Από τη ΓΙΟΥΛΗ ΤΣΑΚΑΛΟΥ

-Κυρία Κοντολέων τελικά το βιβλίο «ΑΝΝΑ, το όνομά της» εκδόσεις Κλειδάριθμος..  είναι ένα ιστορικό μυθιστόρημα που μελετά μια οικογένεια ορόσημο στη ζωή σας; τραγικά συμβάντα σαν κάδρα φωτογραφιών αλλοτινών καιρών;

Όχι δεν θα το χαρακτήριζα ιστορικό μυθιστόρημα.  Δεν εδράζομαι πάνω σε ιστορικά γεγονότα αναλύοντας τα. Δεν ήταν αυτός ο στόχος μου.  Χρησιμοποίησα ως βάση του ένα αληθινό γεγονός, μια πυρκαγιά, που καθόρισε ανεξίτηλα τη ζωή ενός συγκεκριμένου ανθρώπου με τραγικό τρόπο. Η βιωματική σχέση μου με την οικογένεια του ήταν ο γενναιόδωρος τροφοδότης μου για να συντελεστεί η ολοκλήρωση του μυθιστορήματος μου.

-Η γραφή σε κάθε βιβλίο αποτελεί διέξοδο επικοινωνίας ή και όχημα μνήμης;

Ομοίως και τα δύο.  Ενίοτε για έναν συγγραφέα μπορεί να γίνει το όχημα που θα τον οδηγήσει στην πολυπόθητη και τόσο δύσκολη στις μέρες μας επικοινωνία. Ωστόσο για μένα το συγκεκριμένο βιβλίο μου λειτούργησε περισσότερο ως όχημα μνήμης, σε μια πορεία προς το παρελθόν και από αυτό στην επιστροφή μου στο παρόν.

-Το ανυπόφορο παρελθόν και το ανακουφιστικό παρόν συγκρούονται. Το χθες διεκδικεί ρόλο πρωταγωνιστικό στο παρόν και στο μέλλον;

Ο δικός μου ήρωας είδε τη ζωή του να σημαδεύεται αμετάκλητα από ένα τραγικό γεγονός που τον διέλυσε σωματικά και συναισθηματικά. Οι προσπάθειες του να σταθεί ξανά στα πόδια του, υπονομεύτηκαν ουσιαστικά από το παρελθόν του που διεκδικώντας να παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο στο παρόν του, επηρέασε νομοτελειακά όχι μόνο τη δικιά του ζωή αλλά και τις ζωές των απογόνων του.

-Τα πολιτικά και πολεμικά γεγονότα της εποχής αποτελούν την κορνίζα μέσα στην οποία καδράρονται οι ανθρώπινες ζωές και η ψυχολογία των ηρώων σας.. πως τα καταφέρνετε να αποτυπώσετε τις συνέπειες των καταστάσεων στις ζωές τους; 

Δεν θα μπορούσα να παρακάμψω τα μεγάλα πολιτικά και ιστορικά γεγονότα αφού άλλαξαν τη μοίρα του λαού και την πορεία της χώρας, αλλά στο δικό μου μυθιστόρημα θέλησα κυρίως να περιγράψω το πώς διαμόρφωσαν αυτά στην ουσία την καθημερινότητα των απλών ανθρώπων.

-Δίνετε στον αναγνώστη το πλαίσιο να δημιουργήσει στο μυαλό του την εικόνα της προπολεμικής Αθήνας, των ατελέσφορων ονείρων, που μετά τον πόλεμο και τον Εμφύλιο πασχίζει να επουλώσει τις πληγές της.. τι σας δυσκόλεψε περισσότερο για να ρίξετε φως σ αυτή την περίοδο της ιστορίας σας;

Δεν με δυσκόλεψαν καθόλου οι αναφορές στα γεγονότα που ταλαιπώρησαν την χώρα και δεν ήταν και λίγα. Ωστόσο, προσπάθησα να τα αντιμετωπίσω με την αντικειμενικότητα που τους έπρεπε, με απασχόλησε κυρίως η μεταπολεμική ανασυγκρότηση της χώρας και πως αυτή επέδρασσε στο θυμικό και τα όνειρα των  ανθρώπων του τότε. Η προπολεμική περίοδος υπάρχει στο φόντο των ηρώων μου για να εξυπηρετήσει τους στόχους του μυθιστορήματος.

