» Η μια όψη έχει φως: Διεθνείς επιβραβεύσεις («Economist» για την Ελλάδα-«Η χώρα της χρονιάς», επενδυτική βαθμίδα, προσέλκυση μεγάλων επενδύσεων), πολιτική κυριαρχία (την αποτυπώνουν όλες οι δημοσκοπήσεις) και μεταρρυθμιστικό γκάζι.

Η νομοθετική πρωτοβουλία για τη δυνατότητα ίδρυσης μη κρατικών πανεπιστημίων θεωρείται εμβληματική, καθώς έρχεται να λύσει ένα πρόβλημα που λιμνάζει επί δεκαετίες. Ενώ οι νέοι Ποινικοί Κώδικες και οι αλλαγές στη Δικαιοσύνη με στόχο την επιτάχυνση της απόδοσής της και την αντιμετώπιση του κυρίαρχου αισθήματος περί ατιμωρησίας, επιδοκιμάζονται από τη μεγάλη πλειοψηφία της κοινωνίας.

Η φωτεινή πλευρά του φεγγαριού για την κυβέρνηση έχει κι άλλα συν: αυξήσεις κατώτατου μισθού και συντάξεων, μείωση της ανεργίας κάτω από το 10%, στήριξη των ευάλωτων νοικοκυριών.

» Η άλλη όψη του φεγγαριού είναι πιο… σκοτεινή: Παρά την ανυπαρξία αντιπολίτευσης, η κυβέρνηση μάχεται, χωρίς να έχει την κατανόηση της κοινωνίας, με δυο τέρατα: Την ακρίβεια στα τρόφιμα και την καθημερινότητα των πολιτών. Την ίδια στιγμή εμφανίζονται χαραμάδες δυσαρέσκειας στη δεξιά πτέρυγα της εκλογικής βάσης της, κυρίως λόγω της εγκληματικότητας που πλήττει το αίσθημα ασφάλειας και της τροπολογίας για την άδεια εργασίας σε παράνομους μετανάστες, η οποία δεν επικοινωνήθηκε σωστά.

Τα πρωτοφανώς μεγάλα πρόστιμα που έχουν επιβληθεί και επιβάλλονται σε πολυεθνικές και τράπεζες, όπως και οι πάρα πολλοί -σε σχέση με το παρελθόν- έλεγχοι που γίνονται, δεν έχουν φτάσει στο ράφι των σούπερ μάρκετ, ώστε να γίνουν αντιληπτά από τον καταναλωτή. Τα νοσοκομεία και το ΕΣΥ δεν έχουν αλλάξει ακόμα, παρά την ενίσχυση σε προσωπικό και σε κονδύλια και η δημόσια εκπαίδευση, παρά τις μεταρρυθμίσεις που έχουν γίνει, κρίθηκε αρνητικά στον μαθητικό διαγωνισμό PISA και σε σημαντικό ποσοστό στεγάζεται σε τριτοκοσμικά κτίρια.

Το μείζον πρόβλημα που καλείται να λύσει η κυβέρνηση είναι ότι οι αναμφίβολες επιτυχίες της στην οικονομία αργούν να συναντήσουν τις τσέπες και την καθημερινότητα των πολιτών. Ως ένα βαθμό αυτό είναι αντικειμενικό και ως τέτοιο, ανυπέρβλητο πρόβλημα. Για να γίνει αισθητή η σημασία της διεθνούς αναβάθμισης της οικονομίας και να μετατραπεί σε κοινωνικό μέρισμα απαιτείται χρόνος. Ομως, υπάρχει και αβελτηρία υπουργείων και λάθη υπουργών. Αυτές τις μέρες, μια από τις αποφάσεις που έχει να πάρει ο πρωθυπουργός είναι το πότε θα κάνει τον περιορισμένης έκτασης ανασχηματισμό, που είναι ειλημμένη απόφαση: Στις αρχές του 2024 ή μετά τις ευρωεκλογές;

Δυο «όπλα»

Η κυβέρνηση μπαίνει στο 2024 με δυο νέα ισχυρά «όπλα»:

1 Την απόφαση του ECOFIN για την εξαίρεση των εξοπλιστικών δαπανών από το έλλειμμα. Κάτι που σημαίνει πρόσθετο δημοσιονομικό χώρο για την άσκηση κοινωνικής πολιτικής.

2 Την απόφαση της Ε.Ε. για τη νέα μεταναστευτική πολιτική της Ευρώπης. Κάτι που σημαίνει τη μετακίνηση μεταναστών σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, αλλά και ενίσχυση των κονδυλίων προς την Ελλάδα που είναι μια από τις χώρες πρώτης υποδοχής των μεταναστευτικών ροών.

Η ΤΡΙΠΛΗ ΕΞΙΣΩΣΗ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΛΥΘΕΙ

Η εξίσωση που καλείται να λύσει η κυβέρνηση είναι πολυπαραγοντική κι επομένως δύσκολη. Καθώς πρέπει ταυτοχρόνως:

1 Χωρίς να χάσει την πολιτική ηγεμονία στον χώρο του κέντρου, πρέπει να κρατήσει την παραδοσιακή και πιο δεξιά βάση της.

2 Μέχρι να αρχίσει να βγάζει βρώσιμους καρπούς η αναβάθμιση της οικονομίας, πρέπει τα ευάλωτα νοικοκυριά και η μεσαία τάξη να συνεχίσουν να νιώθουν την προστασία του κράτους.

3 Να ανακτηθεί πλήρως η επαφή με την πραγματικότητα και να περιοριστεί η ωραιοποίησή της -κυρίως εκ μέρους μερικών από τους στενούς συνεργάτες του πρωθυπουργού- οι οποίοι, π.χ., το 2021-2022 υποτίμησαν το πρόβλημα με  τους λογαριασμούς του ρεύματος.

Ισορροπίες

Η πολιτική και μεταρρυθμιστική υπεροχή της κυβέρνησης ουσιαστικά δεν απειλούνται στο ορατό μέλλον. Και πιθανώς να μην απειληθούν έως τις επόμενες εκλογές, υπό τον όρο ότι ο Κ. Μητσοτάκης θα έχει την αντοχή να παίρνει πάνω του τα μεγάλα θέματα και να κρατάει τις «χρυσές ισορροπίες», οι οποίες δίνουν τόσο μεγάλο πολιτικό εύρος στην εκλογική δεξαμενή της Ν.Δ.

Στο πλαίσιο αυτό προκαλεί προβληματισμό το θέμα όχι τόσο του γάμου ομοφύλων όσο της τεκνοθεσίας. Η πραγματικότητα είναι ότι ο γάμος των ομοφύλων οδηγεί σχεδόν αναγκαστικά και στην τεκνοθεσία. Πρόθεση του Κ. Μητσοτάκη είναι να είναι συνεπής με τη δέσμευση που ανέλαβε κατά την ανάγνωση των προγραμματικών δηλώσεων που έκανε εγκαινιάζοντας τη δεύτερη θητεία του. Αυτό που προβληματίζει το Μ. Μαξίμου είναι η ένταση και η έκταση των αντιδράσεων στην τεκνοθεσία. Εκτός από τη μεγάλη πλειοψηφία της εκλογικής βάση της Ν.Δ., οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι εξίσου μεγάλη είναι η αντίδραση της εκλογικής βάσης του ΠΑΣΟΚ. Αυτό που προς το παρόν δείχνει να είναι βέβαιο, είναι ότι η όποια νομοθετική πρωτοβουλία αναληφθεί, δεν θα αναληφθεί πριν από τις ευρωεκλογές του Ιουνίου 2024.