ο τρόπος που περπατάμε, που καθόμαστε, που διαβάζουμε, που παρακολουθούμε. Η ζωή είναι μόνο τέχνη. Οχι με την έννοια του φιλότεχνου και του γνώστη. Αλλά από αυτά τα υλικά είναι φτιαγμένη η ζωή.

Τι σας εξοργίζει σήμερα;
Η αδυναμία μας να προχωρήσουμε μπροστά. Η αδυναμία μας να τα αλλάξουμε όλα. Η ασχήμια που την αφήνουμε να μας κυριεύει έξω και μέσα μας. Πουλήσαμε τη ζωή μας στα κόμματα, σε ανθρώπους τελείως άσχετους.

Θα αποδεχόσασταν μια θέση σε έναν κρατικό φορέα πολιτισμού;
Προς το παρόν είναι πολύ γοητευτικό να κάνεις του κεφαλιού σου. Θα με αποκεφάλιζε αν δεχόμουν μια τέτοια θέση. Δεν θα με πήγαινε παρακάτω. Ως ηθοποιός και σκηνοθέτης θέλω να βγαίνω να παίζω… μπάλα.

«ΟΠΕΡΕΤΑ»
Σκηνοθεσία: Νίκος Καραθάνος
Παίζουν: Λυδία Φωτοπούλου, Μιχάλης Σαράντης, Ελενα Τοπαλίδου, Αγγελος Τριανταφύλλου, Χάρης Φραγκούλης, Χάρης Ανδριανός, Βασιλική Δρίβα, Πάρις Θωμόπουλος, Νίκος Καραθάνος.
Που: ΕΘΝΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ-ΘΕΑΤΡΟ REX-ΣΚΗΝΗ «ΜΑΡΙΚΑ ΚΟΤΟΠΟΥΛΗ», Πανεπιστημίου 48
Πληροφορίες: 2103305074, www.n-t.gr
Ημέρες και ώρες παραστάσεων: Τετάρτη, Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο: 20.00, Κυριακή: 19.00
Τιμές εισιτηρίων: 10 € – 20 €

ΥΠΟΓΡΑΦΗ: ΞΕΝΙΑ ΣΤΟΥΚΑ
[email protected]
Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου της Κυριακής