Παράλληλα, από τα 24 Πανεπιστήμια μόλις 8 (ΕΜΠ, ΟΠΑ, ΑΠΘ, Διεθνές, Πειραιώς, Δημοκρίτειο, Πατρών και Κρήτης) έχουν δώσει καταστάσεις με τα μέτρα ασφαλείας, τα οποία θα πρέπει να εναρμονιστούν με τις ισχύουσες διατάξεις από το 2021 και να κατατεθούν μέχρι τέλος Ιουλίου. Παράλληλα, μέχρι τέλος του χρόνου θα πρέπει να έχει κατατεθεί στο Υπουργείο Παιδείας ο εσωτερικός κανονισμός του εκάστοτε Πανεπιστημίου.
Η Υπουργός Παιδείας είπε στους πρυτάνεις ότι το θέμα της βίας στα πανεπιστήμια «είναι ψηλά στην ατζέντα της κυβέρνησης» και ζήτησε από τους πρυτάνεις να κάνουν με τη σειρά τους τις δικές τους προτάσεις αλλά και να ενεργούν και οι ίδιοι σύμφωνα με τα «εργαλεία» που τους δίνει η νομοθεσία για την αντιμετώπιση έκνομων ενεργειών μέσα στα ιδρύματα.
Σε ό,τι αφορά την οριστική διαγραφή φοιτητών που διαπράττουν σοβαρά παραπτώματα, προβλέπεται αλλαγή στο νόμο, ώστε να συγκροτηθεί ένα πειθαρχικό συμβούλιο ανά Πανεπιστήμιο, αντί ενός ανά σχολή που ισχύει τώρα και στην πράξη δεν έχει εφαρμοστεί. Και επιπλέον θα προβλέπεται ρητώς ότι όποιος καταστρέφει θα πληρώνει το κόστος της ζημιάς που θα έχει προκαλέσει.
Η κυρία Ζαχαράκη προανήγγειλε νομοθετική ρύθμιση για το ζήτημα των ανενεργών φοιτητών, προκειμένου εφόσον αποδεικνύεται η διάθεσή τους να πάρουν πτυχίο και υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις να μην διαγραφούν από τα Πανεπιστήμια.
H Σύνοδος των Πρυτάνων, η πρώτη μετά την ανάληψη των καθηκόντων της νέας υπουργού Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού κ. Σοφίας Ζαχαράκη, υπογραμμίζει ότι η πανεπιστημιακή κοινότητα έχει μια διαφορετική οπτική για το ποια είναι τα πραγματικά και φλέγοντα προβλήματα των πανεπιστημίων.
Γι’ αυτό το λόγο και η ανακοίνωση φέρνει στην πρώτη γραμμή το ζήτημα της οικονομικής ενίσχυσης, υπογραμμίζοντας ότι ο τακτικός προϋπολογισμός δεν επαρκεί για την κάλυψη των λειτουργικών αναγκών των ιδρυμάταν και σημειώνοντας μάλιστα ότι η επιχορήγηση για συντηρήσεις εμφάνισε το 2025 μείωση κατά 50%. Σε αυτό το πλαίσιο επανέφερε και το πάγιο αίτημα της αντιμετώπισης της υποστελέχωσης, ιδίως σε διοικητικό προσωπικό αλλά και τις σημαντικές ελλείψεις διδακτικού προσωπικού.
Ως προς το θέμα των διαγραφών των φοιτητών, όπου όλα τα ιδρύματα έχουν πάρει αποφάσεις με τις οποίες ζητούν να μην εφαρμοστεί ως έχει η ισχύουσα ρύθμιση και να υπάρξουν προβλέψεις για φοιτητές που έχουν μεν υπερβεί το όριο φοίτησης αλλά είναι ενεργοί, η σύνοδος ζητά να υπάρξει εγκαίρως μόνιμη νομοθετική ρύθμιση.
