1. Η εισήγηση που αρνείται ο Μπουρνούς

Στις 18.25 η Ιωάννα Τσούπρα μεταβαίνει στην περιοχή της πυρκαγιάς μαζί με τον υπάλληλο της περιφέρειας Αν. Γιώτη. Εκεί περιγράφεται η στιγμή κατά την οποία ο αξιωματικός της Πυροσβεστικής Χαράλαμπος Χιώνης λέει στον δήμαρχο Ραφήνας Ε. Μπουρνούς «να φύγει ο κόσμος», κάνοντας μάλιστα μια χαρακτηριστική κίνηση με τα χέρια του. Στη συνέχεια η ίδια τον πλησιάζει και, καθώς η Αστυνομία ζητούσε από τον κόσμο να φύγει, προέτρεψε και εκείνη το δήμαρχο «να φύγει ο κόσμος», εννοώντας από την περιοχή. Ο δήμαρχος δεν της απάντησε και συνέχισε να μιλάει στο τηλέφωνο. Μετά από λίγο συναντάται και η ίδια με τον αξιωματικό της Πυροσβεστικής, ο οποίος της είπε «κυρία Τσούπρα, ενημέρωσα το δήμαρχο να φύγει ο κόσμος από δω» και του ανέφερε ότι και εκείνη συμφωνεί με αυτό.

«Με βάση τα ανωτέρω πραγματικά περιστατικά, δεν αμφισβητείται ότι ο Χ. Χιώνης πράγματι είχε τον συγκεκριμένο διάλογο με τον δήμαρχο Ραφήνας, παρότι ο δήμαρχος Ραφήνας αρνείται το σχετικό διάλογο», σημειώνουν ξεκάθαρα οι εισαγγελείς.

2. Η εκκένωση που δεν έγινε

Οι εισαγγελείς, αν και σημειώνουν ότι ο σχετικός διάλογος σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να θεωρηθεί εισήγηση περί λήψης του μέτρου και αποδοχής αυτής, ωστόσο τονίζουν ότι «ακόμα και να μην υπάρχει σχετική εισήγηση, δεν αποκλείεται το αρμόδιο όργανο, εκτιμώντας τα δεδομένα και τις συνθήκες, να λάβει τη σχετική απόφαση για την υλοποίηση του μέτρου».

Αναφέρουν μάλιστα το παράδειγμα του δημάρχου Κινέττας, ο οποίος την ίδια ημέρα και ενώ μαινόταν η φωτιά στην περιοχή του, πήρε πρωτοβουλία και απομάκρυνε τους κατοίκους από τρεις κοινότητες χωρίς να έχει σχετική εισήγηση από την Πυροσβεστική.

3. Η οργανωμένη απομάκρυνση που καθυστέρησε

Ηταν εφικτή η υλοποίηση της οργανωμένης απομάκρυνσης πολιτών υπό τις παρούσες συνθήκες; Οι εισαγγελείς, λαμβάνοντας υπόψη τη μορφολογία της περιοχής, τον αριθμό των κατοίκων, περίπου 10000, ότι ήδη είχε φθάσει 6.30 και η φωτιά έχει περάσει πια τη λ. Μαραθώνος και κυρίως από την «απόλυτη έλλειψη συντονισμού», εκτιμούν ότι η «υλοποίηση του μέτρου ενδεχομένως θα είχε τραγικά αποτελέσματα, πολύ μεγαλύτερα από αυτά που επήλθαν».

Ωστόσο, συνεχίζουν, «αν η σχετική απόφαση είχε ληφθεί σε προηγούμενο χρόνο και συγκεκριμένα περί τις 17.10, όταν ο σύνδεσμος του ελικοπτέρου S-64 N 154 ACTAT επιτηρούσε την περιοχή όπου είχε εκδηλωθεί η πυρκαγιά, ενημέρωσε το ΕΣΚΕ ότι «η φωτιά είναι γύρω από σπίτια, σε περίβολο σπιτιών» και επίσης περί τις 17.30 ο ίδιος σύνδεσμος ανέφερε «ότι η πυρκαγιά στο Νταού Πεντέλης είναι κοντά σε σπίτια, κινείται ανατολικά και θα απειλήσει σπίτια» και επιπλέον οι άνεμοι ήταν θυελλώδεις με την ίδια κατεύθυνση (δυτικοί), οπότε όλες οι ενδείξεις καταδείκνυαν ότι το μέτωπο της πυρκαγιάς θα έκαιγε τον Ν. Βουτζά και θα συνέχιζε προς Μάτι και Ραφήνα, οι πιθανότητες να υλοποιηθεί με επιτυχία το προληπτικό μέτρο της οργανωμένης απομάκρυνσης θα ήταν εξαιρετικά θετικές, λαμβάνοντας υπόψη ότι η φωτιά έφθασε στο παραλιακό μέτωπο περί τις 19.00».

