Γράφει ο Ορέστης Ομράν*

Σε αυτό το νέο τοπίο εισέρχονται νέοι παίκτες στην ευρωπαϊκή γεωπολιτική σκακιέρα και αυτό καθιστά αναγκαίο οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να βρίσκονται σε εγρήγορση. Μία από τις σοβαρότερες και πιο ενδεικτικές συνέπειες αυτής της ενεργειακής κλιμάκωσης είναι η νέα ανοδική πορεία στην τιμή της βενζίνης.

Η αύξηση των τιμών οφείλεται κυρίως στις συνεχιζόμενες συρράξεις σε Ουκρανία και Μέση Ανατολή. Οπως επίσης στις επιθέσεις των Χούθι στην Ερυθρά Θάλασσα. Αυτοί οι δυο παράγοντες έχουν προκαλέσει επιπλέον αναταραχή στην εφοδιαστική αλυσίδα και στο κόστος των μεταφορών.

Στην Ελλάδα, το ζήτημα της ακρίβειας αφορά τομείς όπως αυτόν της ενέργειας, της Υγείας, της αγοράς τροφίμων και καυσίμων. Τα δραστικά μέτρα που έχει λάβει η κυβέρνηση αποσκοπούν στην αντιμετώπιση του φαινομένου, αλλά και στις αιτίες που το έχουν δημιουργήσει.

Η ενεργειακή κρίση, οι τρέχουσες γεωπολιτικές διαταραχές, η αβεβαιότητα στο εμπόριο, η κλιματική κρίση, τα υψηλά επιτόκια ευθύνονται κυρίως για το γεγονός ότι η ελληνική αγορά είναι ευάλωτη στην ακρίβεια και οι τιμές παραμένουν σε υψηλά επίπεδα. Επιπρόσθετοι παράγοντες που επηρεάζουν καθοριστικά τις τιμές των αγαθών είναι η μεγάλη εξάρτηση της εγχώριας αγοράς από τις εισαγωγές προϊόντων, πρώτων υλών αλλά και τελικών προϊόντων.

Επίσης, οι τιμές οδηγούνται ανοδικά εξαιτίας της πτωτικής πορείας της αγροτικής παραγωγής, τα αυξημένα έξοδα λειτουργίας των επιχειρήσεων, αλλά και την αποσταθεροποίηση της εφοδιαστικής αλυσίδας. Εξίσου σημαντική αιτία που έχει πυροδοτήσει το φαινόμενο της ακρίβειας αποτελεί η αδικαιολόγητη ανατίμηση προϊόντων που παραπέμπει σε φαινόμενα κερδοσκοπίας.

Ωστόσο, στον απόηχο των εξελίξεων αυτών και σε μια προσπάθεια αντιμετώπισης της ακρίβειας, η κυβέρνηση καθιερώνει μέτρα και λαμβάνει πρωτοβουλίες. Ενδεικτικά, προβλέφθηαν η πρόσφατη απαγόρευση προσφορών σε προϊόντα που έχουν ανατιμηθεί το τελευταίο τρίμηνο, πλαφόν σε ειδικές κατηγορίες τροφίμων, η αντιμετώπιση παραπλανητικών προσφορών, οι έλεγχοι για αντιμετώπιση της αισχροκέρδειας, η αναβάθμιση της πλατφόρμας e-Καταναλωτής για τη σύγκριση τιμών, η παροχή επιδομάτων μέσω στοχευμένων κοινωνικών πολιτικών κ.ά.

Ενισχυτικά όμως της συντονισμένης προσπάθειας του κράτους για την καταπολέμηση της ακρίβειας και της συγκράτησης τιμών θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ενδεικτικά οι εξής δράσεις:
* η επίτευξη των φιλόδοξων στόχων για το κλίμα και την πράσινη μετάβαση,
* η εντατικοποίηση των ελέγχων κερδοσκοπίας και η επιβολή προστίμων,
* η τόνωση της εγχώριας παραγωγής τροφίμων,
* η αξιοποίηση των τεχνολογικών εργαλείων για σύγκριση τιμών,
* η περαιτέρω ψηφιοποίηση της Δημόσιας Διοίκησης και η άρση των εμποδίων για την ενίσχυση και την προστασία του ανταγωνισμού.

* Ο Ορέστης Ομράν διεθνής δικηγόρος με έδρα τις Βρυξέλλες και επικεφαλής του Διεθνούς Τμήματος της Ελληνικής Ενωσης Επιχειρηματιών