Τέλος ως προς τα θέματα ασφάλειας των Πανεπιστημίων, η Σύνοδος υπογραμμίζει ότι αυτά διαφοροποιούνται ανάλογα με το ίδρυμα και άρα δεν μπορούν να υπάρχουν μέτρα με οριζόντια εφαρμογή, ενώ παράλληλα υπογραμμίζει ότι πρέπει και η Πολιτεία να αναλάβει την επιχειρησιακή ευθύνη που της αναλογεί. Και βέβαια σημειώνει ότι η οικονομική ενίσχυση είναι αναγκαία συνθήκη για τη εφαρμογή αποτελεσματικών μέτρων προστασίας.
Αναλυτικά η ανακοίνωση της 108ης Συνόδου Πρυτάνεων έχει ως εξής:
«ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ 108ης Συνόδου Πρυτάνεων
Η 108η Σύνοδος Πρυτάνεων των Ελληνικών Πανεπιστημίων πραγματοποιήθηκε στη Χαλκιδική από τις 6 έως και τις 9 Μαΐου 2025, υπό την Προεδρία του Πρύτανη του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, Καθηγητή Στυλιανού Κατρανίδη, και των άλλων μελών του Προεδρείου της Συνόδου, της Πρυτάνεως του Παντείου Πανεπιστημίου Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών, Καθηγήτριας Χριστίνας Κουλούρη και του Πρύτανη του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, Καθηγητή Αθανάσιου Κατσή.
Στις εργασίες της Συνόδου Πρυτάνεων και Προέδρων Δ.Ε. συμμετείχαν από την πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας, Θρησκευμάτων & Αθλητισμού η Υπουργός Σοφία Ζαχαράκη, ο Υφυπουργός Νικόλαος Παπαϊωάννου και ο Γενικός Γραμματέας Ανώτατης Εκπαίδευσης, Δημήτρης Μπουραντώνης. Επίσης συμμετείχαν η Πρόεδρος του Ελεγκτικού Συνεδρίου Σωτηρία Ντούνη, η Υφυπουργός Εσωτερικών Παρασκευή Χαραλαμπογιάννη, ο Υφυπουργός Ανάπτυξης Σταύρος Καλαφάτης, ο Πρόεδρος της Εθνικής Αρχής Ανώτατης Εκπαίδευσης, Περικλής Μήτκας και η Πρόεδρος του ΙΝΕΔΙΒΙΜ, Άννα Ροκοφύλλου.
Η Σύνοδος Πρυτάνεων καλωσόρισε τη νέα ηγεσία του ΥΠΑΙΘΑ και ευχήθηκε καλή επιτυχία στο έργο της, προσβλέποντας σε μια γόνιμη συνεργασία.
Πρωταρχικό αίτημα της Συνόδου είναι η ενίσχυση των οικονομικών πόρων των Ελληνικών Πανεπιστημίων, μέσω του τακτικού προϋπολογισμού και του Εθνικού Προγράμματος Ανάπτυξης. Επισημάνθηκε ότι ο τακτικός προϋπολογισμός όλων των ΑΕΙ εμφανίζει μείωση πλέον του 50% σε σύγκριση με την περίοδο πριν από την κρίση και ότι η χρηματοδότηση ανά φοιτητή ανέρχεται μόλις στο 1/3 του μέσου όρου των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επιπρόσθετα, δεν δόθηκε η έκτακτη επιχορήγηση που κάλυπτε, τα τελευταία χρόνια, μέρος των ανελαστικών λειτουργικών δαπανών. Οι Πρυτάνεις διαπίστωσαν ότι ο τακτικός προϋπολογισμός δεν επαρκεί για την κάλυψη των λειτουργικών δαπανών και δυσχεραίνει την προοπτική ανάπτυξης. Εξαιρετικά σημαντικό είναι εξάλλου το πρόβλημα με το ύψος της χρηματοδότησης για τις κτηριακές υποδομές οι οποίες, ιδιαίτερα σε παλαιά πανεπιστήμια, εμφανίζουν σημαντικές φθορές. Το 2025 η επιχορήγηση για συντηρήσεις εμφάνισε μείωση 50% σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος. Η Σύνοδος ζήτησε την καταβολή της έκτακτης επιχορήγησης και την αύξηση χρηματοδότησης στο ΕΠΑ και τον τακτικό προϋπολογισμό.