4. Θα είχαν σωθεί άνθρωποι αν γνώριζαν

Ακόμα πιο τραγική η επισήμανση ότι «ακόμη κι αν δεν θεωρηθεί ότι ήταν εφικτή η οργανωμένη απομάκρυνση, είναι απολύτως βέβαιο ότι η κατάληξη θα ήταν εντελώς διαφορετική στην περίπτωση που οι κάτοικοι των περιοχών είχαν ενημερωθεί από τους αρμόδιους φορείς, πράξη-ενέργεια που αποτελεί βασική υποχρέωσή τους από το θεσμικό πλαίσιο». Αντιθέτως, «υπήρχαν περιπτώσεις που οι κάτοικοι παρακολουθούσαν ανύποπτοι στην τηλεόραση ρεπορτάζ για την πυρκαγιά και η φωτιά ήταν σε ελάχιστη απόσταση από το σπίτι τους… Ο πληθυσμός είχε στη διάθεσή του σχεδόν μηδενικό χρόνο μεταξύ συνειδητοποίησης του κινδύνου και απόφασης αντίδρασης».

5. Το Συντονιστικό που έγινε όταν όλα είχαν καεί

Το αρμόδιο θεσμοθετημένο όργανο της Περιφέρειας (ΣΟΠΠ) συνεδρίασε ενώ η φωτιά είχε κατακάψει τα πάντα και οι πρώτες ενημερώσεις για την εκατόμβη των νεκρών άρχισαν να φτάνουν στα κέντρα των σωμάτων ασφαλείας.
Χρειάστηκε μάλιστα μιάμιση (!) ώρα για να μπορέσει να συνεδριάσει από τη στιγμή της σύγκλησής του και ούτε καν στο χώρο της φωτιάς.

«Σε περίπτωση που είχε συγκληθεί έγκαιρα το ΣΟΠΠ Ανατολικής Αττικής και επιτελούσε το σκοπό του ως προς το συντονισμό φορέων αλλά και κυρίως στο συντονισμό φορέων για την ειδοποίηση-ενημέρωση των κατοίκων, είναι βέβαιο ότι θα αποδυναμωνόταν ο κίνδυνος για τους κατοίκους και θα είχαν αποφευχθεί οι τραγικές συνέπειες που επήλθαν ή θα μειώνονταν σημαντικά», αναφέρει ο εισαγγελέας.

Αν και η περιφερειάρχης ανεπίσημα από τις 17.00 και επίσημα από τις 17.20 είχε ενημερώσει για τη φωτιά, συγκαλεί το όργανο στις 19.00, όταν η φωτιά είχε κατακάψει το Νέο Βουτζα και το Μάτι με περίπου 1.000 άτομα να κρέμονται στους γκρεμούς στο Κόκκινο Λιμανάκι ζητώντας σωτηρία. Τελικά, το «ΣΟΠΠ συνεδριάζει 20.30 όχι στο τόπο συμβάντος, αλλά στα γραφεία της Περιφέρειας στην Παλλήνη, όταν πλέον η πυρκαγιά είχε αυτοκατασβεστεί λόγω έλλειψης καύσιμης ύλης φθάνοντας στη θάλασσα – ήτοι δεν είχε αντικείμενο σχετικό με την ασφάλεια των κατοίκων», καταγγέλλει ο εισαγγελέας.

Το πιο τραγελαφικό είναι ότι ο πραγματικά υπεύθυνος για να κάνει τη σύγκληση και το συντονισμό είναι ο αντιπεριφεριάρχης Ανατολικής Αττικής, Πέτρος Φιλίππου, ο οποίος εκείνη την ημέρα έλειπε στο εξωτερικό χωρίς καν να έχει ενημερώσει την αντικαταστάτριά του ή έστω την περιφερειάρχη.

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου