Πόλεμος Ουκρανία-Ρωσία: Οι άνθρωποι της τέχνης παίρνουν θέση μέσω του Ε.Τ.

χρόνος ανάγνωσης: 7 λεπτά

People carry belongings out of a residential building destroyed by recent shelling, as Russia's invasion of Ukraine continues, in the city of Irpin in the Kyiv region, Ukraine March 2, 2022. REUTERS/Serhii Nuzhnenko

03/03/2022

15:03

Ολος ο κόσμος ζει με τα μάτια στραμμένα στην Ουκρανία τις τελευταίες ημέρες. Μαζί και οι άνθρωποι του πολιτισμού, που πλήττεται κι αυτός για άλλη μια φορά. Ο «Ε.Τ.» απευθύνθηκε σε ανθρώπους της Τέχνης, του θεάτρου και του πολιτισμού που προέρχονται από την Ουκρανία ή τη Ρωσία ή έχουν σπουδάσει εκεί, οι οποίοι και καταθέτουν την άποψή τους για όσα συμβαίνουν.

Γράφουν οι Κώστας Ζαλίγκας, Δέσποινα Σαββοπούλου, Ξένια Στούκα

«Ο πόλεμος ξεκίνησε το 2014, όχι τώρα»

**Ιβάν Σβιτάιλο, χορευτής, χορογράφος και ηθοποιός.**

Ο χορευτής, χορογράφος και ηθοποιός Ιβάν Σβιτάιλο είναι ιδιαίτερη περίπτωση, καθώς όπως ο ίδιος λέει στον «Ε.Τ.», «γεννήθηκα στη Γιάλτα στην Κριμαία το 1985, όταν δεν είχε γίνει ακόμα η διάσπαση και ήταν Σοβιετική Ενωση. Το όνομά μου είναι ωστόσο ουκρανικό, από τον πατέρα μου. Η μητέρα μου είναι Ελληνορωσίδα. Οταν το 1991-92 ανεξαρτητοποιήθηκε η Ουκρανία, βιώσαμε ουσιαστικά για πρώτη φορά το διχασμό. Εζησα από κοντά τα πάντα. Στην Αθήνα ήρθα στα δέκα μου χρόνια, αλλά εξακολουθώ να έχω επαφές με την Κριμαία. Ταξιδεύω ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Τελευταία φορά που πήγα ήταν το 2017, όταν προσπάθησα να γυρίσω ένα ντοκιμαντέρ για τους Ελληνες της Κριμαίας. Δεν καταφέραμε να παραδώσουμε το υλικό, γιατί είχε αλλάξει η κατάσταση και είχε προσαρτηθεί η Κριμαία στη Ρωσία. Από το 2014 και μετά, όταν έγινε το πραξικόπημα, η κατάσταση έβραζε κανονικά. Από τότε ως σήμερα έχουμε 15.000 θύματα, όμως η κοινή γνώμη ευαισθητοποιήθηκε τώρα που έκανε την εισβολή ο Πούτιν. Και βέβαια καταδικάζουμε την εισβολή, αλλά δεν καταλαβαίνω γιατί επιλεκτικά στρέφεται η προσοχή σε ορισμένα στοιχεία και σε άλλα όχι. Γνωρίζω πολύ καλά ότι υπήρχαν άνθρωποι που δεν μπορούσαν να μείνουν στην Ουκρανία το 2014 και μετά. Επρεπε να φύγουν γιατί ήταν σε θέσεις-κλειδιά. Εφυγαν και πήγαν στο Ντονέτσκ και το Λουγκάνσκ και έγιναν αυτονομιστές, γιατί ένιωσαν ότι κινδυνεύουν, γιατί προέρχονταν από οικογένειες που ήταν μισές μισές στην καταγωγή. Οπως είμαι κι εγώ, είμαι και Ρώσος και Ουκρανός. Εχω συγγενείς και στη Ρωσία και στην Ουκρανία. Η μητέρα μου και η γιαγιά μου είναι στη Γιάλτα, στην Κριμαία. Η μητέρα μου είναι πρόεδρος των Ελλήνων εκεί και διδάσκει ελληνικά. Η θεία μου με τα ξαδέλφια μου είναι στο Χάρκοβο. Γι’ αυτό νιώθω διχασμένος. Δεν μπορώ να ταξιδέψω στο Κίεβο, όπου έχω γνωστούς και φίλους. Από το 2014 και μετά επήλθε ένα εθνικιστικό καθεστώς που κάτι το τροφοδοτούσε. Θεωρώ ότι η Δύση πρέπει να δώσει εξηγήσεις για το ρόλο που έχει παίξει. To πραξικόπημα έχει ξεχαστεί, λες και δεν έγινε ποτέ. Κανείς δεν ενδιαφέρθηκε τόσα χρόνια για τους ομογενείς. Οταν μάλιστα οι Ελληνες ομογενείς στις περιοχές των αυτονομιστών είναι η τρίτη ομάδα σε πληθυσμό. Πρέπει να πάμε πίσω στην ιστορία και να δώσουν εξηγήσεις αυτοί που πρέπει. Η επέμβαση σαφώς δεν είναι καλή, αλλά το πώς καταλήξαμε εκεί μας κάνει να συνειδητοποιήσουμε πόσο ανάπηρο είναι το Διεθνές Δίκαιο και η ευρωπαϊκή συνύπαρξη. Δεν μπορούμε να βιώνουμε δύο ιμπεριαλισμούς να μάχονται μεταξύ τους. Ο πόλεμος ξεκίνησε το 2014, όχι τώρα, είναι ντροπή να ενεργοποιείται όλος ο μηχανισμός της επικοινωνίας τώρα. Είναι σαν να επιλέγουμε αλά καρτ το τι συνέβη και να βλέπουμε αυτά που θέλουμε. Θεωρώ ότι έπαιξε πολύ μεγάλο ρόλο ο Δυτικός παράγοντας, ο οποίος μέσα σε μια οκταετία κατάφερε να διχάσει το λαό, κάνοντάς του πλύση εγκεφάλου, ώστε να αναπτυχθεί τόσο έντονο μίσος μεταξύ δύο λαών που επί αιώνες ζούσαν μαζί. Είναι σαν να λες άλλο το πόδι, άλλο το χέρι του ίδιου ανθρώπου».