Η Σύνοδος Πρυτάνεων επανέφερε το πάγιο πρόβλημα της υποστελέχωσης ιδιαίτερα σε διοικητικό προσωπικό, πρόβλημα που επιδεινώνεται από την κινητικότητα των δημοσίων υπαλλήλων και τις αργές διαδικασίες του ΑΣΕΠ. Σοβαρές είναι οι ελλείψεις, εξάλλου, σε μέλη ΔΕΠ και σε όλες τις κατηγορίες διδακτικού προσωπικού, παρά την πρόσφατη αύξηση των θέσεων που κατανεμήθηκαν στα Πανεπιστήμια.
Ζητήθηκε επίσης να συνεχιστεί ο διάλογος με την πολιτική ηγεσία σχετικά με θεσμικά ζητήματα, βελτιώσεις του νομοθετικού πλαισίου και μέτρα για την εξάλειψη της γραφειοκρατίας.
Σχετικά με το κρίσιμο ζήτημα των διαγραφών φοιτητών, η Σύνοδος Πρυτάνεων επανέλαβε τη θέση της για διάκριση των φοιτητών σε ενεργούς και μη ενεργούς και ζήτησε από την ηγεσία του ΥΠΑΙΘΑ να εισαγάγει εγκαίρως νομοθετική ρύθμιση που θα επιλύει το πρόβλημα με μόνιμη πρόβλεψη ώστε να περικλείει τους ενεργούς φοιτητές και τις φοιτήτριες για τους οποίους προβλέπεται διαγραφή κατά τα επόμενα ακαδημαϊκά έτη.
Τέλος, η Σύνοδος Πρυτάνεων υπογράμμισε τη μεγάλη εμπιστοσύνη της οποίας χαίρει το ελληνικό δημόσιο Πανεπιστήμιο από την ελληνική κοινωνία και διεθνώς και ζήτησε την έμπρακτη στήριξή του από την πολιτεία. Θεωρεί ότι τα ζητήματα ασφάλειας διαφοροποιούνται μεταξύ των ελληνικών πανεπιστημίων και για τον λόγο αυτό τα όποια μέτρα δεν θα πρέπει να έχουν οριζόντια εφαρμογή αλλά να εξειδικευτούν ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες και τις ανάγκες του κάθε Πανεπιστημίου. Τα πανεπιστήμια ζητούν από την Πολιτεία να συνδράμει για την αντιμετώπιση σοβαρών περιστατικών, σύμφωνα με τη δική της αρμοδιότητα και επιχειρησιακή εξειδίκευση. Επίσης, ζητείται η οικονομική τους ενίσχυση ώστε να εφαρμόσουν αποτελεσματικά μέτρα πολιτικής προστασίας, που θα θωρακίζουν τα πανεπιστήμια απέναντι σε κάθε κίνδυνο.»
Πανεπιστήμια: 4 μέτρα για τους μπαχαλάκηδες
Αποφασισμένη να κλείσει το ζήτημα ασφαλείας στα Πανεπιστήμια εμφανίζεται η κυβέρνηση, ενώ ταυτόχρονα κατηγορεί για υποκρισία την αντιπολίτευση στην προσπάθειά της να αυστηροποιηθεί το πλαίσιο στα ΑΕΙ της χώρας.
