Εμπνευστής και δημιουργός της όπερας για παιδιά και νέους «Ο πρίγκιπας Ιβάν και το πουλί της φωτιάς», ο συνθέτης και σκηνοθέτης Θοδωρής Αμπαζής, ο οποίος βασίστηκε στο γνωστό παραδοσιακό ρωσικό παραμύθι, όπου επίσης στηρίζεται και το διάσημο μπαλέτο του Ιγκόρ Στραβίνσκι.

«Το μουσικό παραμύθι “Ο Πρίγκιπας Ιβάν και το Πουλί της Φωτιάς” προέκυψε από καλλιτεχνική ανάγκη δική μου και της Σοφιάννας Θεοφάνους, που υπογράφει το λιμπρέτο, να συνεργαστούμε ξανά, μετά το πρώτο μας κοινό εγχείρημα, τη “Βασίλισσα του χιονιού”», λέει στον «Ε.Τ.» ο Θοδωρής Αμπαζής.

«Η πρόσκληση από την Εναλλακτική Σκηνή και τον τότε υπεύθυνο Γιώργο Κουμεντάκη ήρθε την κατάλληλη στιγμή και έτσι δόθηκε το εναρκτήριο λάκτισμα της νέας μας περιπέτειας. Γνώριζα ένα μέρος από το ομώνυμο παραμύθι, μέσω του περίφημου έργου για μπαλέτο του Ιγκόρ Στραβίνσκι “Το πουλί της φωτιάς”.

Εξερευνώντας τον κόσμο του ρωσικού παραμυθιού ανακαλύψαμε ότι το “πουλί της φωτιάς” συναντάται σε μια ποικιλία παραλλαγών στη ρωσική γραμματολογία. Διασκευάσαμε το παραμύθι, κρατώντας τους βασικούς άξονες, αλλά διαμορφώνοντας μια πυκνή μεν, εύληπτη δε ιστορία, κατάλληλη αφενός να υπηρετήσει ένα λιμπρέτο και αφετέρου να γίνει θελκτική για τους μικρούς θεατές. Το βασικό πλεονέκτημα του παραμυθιού είναι ότι προσφέρει μεγάλη ποικιλία σε τόπους δράσης και πρόσωπα, κάτι που θεωρώ απαραίτητο για μια ιστορία που απευθύνεται σε παιδιά».

Τι λέει όμως αυτή η ιστορία;

Η ιστορία του έργου μιλά για το πουλί της φωτιάς, ένα μεγαλόσωμο, πανέμορφο πτηνό με μαγικές ικανότητες, μεγαλοπρεπές φτέρωμα στο χρώμα της φωτιάς. Το πιο βασικό όμως; Βάζει σε μεγάλες περιπέτειες όποιον επιχειρεί να το πιάσει. Ον ασυνήθιστο, μαγικό και εκθαμβωτικό, συμβολίζει την απόλυτη ελευθερία, γι’ αυτό και η κατάκτησή του σχετίζεται με την πραγματοποίηση των πιο δύσκολων στόχων, των πιο μεγάλων επιθυμιών.

Τι θέλει ο δημιουργός της όπερας να προσφέρει στα παιδιά;

Πρώτα απ’ όλα να συστήσουμε στα παιδιά το μουσικό θέατρο μέσα από μια πολύχρωμη, πολυδιάστατη και ευφάνταστη σκηνική σύνθεση. Το λυρικό μέρος της παράστασης να προκύπτει μέσα από τη δράση, να μην αποστασιοποιείται από το θεατρικό και να οδηγεί τους μικρούς θεατές σε μια ανεπαίσθητη μετάβαση στον κόσμο της όπερας. Μετά να κεντρίσουμε τη φαντασία των παιδιών με πλήθος μουσικών και θεατρικών «χειρονομιών» που να αφήνουν τα παιδιά να ανασυνθέσουν την ιστορία προσθέτοντας δικές τους σκέψεις και ερμηνείες.

Ποια είναι τα μηνύματα του έργου;

Κεντρικό θέμα του παραμυθιού είναι η αλαζονεία ως ένας δρόμος που οδηγεί στην απομόνωση και τελικώς την καταστροφή. Ο προικισμένος πρίγκιπας Ιβάν πιστεύει ότι μόνος του μπορεί να καταφέρει τα πάντα. Εκμεταλλεύεται και κοροϊδεύει τους πάντες γύρω του αποσκοπώντας στην εγκαθίδρυση απόλυτης εξουσίας, όμως παίρνει ένα μάθημα ζωής όταν η Γελένα, παρά το ότι έχει εξαπατηθεί και πληγωθεί από αυτόν, τον σώζει από την εξορία και τη δυστυχία.

