Γράφει ο Χάρης Δούκας (Αν. καθηγητής ΕΜΠ)

Πρόκειται για σημαντική ποσότητα, αν αναλογιστεί κανείς πως οι ετήσιες ανάγκες της Ελλάδας είναι κοντά στα 6 bcm. Αθροιστικά με τα υπόλοιπα κοιτάσματα της κυπριακής ΑΟΖ, εκτιμάται ότι μπορούν να προσεγγίσουν μέχρι και τα 300 bcm (κοίτασμα Αφροδίτη στο οικόπεδο 12, κοίτασμα Γλαύκος στο οικόπεδο 10 και κοίτασμα Κρόνος στο οικόπεδο 6). Βεβαίως, δεν είναι ακόμα (εκτός από της Αφροδίτης) πλήρως επιβεβαιωμένη από τις εταιρίες η εμπορική τους εκμετάλλευση (εκκρεμούν επιβεβαιωτικές γεωτρήσεις), αλλά είναι δεδομένο πως τα κοιτάσματα αυτά αναβαθμίζουν σημαντικά ενεργειακά την Κύπρο και την περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου, σε μία ιδιαίτερα κρίσιμη περίοδο.

Ο ΛΟΓΟΣ είναι πως η Ευρώπη προσπαθεί άμεσα να απεξαρτηθεί από τα περίπου 150 bcm αερίου που της παρείχε τον χρόνο ο Πούτιν και η προσπάθεια εύρεσης νέων προμηθευτών είναι πρώτη προτεραιότητα. Η εξέλιξη αυτή είναι ιδιαίτερα κρίσιμη γεωπολιτικά και για έναν ακόμα λόγο. Αυτήν την περίοδο, ο αγώνας για τον έλεγχο των ροών αερίου έχει εκκινήσει με μεγάλη ένταση.

ΤΟ ΜΝΗΜΟΝΙΟ κατανόησης (MoU) ύψους 40 δισεκατομμυρίων δολαρίων που υπογράφηκε πρόσφατα μεταξύ της Gazprom και της Εθνικής Ιρανικής Εταιρίας Πετρελαίου (NIOC) είναι ένα επιπλέον βήμα που φέρνει πιο κοντά Ρωσία και Ιράν να συνεργαστούν για τη διαμόρφωση ενός νέου παγκόσμιου οργανισμού προμηθευτών φυσικού αερίου, στη λογική του Οργανισμού Πετρελαιοεξαγωγικών Κρατών (ΟΠΕΚ).

ΕΝΑΣ ΤΕΤΟΙΟΣ «ΟΠΕΚ φυσικού αερίου» θα επέτρεπε τον συντονισμό ενός μεγάλου ποσοστού των παγκόσμιων αποθεμάτων αερίου και συνεπαγόμενα τον έλεγχο των τιμών του τα επόμενα χρόνια. Καταλαμβάνοντας την πρώτη και τη δεύτερη θέση στον πίνακα των μεγαλύτερων αποθεμάτων φυσικού αερίου στον κόσμο, η Ρωσία προσεγγίζοντας τα 48 τρισεκατομμύρια κυβικά μέτρα (tcm) και το Ιράν με σχεδόν 34 tcm, βρίσκονται σε ιδανική θέση για να το κάνουν αυτό.

ΕΔΩ ΣΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ μπαίνει και το Κατάρ, με τα τρίτα μεγαλύτερα αποθέματα φυσικού αερίου στον κόσμο, προσεγγίζοντας τα 24 tcm, αποτελώντας μάλιστα τον κορυφαίο προμηθευτή υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG). Το Κατάρ θεωρείται εδώ και καιρό από τη Ρωσία και το Ιράν ως ο κύριος υποψήφιος για να ενισχύσει αυτήν τη συνεργασία, δεδομένου ότι μοιράζεται τη βασική πηγή της συνεχιζόμενης ευημερίας του με το Ιράν, με τον ταμιευτήρα 9.700 τετραγωνικών χιλιομέτρων (km²) που περιέχει τουλάχιστον 51 tcm φυσικού αερίου. Το Ιράν έχει αποκλειστικά δικαιώματα σε πάνω από 3.700 km² αυτού του ταμιευτήρα αερίου στο περίφημο κοίτασμα South Pars (που περιέχει περίπου 14 tcm φυσικού αερίου), με το Βόρειο Πεδίο του Κατάρ (αντιπροσωπεύει περίπου το 10% των γνωστών αποθεμάτων φυσικού αερίου στον κόσμο) να περιλαμβάνει τα υπόλοιπα 6.000 km² (και 37 tcm φυσικού αερίου).