Το θέμα της Ανώτατης Εκπαίδευσης θεωρείται ακόμα ένα στοίχημα για τον ίδιο τον πρωθυπουργό, καθώς, όπως τόνιζε κυβερνητικό στέλεχος στον Ε.Τ., έχει σεβαστεί απεριόριστα το αυτοδιοίκητο και την αυτονομία του ελληνικού πανεπιστημίου, αλλά και οι διοικήσεις πρέπει να κάνουν όσα προβλέπονται από τον νόμο για την ασφάλεια και την ουσιαστική λειτουργία τους ως ακαδημαϊκοί χώροι.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να κινηθεί σε 4 άξονες για τα πανεπιστήμια:
- Την πρόληψη μέσω ελεγχόμενης εισόδου στους πανεπιστημιακούς χώρους με την αξιοποίηση όλων των τεχνολογικών εργαλείων της εποχής.
- Την αυστηροποίηση των ποινών για τους παραβάτες φοιτητές, που θα μπορεί να φτάνει μέχρι και τη διαγραφή.
- Την επιβάρυνση με το κόστος αποκατάστασης σε όσους παραβάτες προκαλούν φθορές γιατί είναι αδιανόητο τη ζημιά να την πληρώνουν οι πολίτες. Αυτό θα μπορεί να καταλογίζεται μέσω της ΑΑΔΕ.
- Συνέπειες για τις πρυτανικές αρχές που δεν ανταποκρίνονται στις προβλέψεις του νόμου.
Οπως υπενθυμίζουν συνεργάτες του πρωθυπουργού, με νόμο της κυβέρνησης Μητσοτάκη καταργήθηκε το 2019, χωρίς αστερίσκους, προϋποθέσεις, παρενθέσεις και υποκατηγορίες, το άσυλο ανομίας στα πανεπιστήμια. Υπογραμμίζουν επίσης ότι κανένα από τα κόμματα της αντιπολίτευσης που δεν είχε υπερψηφίσει αυτόν τον νόμο τώρα έρχεται και κάνει κριτική.
Από τότε, λένε οι ίδιοι, έχουν γίνει άπειρες επιχειρήσεις εντός και εκτός πανεπιστημίων με τη σύλληψη όσων παρανομούν, ενώ έχουν εκκενωθεί και εκατοντάδες καταλήψεις. Και μάλιστα αυτήν τη στιγμή δεν υπάρχει καμία ενεργή κατάληψη.
Από το Μέγαρο Μαξίμου διαμηνύουν ότι ποτέ δεν έλειψε το πολιτικό θάρρος στη συγκεκριμένη κυβέρνηση και όταν νομοθετήματά της χρήζουν επικαιροποίησης αυτό και πράττει. Οπως και τώρα.
Αναφορικά με τις πρυτανικές αρχές, από την κυβέρνηση τονίζουν ότι αυτό που πάντα επιζητούν είναι η συμμαχία και με τον ακαδημαϊκό κόσμο, αλλά και με τους φοιτητές. Ομως, υπογραμμίζουν ότι στον συγκεκριμένο χώρο δεν υπάρχουν μόνο δικαιώματα αλλά και υποχρεώσεις, ειδικά από εκείνους που διαχειρίζονται δημόσιο χρήμα, όπως οι πρυτάνεις, υπενθυμίζοντας ότι το 2021 έλαβαν 10 εκατομμύρια ευρώ για την ασφάλεια των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων. Αξίζει να σημειωθεί ότι μόνο 8 από τα 24 Πανεπιστημιακά Ιδρύματα έχουν καταθέσει σχέδια ασφαλείας τα οποία αφορούν τη χαρτογράφηση κάθε χώρου και τον βέλτιστο τρόπο φύλαξης.
«Αριστερόστροφος φασισμός»
Η κυβέρνηση κατηγορεί την αντιπολίτευση και ιδιαίτερα τα κόμματα στον χώρο της Αριστεράς για ιδεοληψίες και αυταρχικό τρόπο σκέψης. «Ο πολιτικός αυτός χώρος βαφτίζει την κατάληψη ως μια επαναστατική ενέργεια, επιθέσεις δολοφονικές τις αποκαλεί προβοκάτσιες, είμαστε η μόνη χώρα στον κόσμο που ακόμα υπάρχουν αυτοδιαχειριζόμενα κυλικεία. Ολες αυτές οι φαιδρότητες ήρθε η ώρα να σταματήσουν», ήταν η αποστροφή του κυβερνητικού εκπροσώπου.