Ο Ιβάν Σβιτάιλο δεν συμφωνεί με τον αποκλεισμό των Ρώσων καλλιτεχνών και ομάδων από τη Δύση: «Θα πρέπει να σκεφτόμαστε τρόπους να ενώνουμε μέσω του πολιτισμού τους ανθρώπους και όχι να τους χωρίζουμε. Πριν μερικές ημέρες, έγινε ένα γκαλά στην Ιταλία και τραγούδησαν δύο σοπράνο, η μία Ουκρανή και η άλλη Ρωσίδα, και στο τέλος της βραδιάς αγκαλιάστηκαν στέλνοντας μήνυμα ειρήνης, και βέβαια καταχειροκροτήθηκαν».

«Αφωνος μπροστά στη φρίκη»

**Δημήτρης Ημελλος, ηθοποιός με σπουδές στη Μόσχα.**

Ο Δημήτρης Ημελλος, ηθοποιός και σκηνοθέτης που σπούδασε μεταξύ άλλων στην Ακαδημία Θεατρικής Τέχνης της Μόσχας, σημειώνει: «Παρακολουθώ και είμαι άφωνος μπροστά στη φρίκη του πολέμου. Ο πόλεμος δεν είναι μεταξύ πολιτισμών. Ο Πούτιν σέρνει ένα λαό και βρίσκεται σε τεράστια απόσταση από τη ρωσική κοινωνία».

