Από το 1994 έχει εγκαταλείψει την πολιτική -με μία διετή ανάπαυλα το 2004- και απασχολείται στον ιδιωτικό τομέα της οικονομίας (σύμβουλος πολιτικού ρίσκου για επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στη Ρωσία και σε χώρες της Κεντρικής Ασίας), στην ενημέρωση και στον πανεπιστημιακό χώρο. Εχει διδάξει σε ΗΠΑ, Ρωσία και Ελλάδα, ενώ υπήρξε visiting scholar του Κολεγίου St. Edmund’s, του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ και δύο φορές εταίρος δημόσιας πολιτικής του μεγάλου ερευνητικού κέντρου Woodrow Wilson Center της Ουάσιγκτον. Διετέλεσε σύμβουλος της ρωσικής κυβέρνησης για ζητήματα ανταγωνισμού και απελευθέρωσης.

Πώς ξεκίνησε η ιδέα της έκδοσης του βιβλίου «49 Παράθυρα στην Ιστορία», από τον εκδοτικό οίκο «Αρμός»;

Υστερα από αρκετό διάβασμα, στη διάρκεια, κυρίως, της πανδημίας. Μιλώντας με φίλους κατάλαβα πως πολλά γεγονότα και πρόσωπα είναι απόλυτα ή σχετικά άγνωστα. Αυτό με ώθησε να θέλω να τα κάνω περισσότερο γνωστά. Ετσι, προέκυψε η συγγραφή του βιβλίου.

Υπάρχουν κάποια γεγονότα στην Ιστορία που παραμένουν στη σκιά. Για ποιον λόγο;

Πολλά και όχι σκόπιμα. Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι η σύνδεση γεγονότων μεταξύ τους και ο σχηματισμός της ευρύτερης εικόνας. Κάποια όμως είναι αρκετά περίεργο γιατί παραμένουν στο σκοτάδι. Λ.χ. ο Κροκόνδειλος Κλαδάς, πολέμαρχος της Μάνης, που κατενίκησε σε ανοιχτή μάχη πεδίου τον Μωάμεθ τον Πορθητή αφού αυτός είχε κυριεύσει την Κων/πολη. Γιατί να μην είναι γνωστός; Το ίδιο με τις πολλές -ελάχιστα γνωστές- συγκρούσεις στις Θερμοπύλες, τους γεννημένους στη Μυτιλήνη αδελφούς κουρσάρους Μπαρμπαρόσα, τη λέσχη των «12 Αποστόλων» του Κέιμπριτζ κ.λπ. Εχουν βρεθεί στη σκιά για ποιον λόγο; Κάπου μπορεί να υπήρξε και σκοπιμότητα. Οπως ο ρόλος του καπετάνιου Οικονόμου στην είσοδο της Υδρας στην Επανάσταση του 1821.

Γράφετε ότι σκοπός του βιβλίου είναι ο αναγνώστης να αντιληφθεί τα ευρύτερα ρεύματα. Είναι δεκτικός ο αναγνώστης σε ιστορικές μελέτες και βιβλία;

Εκτιμώ πως στην εποχή μας είναι δεκτικότερος από παλαιότερα. Με τόσες συζητήσεις, κείμενα, εκπομπές και βιβλία ή άρθρα περί γεωπολιτικής είναι περισσότερο υποψιασμένος από παλαιότερα για τα υπόγεια ρεύματα σύνδεσης γεγονότων μεταξύ τους. Φρόντισα, βέβαια, τα κείμενα να είναι σύντομα, ώστε να μην τον κουράζουν. Και να γίνονται περισσότερο ελκυστικά.

Τα ιστορικά μυθιστορήματα μπορούν να συνεισφέρουν στη γενικότερη μάθηση της Ιστορίας;

Αν είναι ακριβή και όχι προϊόντα αχαλίνωτης φαντασίας, σίγουρα συνεισφέρουν. Αν όμως είναι γεμάτα ανακρίβειες και ευχολόγια, μπορούν να καλλιεργούν τον λαϊκισμό και να γίνουν επικίνδυνα.

Καθεμία ιστορία σας μοιάζει με ένα διαμαντάκι που λάμπει γιατί αποκαλύπτει καινούργια πράγματα. Εσείς πώς ανακαλύπτετε νέα πράγματα όταν σχεδιάζετε να γράψετε κάτι καινούργιο;

Με βάση την εμπειρία και τη γνώση μπορείς να καταλάβεις αν κάτι είναι καινούργιο και έχει ενδιαφέρον. Δοκιμάζεις, βέβαια, κάποιες ιδέες και με συνομιλητές σου, ώστε να έχεις και κάποιες άλλες γνώμες.