Στην κυβέρνηση δεν διστάζουν να μιλήσουν για τη χειρότερη μορφή φασισμού, τον «αριστερόστροφο φασισμό», και σε κάθε ευκαιρία τονίζουν ότι αυτή η συζήτηση που έχει ανοίξει είναι ποινική και όχι ακαδημαϊκή.
Όπως μάλιστα επισημαίνουν, η συζήτηση που γίνεται στην Ελλάδα για τα θέματα του ασύλου και της ασυδοσίας που επικρατεί από ορισμένες πλευρές δεν γίνεται σε καμία άλλη προηγμένη ευρωπαϊκή χώρα. Και εκφράζουν την απογοήτευσή τους γιατί η αντιπολίτευση στέκεται απέναντι.
Η ανακοίνωση της Ομοσπονδίας Διοικητικού Προσωπικού Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης
Η κυβέρνηση της ΝΔ, μετά από την απαράδεκτη και καταδικαστέα, τραμπούκικη επίθεση σε υποψήφιο διδάκτορα στη Νομική Σχολή της Αθήνας από ομάδα αγνώστων που δεν έχει καμία σχέση με το φοιτητικό κίνημα, επαναφέρει το, γνωστό και χιλιοπαιγμένο πια, περί «ανομίας στα πανεπιστήμια».
Εξαγγέλλει κάθε είδους ποινές, από πειθαρχικές και οικονομικές μέχρι ποινικές, σε μια προσπάθεια να προχωρήσουν στην εφαρμογή του ήδη υπάρχοντος πλαισίου (πανεπιστημιακή αστυνομία, πειθαρχικά για «διατάραξη της ακαδημαϊκής λειτουργίας»), που έχουν αποτρέψει φοιτητές και εργαζόμενοι με τους αγώνες τους. Αν πραγματικά ενδιέφερε την κυβέρνηση της ΝΔ να υπάρχει ασφάλεια στα πανεπιστήμια, τότε αντί για αστυνομία και τουρνικέ στις Σχολές, θα έπαιρνε μέτρα για όλα αυτά που θέτουν σε κίνδυνο την ασφάλεια φοιτητών κι εργαζομένων. Θα συντηρούσε τα κτίρια και τις υποδομές ώστε να μην πέφτουν σοβάδες και παράθυρα, να μην υπάρχουν ασανσέρ σε ελεύθερη πτώση. Θα φρόντιζε να υπάρχουν σε Σχολές και εστίες αντιπυρική και αντισεισμική θωράκιση, μέτρα υγιεινής ασφάλειας στα αμφιθέατρα, στα εργαστήρια, στις υπηρεσίες μας.
Θα εξασφάλιζε μόνιμο προσωπικό στην καθαριότητα, ώστε να μη μετατρέπονται οι Σχολές σε υγειονομικές βόμβες κάθε φορά που δεν τα «βρίσκουν» διοίκηση και εργολάβοι, ασφαλείς και σύγχρονες εστίες αντί για δωμάτια χωρίς πόσιμο νερό και με τα ποντίκια να περιφέρονται. Αν πραγματικά ενδιέφερε την κυβέρνηση της ΝΔ να μη «διαταράσσεται η ακαδημαϊκή λειτουργία», τότε αντί για πειθαρχικά σε φοιτητές που υλοποιούν συλλογικές αποφάσεις, θα φρόντιζε να υπάρχουν οι προϋποθέσεις για να εξασφαλίζεται η λειτουργία των πανεπιστημίων με κριτήριο τα μορφωτικά δικαιώματα των φοιτητών, με αξιοπρεπείς όρους εργασίας για το προσωπικό των πανεπιστημίων: Επαρκείς, μόνιμες προσλήψεις σε όλες τις κατηγορίες προσωπικού, υποδομές και αναλώσιμα.