Πώς συνεργάζονται σκηνοθεσία και μουσική στην παράσταση;

Στις παραστάσεις μου η σκηνοθεσία και η μουσική γεννιούνται μαζί. Οι σχέσεις των ηρώων και οι συνθήκες των σκηνών καθοδηγούν τη συνθετική σκέψη, με στόχο να υπηρετηθεί η δραματουργία του έργου. Οι μουσικές δομές δημιουργούνται κατ’ αρχάς ως αποτέλεσμα της μουσικής απεικόνισης μιας σκηνικής συμπεριφοράς, όμως στο επόμενο στάδιο και, καθώς διαμορφώνεται η συνολική φόρμα της παράστασης, η μουσική αναλαμβάνει να οδηγήσει τη δραματουργία αξιοποιώντας συνθετικές και ενορχηστρωτικές τεχνικές. Ετσι, ένα μεγάλο μέρος του συνολικού αποτελέσματος έχει ουσιαστικά ολοκληρωθεί στη σκέψη μου, πολύ πριν την έναρξη των προβών. Η χωροταξία, οι κινήσεις, η εκφορά του μελοποιημένου -η μη- κειμένου, η χορικότητα και τα μονολογικά ή διαλογικά μέρη ανήκουν εξαρχής στην παρτιτούρα της παράστασης. Ο πυρήνας της σκηνοθεσίας είναι εύληπτα αποτυπωμένος στις μουσικές χειρονομίες και τις σκηνικές οδηγίες που τις συνοδεύουν• και καθώς στην περίπτωσή μου συνθέτης και σκηνοθέτης είναι το αυτό πρόσωπο, αποσοβείται ο κίνδυνος των μεγάλων συγκρούσεων μεταξύ συντελεστών, ο οποίος πάντοτε ελλοχεύει στην ολιστική διαπραγμάτευση που περιέγραψα.

Χρειάζεται κάποιο ιδιαίτερο «λεξιλόγιο» η όπερα για παιδιά;

Χρειάζεται να έχει απλή και κατανοητή ιστορία. Σύντομες και περιεκτικές μουσικές προτάσεις. Φαντασία στη σκηνοθεσία αλλά και στην ενορχήστρωση. Μεγάλη ευαισθησία και ειλικρίνεια. Ο,τι δηλαδή χρειάζεται μια καλή παράσταση.

Ετοιμάζετε κάτι άλλο;

Συνθέτω τη μουσική για ένα λυρικό δρώμενο που θα παρουσιαστεί στη Δήλο τον Οκτώβριο του 2018, πάνω σε ένα ποίημα του Νίκου Κυριακίδη με τίτλο Ηρα.

Info:
Θοδωρής Αμπαζής: «Ο πρίγκιπας Ιβάν και το πουλί της φωτιάς» Οπερα για παιδιά και νέους. Ωρα έναρξης: 11.00. Απογευματινές παραστάσεις: 18.30. Παραστάσεις: 5, 7, 8, 12, 19, 21, 26, 28, 29 Νοεμβρίου, 3, 5, 6, 10, 17, 23, 24, 30, 31 Δεκεμβρίου 2017, 2, 3 Ιανουαρίου 2018. Εναλλακτική Σκηνή Εθνικής Λυρικής Σκηνής Κέντρο Πολιτισμού Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος.
Εισιτήρια: Καθημερινές παραστάσεις για σχολεία: 10 ευρώ. Απογευματινές & Παραστάσεις Σαββατοκύριακου: 12, 15 ευρώ. Φοιτητικό: 10 ευρώ. Προπώληση: Ταμεία της ΕΛΣ στο ΚΠΝΣ, τηλέφωνο: 2130885700 (Καθημερινά 09.00-21.00), www.nationalopera.gr PUBLIC & http://tickets.public.gr/ Εκδοτήριο Ticket Services, Πανεπιστημίου 39 & www.ticketservices.gr.

ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΣΑΒΒΟΠΟΥΛΟΥ
[email protected]
Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου