Το μήνυμα ότι το επόμενο βήμα στις σχέσεις Ελλάδας-Τουρκίας μπορεί να είναι η προσέγγιση για οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ έστειλε ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Ο Έλληνας πρωθυπουργός ανακοίνωσε, επίσης, την υπογραφή της διακήρυξης φιλίας και καλής γειτονίας ανάμεσα στις δύο χώρες 100 χρόνια μετά τη συνθήκη της Λωζάννης υπενθυμίζοντας το σύμφωνο Βενιζέλου-Ινονού το 1930. Ο κ. Μητσοτάκης εξέφρασε, ακόμα, τη διαφωνία της Αθήνας με την Άγκυρα στο Κυπριακό ενώ είπε με νόημα ότι «είμαι σίγουρος ότι υπάρχουν φωνές που δεν συμφωνούν με αυτή την προσέγγιση, όμως έχουμε ευθύνη να φέρουμε τις δύο χώρες δίπλα-δίπλα όπως είναι και τα σύνορά μας».

Από την πλευρά του ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στις δηλώσεις του χρησιμοποίησε τον όρο «αδέρφια» για Έλληνες και Τούρκους προσθέτοντας ότι «δεν υπάρχει πρόβλημα τόσο μεγάλο μεταξύ μας που δεν μπορεί να λυθεί».

Οι δηλώσεις Μητσοτάκη

«Πιστεύω ότι από μόνο του σηματοδοτεί την πρόθεση των δύο χωρών να αναζητήσουν νέους δημιουργικούς δρόμους στις μεταξύ τους σχέσεις. Ταυτόχρονα αντιμετωπίσαμε και αντιμετωπίζουμε περιφερειακές συγκρούσεις που εγείρουν ανησυχία όταν εξελίσσονται στην ευρύτερης περιοχή. Αλλά και οι διμερείς σχέσεις γνώρισαν διακυμάνσεις. Κάποιες στιγμές τις απείλησαν επικίνδυνα. Και μαζί τους την ασφάλεια και την ειρήνη στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο. Γι αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό ότι τους τελευταίους μήνες οι χώρες βαδίζουν σε ένα πιο ήρεμο μονοπάτι. Ελλάδα και Τουρκία οφείλου να ζουν ειρηνικά, να διατυπώνουν τις διαφωνίες τους που είναι γνωστές να τις συζητούν λύσεις και αν αυτές δεν γεφυρώνονται να μην παράγουν αυτόματα εντάσεις και κρίσεις.

Και σε αυτή την κατεύθυνση στο Βίλνιους συμφωνήσαμε να πιάσουμε το νήμα των επαφών μας με στόχο να αναζητήσουμε τρόπους συνεργασίας. Ο οδικός χάρτης τον οποίο υιοθετήσαμε συμπεριέλαβε 3 επίπεδα τον πολιτικό διάλογο, τη θετική ατζέντα και τα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης. Κι εμείς οι ίδιοι αγαπητέ πρόεδρε συναντιόμαστε για τρίτη φορά σε 6 μήνες.

Κάνουμε μια νέα αποτίμηση των προσπαθειών που οδήγησαν σε νέες ή αναβαθισμένες συμφωνίες. Το διμερές εμπόριο έχει ξεπεράσει τα 5 δισ. ευρώ και είναι ρεαλιστικός στόχος σε μια 5ετια να φτάσει τα 10 ευρώ. Στο μεταναστευτικό διαπιστώσαμε τη σημαντική μείωση των ροών το τελευταιό διάστημα ως αποτέλεσμα της φύλαξης των συνόρων αλλά και της πολύ καλύτερης συνεργασίας αστυνομίας λιμενικού και ακτοφυλακής των δύο χωρών και αυτή η συνεργασία μπορεί και πρέπει να βελτιωθεί ακόμα περισσότερο.