«Η Ουκρανία πρέπει να κρατήσει την ταυτότητά της»

**Ρομάνα Λόμπατς ηθοποιός, κινηματογραφικός παραγωγός.**

«Δεν υπάρχει χρόνος για δάκρυα πια. Προσπαθούμε να βοηθήσουμε πρακτικά τους ανθρώπους που βομβαρδίζονται καθημερινά και τους ομογενείς που φτάνουν στην Ελλάδα», λέει η Ρομάνα Λόμπατς, που ο πατέρας της παραμένει στην Ουκρανία και η μητέρα της, καθηγήτρια εδώ στην Αθήνα σε ουκρανικό σχολείο, οργανώνεται όπως μπορεί με τους συμπατριώτες της εδώ για να βοηθήσουν όπως μπορούν τους ανθρώπους τους στην Ουκρανία. «Δεν μπορώ πια να κοιμηθώ, όπως κανείς δεν κοιμάται κι εκεί, έχω κατάθλιψη. Μιλάω με φίλους και συγγενείς στην Ουκρανία και μου λένε ότι σήμερα είναι καλά, αύριο όμως κανείς δεν ξέρει πώς θα είναι», λέει η ηθοποιός και κινηματογραφικός παραγωγός, και μας διαβεβαιώνει ότι «οι άνθρωποι εκεί είναι αισιόδοξοι και δυνατοί, όπως αισιόδοξη και δυνατή οφείλω να είμαι κι εγώ για να βοηθήσω όπως μπορώ. Η Ουκρανία πρέπει να κρατήσει την ταυτότητά της», ισχυρίζεται. Ο ένας με τον άλλο ενημερώνονται από τις αναρτήσεις που όλοι κάνουν στα social media. «Εμείς τους δίνουμε κουράγιο, αλλά κι εκείνοι είναι πολύ δυνατοί. Είμαστε όλοι ταραγμένοι αλλά προτεραιότητά μας είναι να συσπειρωθούμε και να οργανωθούμε για να βοηθήσουμε τους ανθρώπους μας στην Ουκρανία», λέει η Ρομάνα Λόμπατς.

«Μου στέλνουν ένα ok κι έτσι ξέρω ότι είναι ζωντανοί»

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

24/12/2024

08:09

«Υπάρχω»: Πάει για ρεκόρ η ταινία για τον Καζαντζίδη

«Οταν βομβαρδίζονται άμαχοι, δεν υπάρχει ναι μεν αλλά», μας λέει η ηθοποιός Ιρίνα Μπόικο, που η πόλη της, το Σούμι, λίγα χιλιόμετρα από τα σύνορα με τη Ρωσία, βομβαρδίζεται και από αεροπλάνα πλέον. Η πόλη είναι περικυκλωμένη από τον ρωσικό στρατό. «Στο Σούμι δεν έχουν σταματήσει οι βομβαρδισμοί. Και δεν υπάρχει στρατός γιατί έφυγαν όλες οι μονάδες από την πρώτη στιγμή προς το Κίεβο. Εχουν μείνει μόνο αστυνομικοί και εθελοντές που δεν έχουν ξαναπιάσει όπλο στο χέρι τους. Ομως, είναι όλοι αποφασισμένοι να μην αφήσουν το Σούμι να πέσει σε ρωσικά χέρια», λέει με αποφασιστικότητα η Ιρίνα Μπόικο, που πριν από δύο εβδομάδες ήταν εκεί για να δει τη μητέρα της, την αδελφή της, τη μικρή ανιψιά της. «Ηταν όλα ήσυχα τότε. Τίποτα δεν έδειχνε ότι θα γινόταν αυτό που βλέπουμε τώρα. Πάντα λέγαμε ότι είναι πιθανή μια εισβολή των Ρώσων, αλλά δεν μπορούσαμε να πιστέψουμε ότι τελικά θα συνέβαινε, και μάλιστα σε τέτοιο βαθμό», λέει και συνεχίζει: «Ο κόσμος τη μισή μέρα είναι σπίτι του και την άλλη μισή στα καταφύγια. Και όταν λέμε “καταφύγια”, εννοούμε υπόγεια πάρκινγκ και υπόγεια πολυκατοικιών. Ημασταν πάντα ειρηνικοί άνθρωποι στο Σούμι, δεν είχαμε ποτέ προετοιμαστεί για πόλεμο», μας λέει. Οι δικοί της άνθρωποι; «Δεν συζητάμε, τι να πούμε; Ενα ok μου στέλνουν με μήνυμα κάθε μέρα κι έτσι ξέρω ότι είναι ζωντανοί. Προσπαθούμε να τους δώσουμε κουράγιο για να επιβιώσουν», τονίζει η Ιρίνα Μπόικο. Και καταλήγει: «Ο κόσμος δεν πρέπει να αδιαφορεί. Πρέπει να βλέπει τι γίνεται και να σκέφτεται. Εμείς στο Σούμι ρωσικά μιλάμε και ποτέ δεν είχαμε πρόβλημα με τους Ουκρανούς, μέχρι που ο Πούτιν αποφάσισε ότι έχουμε και ήρθε να μας σώσει. Η Ουκρανία είναι αυτόνομο κράτος κι έτσι πρέπει να παραμείνει».

