Ρύθμιση-έκπληξη, που προβλέπει την κατάργηση των τεκμηρίων φορολόγησης των αυτοαπασχολουμένων το 2027, υλοποίηση της προεκλογικής υπόσχεσης της Νέας Δημοκρατίας για αναμόρφωση και μείωση των τεκμηρίων διαβίωσης κατά 30% από το 2026, κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος για όλους ανεξαιρέτως τους σημερινούς υπόχρεους, αλλαγές στις κλίμακες φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων και εφαρμογή των πρόσφατα εξαγγελθέντων μέτρων φοροελαφρύνσεων από το 2025 περιλαμβάνει το σχέδιο της ηγεσίας του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών για τις αλλαγές στο φορολογικό σύστημα έως το τέλος της διανυόμενης κυβερνητικής τετραετίας.

Η ηγεσία του υπουργείου προσδοκά ότι έως το 2027 θα έχει επιτύχει τη διασφάλιση της είσπραξης πρόσθετων φορολογικών εσόδων ύψους 2,5 δισ. ευρώ από την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής. Ο στόχος αυτός εκτιμάται ότι θα έχει επιτευχθεί μέχρι τότε:

* Με την πλήρη εφαρμογή όλων των ήδη εξαγγελθέντων και ψηφισθέντων μέτρων ψηφιοποίησης των διαδικασιών εντοπισμού της φορολογητέας ύλης και προσδιορισμού των αναλογούντων φόρων, όπως η επέκταση των ηλεκτρονικών συναλλαγών παντού, η άμεση διαβίβαση των δεδομένων των ηλεκτρονικών συναλλαγών στη Φορολογική Διοίκηση μέσω των διασυνδεδεμένων με τα POS ταμειακών συστημάτων των επιχειρήσεων και της πλατφόρμας myData.

* Με νέα ακόμη πιο «προχωρημένα» μέτρα ψηφιοποίησης της διαδικασίας απόδοσης των φόρων, όπως η κατάργηση των δηλώσεων ΦΠΑ και η καθιέρωση ψηφιακής διαδικασίας άμεσου υπολογισμού και άμεσης πληρωμής του ΦΠΑ στο Δημόσιο σε πραγματικό χρόνο, τη στιγμή της κάθε συναλλαγής.

Εφόσον όλα αυτά τα μέτρα θα έχουν υλοποιηθεί και θα έχουν αποδώσει τα προσδοκώμενα πρόσθετα έσοδα των 2,5 δισ. ευρώ, η εφαρμογή των τεκμηρίων φορολόγησης των αυτοαπασχολουμένων δεν θα έχει πλέον κανένα νόημα για την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής. Το μέτρο αυτό θα έχει απολέσει πλέον τη σημασία του και η συμβολή του στην αύξηση των εσόδων του Δημοσίου θα είναι μηδαμινή. Ως εκ τούτου, η κυβέρνηση θα είναι σε θέση να ανακοινώσει την πλήρη κατάργησή του. Αυτή η εξαγγελία θα έχει, βεβαίως, και πολιτική σημασία για το κυβερνών κόμμα, καθώς θα γίνει λίγο προ των βουλευτικών εκλογών του 2027.

Κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος για «μπλοκάκια» και εταιρίες

Την ίδια χρονιά (το 2027) και υπό την προϋπόθεση της εξασφάλισης των προσδοκώμενων εσόδων από την πάταξη της φοροδιαφυγής αναμένεται να ανακοινωθεί και η κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος για όλες τις υπόλοιπες κατηγορίες φορολογουμένων για τις οποίες θα εξακολουθεί να ισχύει το 2025 και το 2026.

Συγκεκριμένα, από το 2027 θα καταργηθεί το τέλος επιτηδεύματος των 400-500 ευρώ για τα φυσικά πρόσωπα που αμείβονται με δελτία παροχής υπηρεσιών λόγω απασχόλησής τους ωσάν μισθωτών σε μέχρι τρεις εργοδότες ή σε περισσότερους των τριών εργοδοτών, εφόσον στην περίπτωση αυτή από τον έναν εξ αυτών λαμβάνουν πάνω από το 75% των ετήσιων αμοιβών τους. Επιπλέον, θα καταργηθεί και το τέλος επιτηδεύματος των 800-1.000 ευρώ για όλες τις μορφές εταιριών (Α.Ε., Ε.Ε., Ο.Ε., ΕΠΕ) και για όλα τα λοιπά νομικά πρόσωπα, καθώς επίσης και το τέλος επιτηδεύματος των 600 ευρώ για τα υποκαταστήματα.