Αναφορικά με τη σταθερή υποστήριξη για την ευρωπαική ενταξιακή προοπτική της Τουρκίας η χώρα μας στηρίζει τη διευκόλυνση χορηγήσης θεωρήσεων στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού κεκτημένου. Επιπλέον η Ελλάδα ζήτησε και εξασφάλισε την έγκριση της ΕΕ ώστε να ενεργοποιηθεί η δυνατότητα Τούρκων πολιτών και των οικογενειών τους να επισκέπτονται όλο τον χρόνο για επτά ημέρες 10 νησιά μας που είτε έχουν προσφυγικές δομές είτε έχουν άμεση πορθμειακή σύνδεση με την Τουρκία.

Ισονομία και ευημερία που εξασφαλίζει κάθε κράτος στις μειονότητές του βοηθάει στην αλληλοκατανόηση και τον αλληλοσεβασμό.  Οφείλουμε να συγκλίνουμε στην τήρηση της διεθνούς νομιμότητας, στον απόλυτο σεβασμό της εδαφικής ακεραιότητας των κρατών και στην προστασία των ανθρωπίνων αξιών και ειδικά στους αμάχους.

Διαφωνούμε στο Κυπριακό, για εμάς δεν υπάρχει λύση πέραν αυτών του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών και ο διάλογος πρέπει να ξεκινήσει από εκεί που διακόπηκε το 2017. Μόνο μέσα από αυτόν μπορεί να υπάρξει λύση. 100 χρόνια μετά την υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάνης συνάπτεται διακήρυξη περί σχέσεων φιλίας καλής γειτονίας μια σχέση που οραματίστηκε ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης όταν παρέλαβε το 1997 το μεγάλο βραβείο Ιπεκτσί. Διακήρυξη που υπογράψαμε σεβόμενοι απόλυτα τα δικαιώματα που απορρέουν από την κυριαρχία κάθε χώρας. Το επόμενο βήμα μπορεί να είναι η προσέγγιση για οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ

Οι δηλώσεις Ερντογάν

Αισθάνομαι μεγάλη ικανοποίηση που βρίσκομαι ξανά στην Αθήνα. Θα ήθελα να ευχαριστήσω τον πρωθυπουργό για την υποδοχή. Θέλουμε να προωθήσουμε τη θετική σχέση που υπάρχει. Πιστεύω ότι μπορούμε να πραγματοποιούμε μια φορά τον χρόνο αυτή τη συνάντηση. Συμφωνήσαμε να ανεβάσουμε στα 10 δισ το διμερές εμπόριο. Ευχή μας είναι να επιλύσουμε τα κοινά προβλήματα.

Συζητήσαμε πώς θα αντιμετωπίσουμε τη διεθνή τρομοκρατία και χαιρετίσαμε το κλείσιμο του καταυλισμού του Λαυρίου και ζήτησα προσοχή να μην υπάρξουν παρόμοιοι καταυλισμοί που υποθάλπτουν τρομοκράτες. Η τουρκική μειονότητα στην Ελλάδα και η ρωμέικη κοινότητα στην Τουρκία είναι δομικά στοιχεία του πολιτιστικού μας πλούτου. Διατύπωσα τις προσδοκίες για τη βελτίωση της κατάστασης της τουρκικής μειονότητας στη Δυτική Θράκη. Από την αρχή είπαμε ότι δεν εγκρίνουμε να στοχοποιούνται άμαχοι στη Γάζα. Είμαστε γειτονικές χώρες που μοιραζόμαστε την ίδια θάλασσα, είναι αρκετά φυσικό να υπάρχουν προβλήματα ανάμεσα σε δύο χώρες πόσο μάλλον σε δύο αδέλφια. Θέλουμε να κάνουμε το Αιγαίο θάλασσα ειρήνης. Δεν υπάρχει πρόβλημα τόσο μεγάλο ώστε να μην μπορεί να λυθεί. Είμαστε ικανοποιημένοι που έχει τέτοια αντίληψη ο κ. Μητσοτάκης».