Στην αναφορά της Ελληνικής Επανάστασης λέτε ότι υπάρχουν και σκοτεινές πλευρές. Γιατί κρύφτηκαν αυτές οι πλευρές στο χρονοντούλαπο της Ιστορίας;

Ισως, γιατί δεν ταίριαζαν με τις παραδοσιακές αφηγήσεις για «υπεράνθρωπους» ηρωισμούς και δίχως κάποιες σκιές στην προσωπικότητα ηρώων και πρωταγωνιστών.

Μία από τις αποτρόπαιες πράξεις είναι η δολοφονία του κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια. Ποιος ήταν ο αντίκτυπος της δολοφονίας του;

Ηταν σίγουρα ένα αποτρόπαιο γεγονός, που όμως έχει την εξήγησή του μέσα στη ροή των γεγονότων. Συγκρούσθηκε αδυσώπητα με πανίσχυρους παράγοντες της εποχής και αρνήθηκε αιτήματα και απαιτήσεις. Δίχως να εξετάζω την ουσία των θεμάτων. Και ο κυβερνήτης είχε σκληρό και απόλυτο χαρακτήρα. Προχωρούσε ατρόμητα προς τη σύγκρουση.

Ποια είναι η γνώμη σας για τη Μεγάλη Ιδέα; Κατά πόσο βοήθησε ή έκανε κακό στην Ελλάδα;

Εδωσε μια διάσταση στην ιδεολογία του νεοφώτιστου κράτους. Με τη Μεγάλη Ιδέα απέκτησαν οντότητα η Ελλάδα και οι εθνικές της διεκδικήσεις. Ηταν, βέβαια, κάτι επικίνδυνο, που το πληρώσαμε ακριβά στον πόλεμο του 1897, αλλά και στη Μικρά Ασία το 1921. Αλλά σκεφθείτε και το μεγαλείο της μικρής μας χώρας. Σε εκατό, περίπου, χρόνια φτιάξαμε κράτος και κοντέψαμε να καταλάβουμε ολόκληρη την ενδοχώρα του πρώην κατακτητή μας – του οθωμανικού κράτους.

Χωρίζετε το βιβλίο σε δύο μέρη: Στα γεγονότα που αναφέρονται στην Ιστορία της Ελλάδας και στην Ευρωπαϊκή Ιστορία. Για ποιον λόγο έγινε αυτή η διαίρεση;

Για λόγους τεχνικούς και διευκόλυνσης στην κατανόηση. Εκτιμώ ότι θα υπήρχε σύγχυση διαφορετικά. Από τα ελληνικά ζητήματα σε διεθνή και πίσω. Μοιράσθηκαν, λοιπόν, σε θέματα ελληνικά, διεθνή και στο τέλος υπάρχει ένα μέρος για «γυναίκες πολέμαρχους». Νομίζω πως θα κεντρίσει, έτσι, περισσότερο το ενδιαφέρον. Διότι και αυτό το κομμάτι της Ιστορίας δεν είναι γενικότερα γνωστό.

Με τη γραφή σας καταφέρνετε να εξηγήσετε κάποιες απορίες και να πείτε και τη δική σας γνώμη. Υπάρχει αντικειμενικότητα στη συγγραφή της Ιστορίας;

Οσο και να προσπαθείς γι’ αυτό, στην πράξη είναι αδύνατο. Ως συγγραφέας και ερευνητής δεν μπορείς να εξουδετερώσεις την προσωπικότητά σου. Ο καθένας βλέπει τα γεγονότα από τη δική του οπτική.

Γνωρίζουν οι Ελληνες την Ιστορία τους;

Γνωρίζουν την Ιστορία που διδάσκει το σχολείο. Κι αυτή δεν τη μαθαίνουν πάντα καλά. Υπάρχουν, λοιπόν, σίγουρα κενά. Υπάρχει όμως τελευταία μια έξαρση ενδιαφέροντος για την Ιστορία. Και εξαιρετικοί ιστορικοί, Ελληνες και ξένοι, που τιμούν τον κλάδο τους, κάνοντας υψηλού επιπέδου δουλειά. Το έργο τους σίγουρα θα σημαδέψει το μέλλον.

Info

«49 ΠΑΡΑΘΥΡΑ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ»

ΑΝΔΡΕΑΣ ΑΝΔΡΙΑΝΟΠΟΥΛΟΣ

ΕΚΔΟΣΕΙΣ: «ΑΡΜΟΣ»

ΣΕΛ.: 224

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, ανά πάσα στιγμή στο EleftherosTypos.gr