 Μείωση και αναμόρφωση τεκμηρίων διαβίωσης

Πέραν, όμως, της κατάργησης των τεκμηρίων φορολόγησης των αυτοαπασχολουμένων και του τέλους επιτηδεύματος για τους εργαζομένους με «μπλοκάκια» και τις εταιρίες, η ηγεσία του υπουργείου προετοιμάζει και ένα ακόμη πακέτο ρυθμίσεων που θα προβλέπουν τη μεσοσταθμική μείωση των τεκμηρίων διαβίωσης κατά 30% σε συνδυασμό με μια πλήρη αναμόρφωση όλων των ισχυουσών διατάξεων για τα τεκμήρια διαβίωσης και απόκτησης περιουσιακών στοιχείων. Η εφαρμογή αυτής της δέσμης ρυθμίσεων προγραμματίζεται να ξεκινήσει από το φορολογικό έτος 2025, δηλαδή από τις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος που θα υποβληθούν το 2026.

Βασικός στόχος των παρεμβάσεων που θα γίνουν στο καθεστώς των τεκμηρίων αυτών θα είναι η εξάλειψη των στρεβλώσεων και των αδικιών, που έχουν διαπιστωθεί κατά την πολυετή εφαρμογή τους.

Σύμφωνα με πληροφορίες, οι παρεμβάσεις που προτίθεται να προωθήσει η κυβέρνηση σ’ αυτό το κομμάτι της φορολογικής νομοθεσίας περιλαμβάνουν:

1. Αλλαγές στον τρόπο υπολογισμού των τεκμηρίων διαβίωσηςγια κατοικίες, Ι.Χ. αυτοκίνητα και σκάφη αναψυχής. Συγκεκριμένα, θα τροποποιηθεί το σύστημα προσδιορισμού των ποσών των τεκμηρίων διαβίωσης, ώστε αυτά να προσεγγίζουν περισσότερο το πραγματικό ετήσιο κόστος συντήρησης και χρήσης των συγκεκριμένων περιουσιακών στοιχείων. Π.χ. για τις κατοικίες εξετάζεται να λαμβάνονται υπ’ όψιν και άλλα κριτήρια, όπως η παλαιότητα, στοιχεία πραγματικού κόστους χρήσης και συντήρησης, ενεργειακή κατηγορία κ.λπ., ενώ για τα Ι.Χ. αυτοκίνητα εξετάζεται να λαμβάνεται υπ’ όψιν το γεγονός ότι όσο πιο παλαιά είναι τόσο μεγαλύτερο είναι το κόστος επισκευής και συντήρησης. Γενικά, οι κλίμακες αλλά και τα κριτήρια προσδιορισμού των ποσών των τεκμηρίων θα αλλάξουν προκειμένου αυτά να γίνουν δικαιότερα και αποτελεσματικότερα. Σε κάθε περίπτωση, όμως, η κατεύθυνση που έχει δοθεί είναι τα νέα ποσά που θα προκύψουν να είναι μειωμένα μεσοσταθμικά κατά 30% σε σύγκριση με τα ισχύοντα σήμερα.
2. Τροποποιήσεις στις διατάξεις για τα ελάχιστα ποσά τεκμηρίων διαβίωσηςτων 3.000 ευρώ για τους αγάμους και των 5.000 ευρώ για τους εγγάμους ή τους συνάψαντες σύμφωνα συμβίωσης.
3. Εξάλειψη στρεβλώσεων και αδικιώνπου προκαλεί ο προσδιορισμός του φορολογητέου εισοδήματος με βάση τα τεκμήρια διαβίωσης.
4. Παρεμβάσεις και στη νομοθεσία για τον τρόπο κάλυψης των τεκμηρίων διαβίωσης και απόκτησης περιουσιακών στοιχείων.