Η ΣΥΜΦΩΝΙΑ συνεργασίας που επιτεύχθηκε μεταξύ Τεχεράνης και Ντόχα το 2017 σχετικά με τη συνεργασία για το κοινό κοίτασμα και πέραν αυτής δημιουργεί προϋποθέσεις ευόδωσης ευρύτερης συνεργασίας. Θυμίζουμε σε αυτό το σημείο τον αποκλεισμό του Κατάρ, από το 2017 έως το 2021, από τις υπόλοιπες χώρες του Περσικού Κόλπου και της Μέσης Ανατολής (Σαουδική Αραβία, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Μπαχρέιν και την Αίγυπτο αρχικά, με μεταγενέστερη υποστήριξη από Ιορδανία, Λιβύη και άλλα μικρότερα κράτη) και την τότε υποστήριξη που δόθηκε στην Ντόχα από το Ιράν και τη Ρωσία. Σημειώνεται πως μία τέτοια συνεργασία, αν πραγματοποιηθεί, θα δημιουργήσει τρομακτικό έλεγχο των ροών αερίου, καθώς μαζί η Ρωσία, το Ιράν και το Κατάρ αντιπροσωπεύουν κοντά στο 60% των παγκόσμιων αποθεμάτων φυσικού αερίου.

ΣΥΝΕΠΩΣ, τα νέα ευρήματα του κοιτάσματος Κρόνος, σε αυτήν τη συγκυρία, αν επιβεβαιωθούν οι εκτιμήσεις, είναι πολύ κρίσιμα και χρήσιμα. Από άποψη μεγέθους, εάν συνδυαστούν με τα υπόλοιπα κοιτάσματα της Κύπρου, τα κοιτάσματα του Ισραήλ και της Αιγύπτου, μπορούν να αποτελέσουν μία σπουδαία πηγή τροφοδοσίας ολόκληρης της Ευρώπης, διατηρώντας τη δυνατότητα διαφοροποίησης από πιθανή δημιουργία νέου καρτέλ.

Η ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ διατήρησης εκτός «κεντρικού ελέγχου» όσο το δυνατόν μεγαλύτερου μέρους της παγκόσμιας ροής αερίου θα είναι κομβικής σημασίας για την αποτελεσματική διαχείριση του ενεργειακού προβλήματος. Η προσπάθεια αυτή δεν σημαίνει οπισθοχώρηση της ατζέντας απεξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα. Η προώθηση καθαρών ενεργειακών επιλογών παραμένει πρώτη προτεραιότητα και οι λόγοι δεν είναι απλώς ενεργειακοί και οικονομικοί. Είναι πρωτίστως υπαρξιακοί, καθώς η κλιματική αλλαγή τρέχει με φρενήρεις ρυθμούς και η περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου είναι στο επίκεντρο της κρίσης.

Ειδήσεις σήμερα

Θεοδωρικάκος στον Ε.Τ.: «Κανείς δεν θα περνάει παράνομα από τον Έβρο» – Πώς οχυρώνεται η περιοχή

Χατζηδάκης στον Ε.Τ.: Τρεις αυξήσεις στις συντάξεις – Τι είπε για αναδρομικά, προσωπική διαφορά και όρια ηλικίας

Στην παγίδα Τσίπρα ο Ανδρουλάκης

Ενεργειακή κρίση – Σκρέκας: «Έρχεται στήριξη και για τα νοικοκυριά με φυσικό αέριο»