-Γνωρίσαμε πρόσωπα και καταστάσεις για τη δημιουργία της ιστορίας σας. Ποια ήταν αυτά και πώς σας επηρέασαν περισσότερο; Πού σταματά η αλήθεια και πού ξεκινά η μυθοπλασία;

Χρησιμοποίησα κάποια ντοκουμέντα από το οικογενειακό αρχείο της οικογένειας του συντρόφου μου.  Γράμματα αλλά και κτερίσματα των απόντων, μια τούφα από παιδιάστικα μαλλιά, ένα δαχτυλίδι, φωτογραφίες, καρτποστάλ.  Αλλά γρήγορα έφυγα εκούσια από όλα αυτά για να μείνω εντελώς ανεπηρέαστη από την επώδυνη πραγματικότητα τους και να εισχωρήσω όσο πιο βαθιά μπορούσα στον εσώτερο κόσμο τους, εκεί που λυσσομανούσανε οι τύψεις, ο πόνος, τα γιατί.  Έτσι από εκεί και πέρα αναγκάστηκα να λησμονήσω τους ανθρώπους με τους οποίους έζησα και να αφεθώ στην παντοδυναμία μου ως συγγραφέα.  Δημιουργώντας τα δικά μου πρόσωπα ενδύοντας τα με ρόλους, λόγια και πράξεις που ήταν καθαρά προϊόντα μυθοπλασίας.  Ένα μυθιστόρημα μπορεί να αυθαιρετεί-όχι ως προς την ουσία των γεγονότων, αλλά ως προς τα πρόσωπα που ο συγγραφέας του επέλεξε να τα κάνει ήρωες του.

-Στο μυθιστόρημα τίθενται πολλά ερωτήματα. Πόσο σταθερές μπορεί να είναι τελικά οι θεωρούμενες βεβαιότητες; Μπορούν τα άψυχα να δαμάσουν τη θέληση των ανθρώπων; Πόση δύναμη και αυτογνωσία χρειάζεται για να επιβληθεί το άτομο στη νομοτέλεια; 

Η μοίρα παίζει συχνά άσχημα παιχνίδια στις ζωές των ανθρώπων και είναι αυτά τα ακούσια παιχνίδια που ακυρώνουν συχνά τις όποιες βεβαιότητες τους και τους παρασέρνουν σε επώδυνες υπαρξιακές περιδινήσεις.  Συμβαίνει κάποτε οι απουσίες στις ζωές τους καίτοι ενίοτε τελεσίδικες να λειτουργούν στην ουσία ως παρουσίες καθορίζοντας αμετάκλητα τα συναισθήματα και τις πράξεις τους.  Ακόμη και η αντιπαράθεση στον έρωτα ανάμεσα σ’ εκείνον που έχει τελεσίδικα αποχωρήσει κι εκείνον που έχει πάρει δικαιωματικά τη θέση του ίσως να είναι εντέλει ουσιαστικά η αδιέξοδη έκφραση της ερωτικής ζήλιας.

– Τι θέλετε να αναδείξετε με αυτό στον ψυχισμό των αναγνωστών;

Αυτό που χαρακτηρίζει την τελευταία μου συγγραφική δουλειά είναι το πώς το παρελθόν μπορεί να επεμβαίνει καθοριστικά στο μέλλον, αν αφήσουμε εκείνους που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο έχουν φύγει να στέκονται απέναντι μας κι εμείς -οι εναπομείναντες- αντί να τους ζητήσουμε να μας συντροφεύσουν, τους περιορίζουμε στη λήθη επειδή τους φοβόμαστε.

-Η μνήμη τελικά μπορεί να γίνει τιμωρός;

Η χειρότερη μορφή μνήμης είναι εκείνη που μετουσιώνει τις απουσίες σε παρουσίες και την αφήνει να καθορίζει τα συναισθήματα και τις πράξεις μας.

-Τι σημαίνει για σας και την οικογένειά σας αυτό το βιβλίο;

Είναι ίσως για εμένα μια μορφή αλληγορίας κάτι σαν  θυσιαστήριο, όπου εγώ σαν ικέτιδα προσφέρω τα δικά μου σφάγια- τις λέξεις- ελπίζοντας πως έτσι θα μπορέσω να ξορκίσω τη βάσκανη μοίρα αυτών των ανθρώπων, τόσο μακριά μας και τόσο κοντά μας πια, που άφησαν το αποτύπωμα τους στις ζωές μας για να τους χαρίσω τελικά τη γαλήνη στο ουτοπικό σύμπαν τους.

info

ΒΙΒΛΙΟ : ΑΝΝΑ, το όνομά της

Συγγραφέας : Κώστια Κοντολέων

Εκδόσεις Κλειδάριθμος

Ακολούθησε το eleftherostypos.gr στο Google News και μάθε πρώτος όλες τις ειδήσεις