 Επανεξέταση κλιμάκων

Στο σχέδιο της ηγεσίας του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών περιλαμβάνονται και σενάρια για την αναμόρφωση τόσο της φορολογικής κλίμακας για τα εισοδήματα των μισθωτών, των συνταξιούχων, των αγροτών και των αυτοαπασχολουμένων όσο και της κλίμακας αυτοτελούς φορολόγησης των ενοικίων και των λοιπών εισοδημάτων από ακίνητα.

Στον βαθμό που θα έχει επιτευχθεί ο εισπρακτικός στόχος από την πάταξη της φοροδιαφυγής δεν αποκλείεται να ληφθούν αποφάσεις για περαιτέρω μειώσεις των συντελεστών φορολόγησης σε όλες αυτές τις κλίμακες, καθώς επίσης και για περαιτέρω αυξήσεις στα αφορολόγητα όρια για τους μισθωτούς, τους συνταξιούχους και τους κατ’ επάγγελμα αγρότες.

Ποια φορολογικά μέτρα θα ισχύσουν το 2025

Το επόμενο έτος θα ισχύσουν τα ήδη εξαγγελθέντα και υπό νομοθέτηση μέτρα μείωσης φόρων, που προβλέπουν:

1. Κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος των 325 ευρώ για τους αυτοαπασχολουμένους που υπάγονται στα τεκμήρια φορολόγησης.
2. Βελτιώσεις στα τεκμήρια φορολόγησης των αυτοαπασχολουμένων:

α) Μείωση κατά 50% του ελάχιστου ποσού καθαρού εισοδήματος που ισχύει σήμερα για οικισμούς με πληθυσμό έως 500 κατοίκους και καταλαμβάνει σήμερα το 11,4% του πληθυσμού, θα ισχύσει και για οικισμούς που ανήκουν σε δημοτικές κοινότητες με πληθυσμό έως 1.500 κατοίκους. Ετσι, η μείωση θα καταλαμβάνει το 18% του πληθυσμού.

β) Σε περίπτωση κατά την οποία σε μια επιχείρηση ο μέγιστος καταβαλλόμενος ετήσιος μισθός είναι υψηλότερος του ετήσιου κατώτατου μισθού του ιδιωτικού τομέα, η προσθήκη του κριτηρίου του 10% της δαπάνης μισθοδοσίας και του κριτηρίου του τζίρου δεν θα γίνεται επί του μέγιστου μισθού αλλά επί του κατώτατου, με τις όποιες προσαυξήσεις λόγω τριετιών. Στη συνέχεια, το άθροισμα που θα προκύπτει θα συγκρίνεται εκ των υστέρων με τυχόν υπάρχοντα μεγαλύτερο του κατώτατου ετήσιο (μέγιστο) μισθό εργαζομένου της επιχείρησης και όποιο από τα δύο ποσά είναι το μεγαλύτερο θα λαμβάνεται υπ’ όψιν ως ελάχιστο καθαρό τεκμαρτό φορολογητέο εισόδημα για την επιχείρηση.

3. Τριετής απαλλαγή των ενοικίων που θα εισπράττονται από μακροχρόνιες μισθώσεις κτισμάτων τα οποία ήταν κενά ή βραχυχρόνια εκμισθούμενα για τουλάχιστον τρία έτη μέχρι την 8η Σεπτεμβρίου 2024.
4. Παράταση, έως 31-12-2025, της απαλλαγής από τον ΦΠΑ για τις μεταβιβάσεις νεόδμητων κτισμάτων που δεν προορίζονται για χρήση πρώτης κατοικίας.
5. Κατάργηση του τέλους σταθερής τηλεφωνίας 5% για συνδέσεις με οπτική ίνα ταχύτητας ίσης ή μεγαλύτερης των 100 Mbps.
6. Απαλλαγή από τον φόρο ασφαλίστρου 15% των συμβολαίων υγείας για παιδιά έως 18 ετών.
7. Φοροαπαλλαγή για τις οικειοθελείς παροχές επιχειρήσεων προς εργαζόμενους νέους γονείς.
8. Μείωση ΕΝΦΙΑ κατά 20% για κατοικίες που ασφαλίζονται για ζημιές από φυσικές καταστροφές.
9. Αυτοτελής φορολόγηση εφημεριών ιατρών ΕΣΥμε 22%.