«Ποιος απείλησε τη Ρωσία; Κανείς»

**Θεοδόσης Σκαρβέλης, με σπουδές στη Μόσχα.**

Ο Θεοδόσης Σκαρβέλης, ηθοποιός και σκηνοθέτης, απόφοιτος του Κρατικού Ινστιτούτου Θεατρικής Τέχνης της Μόσχας (GITIS), λέει από την πλευρά του: «Τι να πεις όταν υπάρχει πόλεμος; “Ο πόλεμος και ο λόγος δεν μπορούν να συνυπάρξουν, γι’ αυτό και είναι τόσο παράλογος”, όπως λέει η δασκάλα μου, η κυρία Θούλη. Σκέφτομαι αυτό που διατυμπάνιζε ο Βλαντιμίρ Βλαντιμίροβιτς Πούτιν: “Δεν μας άφησαν περιθώρια”. Ψέματα. Ποιος απείλησε τη Ρωσία; Κανείς. Η προσωπική του κυριαρχία απειλήθηκε. Ομως, και στο εξωτερικό τα πράγματα δεν είναι καλύτερα. Η επιρροή της Ρωσίας στις χώρες της πρώην Σοβιετικής Ενωσης χάνεται. Οι χώρες απαιτούν την ανεξαρτησία τους, την οποία δικαιούνται, ακόμη και εάν οι αποφάσεις τους είναι “λάθος”. Οι λαοί διεκδικούν την ελευθερία τους. Οι σημερινοί δεκαοκτάχρονοι στη Ρωσία και τη Λευκορωσία έχουν γεννηθεί μ’ ένα κινητό στο χέρι και με το Λουκασένκο και τον Πούτιν στην εξουσία.

Είναι κρίμα που ο Βλαντιμίρ Βλαντιμίροβιτς Πούτιν έχει τέτοια έπαρση που δεν συνειδητοποίησε ότι, αν έφευγε όταν έπρεπε, θα έφευγε νικητής. Θα του έστηναν αγάλματα στους δρόμους. Αντιθέτως, προτίμησε να πολεμήσει την εποχή που τον ξεπερνάει. Να πολεμήσει το Ναβάλνι, να πολεμήσει τον ίδιο του το λαό (6.831 άτομα έχουν προσαγάγει τις τελευταίες ημέρες στη Ρωσία, ανάμεσά τους και παιδιά), να στείλει τα ίδια του τα παιδιά στο θάνατο. Πλέον όμως όση προπαγάνδα και να χρησιμοποιήσει, όσους ραδιοφωνικούς σταθμούς και θέατρα να κλείσει, όσα ανεξάρτητα Μέσα και να βαφτίσει ως “ξένους πράκτορες”, όσα “εκπαιδευτικά” μαθήματα και να βάλει στα σχολεία για την αναγκαιότητα της “στρατιωτικής επιχείρησης”, ο λαός καταλαβαίνει.

Τέτοιες ώρες δεν πιστεύω ότι χρειάζεται ανάλυση. Ομως, ακούω φωνές παράλογες. Εννοείται πως γνωρίζουμε πολύ καλά τι έχει κάνει το ΝΑΤΟ, τι δεν έχει κάνει ο ΟΗΕ, τι έχει κάνει και τι δεν έχει κάνει η Ε.Ε. Εννοείται πως είμαστε ενάντια στους νεοναζιστές και εθνικιστές. Είμαστε όμως πολίτες του κόσμου και λέμε “όχι στον πόλεμο”».

Ακολούθησε το eleftherostypos.gr στο Google News και μάθε πρώτος όλες τις ειδήσεις