«Το «market pass» αποτελεί ένα έκτακτο μέτρο το οποίο χρηματοδοτείται από έναν έκτακτο πόρο. Υπάρχουν περισσότερα περιθώρια αλλά δεν μπορούμε να αναφερθούμε σε αυτά πριν οριστικοποιηθούν», τόνιζε αρμόδια πηγή του ΥΠΟΙΚ, επιβεβαιώνοντας την πρόθεση της κυβέρνησης για νέα θετικά μέτρα από τις αρχές του 2023 τα οποία όμως δεν θα έχουν χαρακτήρα «προεκλογικών παροχών» αλλά την υλοποίηση ενός σχεδίου που ξεκίνησε από το 2019.

Το περιθώριο που θα υπάρχει, σύμφωνα με συντηρητικές προβλέψεις, υπολογίζεται σε ένα ποσό άνω του 1,5 δισ. ευρώ, το οποίο όμως θα επισημοποιείται σταδιακά μέσα στο πρώτο τετράμηνο του 2023.

Διαδικασία

Η εκτέλεση του προϋπολογισμού ειδικότερα στο σκέλος των εσόδων αναμένεται ότι θα διευρύνει τα περιθώρια παρεμβάσεων. Ωστόσο, το δημοσιονομικό «σκανάρισμα» που κάνουν οι Βρυξέλλες στις δαπάνες των μελών και ειδικά αυτών που έχουν μεγάλο χρέος όπως η Ελλάδα, επιβάλλει πριν ανακοινώσεις νέα μέτρα να έχεις πιστοποιήσει και τα έσοδα με τα οποία θα τα χρηματοδοτήσεις. Κάτι τέτοιο θα μπορεί να γίνει μέσα στο πρώτο τρίμηνο του χρόνου. Για παράδειγμα, τα φορολογικά έσοδα για το 2022 θα κλείσουν στο τέλος Φεβρουαρίου αφού τότε ολοκληρώνεται ο κύκλος των τακτικών δόσεων των πάγιων φορολογικών υποχρεώσεων, όπως είναι ο φόρος εισοδήματος και ο ΕΝΦΙΑ. Τότε θα γνωρίζει το οικονομικό επιτελείο πόσα παραπάνω έσοδα έφερε το 2022 στα δημόσια ταμεία.

Οι πρώτες ενδείξεις είναι θετικές, αφού με βάση τα προσωρινά στοιχεία για το 11μηνο Ιανουαρίου-Νοεμβρίου, τα έσοδα από φόρους ξεπέρασαν τον αναθεωρημένο για τα έσοδα του 2022 προϋπολογισμό του 2023 κατά 312 εκατ. ευρώ, ποσό που μπορεί να φτάσει και να ξεπεράσει τα 500 εκατ. ευρώ στο τέλος του χρόνου.

Ανάπτυξη

Ενα ακόμη στοιχείο, το οποίο θα είναι χρήσιμο για τις επόμενες θετικές παρεμβάσεις, θα είναι η ανάπτυξη για το 2022, η οποία θα οριστικοποιηθεί μέσα στον Απρίλιο. Τότε η ΕΛΣΤΑΤ θα ανακοινώσει τα στοιχεία του δ’ τριμήνου. Μέχρι τότε, θα παραμείνει αμετάβλητη η πρόβλεψη για ανάπτυξη 5,6% αν και ο ρυθμός ανάπτυξης για το εννεάμηνο διαμορφώθηκε στο 5,9%, παρά την επιβράδυνση της ανάπτυξης στο 2,8% το 3^ο τρίμηνο.

«Κουμπαράς»

Ενα ακόμη «κρυφό» χαρτί για τον προϋπολογισμό του επόμενου χρόνου είναι το ειδικό αποθεματικό του 1 δισ. ευρώ, που περιλαμβάνει ο προϋπολογισμός για επιδοτήσεις τιμολογίων ηλεκτρικού ρεύματος. Με τις σημερινές εκτιμήσεις, περίπου 600 εκατ. ευρώ δεν θα χρειαστούν για επιδοτήσεις, αφού οι τιμές του φυσικού αερίου (οι οποίες συνδέονται άμεσα με τις τιμές του ηλεκτρικού) δεν αναμένεται να σκαρφαλώσουν ξανά στα 340 ευρώ/μεγαβατώρα, όπως συνέβη τον περασμένο Αύγουστο. Ωστόσο, το ποσό αυτό είναι βέβαιο ότι δεν μπορεί να αποδεσμευτεί από τώρα για να κατευθυνθεί σε άλλη χρήση. Το «πράσινο φως» για τη διάθεση αυτού του ποσού σε άλλες χρήσεις έδωσε η απόφαση της τελευταίας συνόδου των υπουργών Ενέργειας, οι οποίοι μετά από πολύμηνες διαφωνίες κατέληξαν σε ένα πλαφόν για την τιμή του φυσικού αερίου στα 180 ευρώ τη μεγαβατώρα που δημιουργεί μια σταθερή «οροφή» για την τιμή του καυσίμου. Η οροφή αυτή είναι πάνω από τη μέση τιμή που έχει προβλέψει το ΥΠΟΙΚ στον προϋπολογισμό του 2023. Ωστόσο βάζει ένα φρένο στις κορυφές τιμής που είδαμε το περασμένο καλοκαίρι. Περισσότερη αισιοδοξία δημιουργεί η πορεία του πολέμου στην Ουκρανία και ειδικότερα το αδιέξοδο στο οποίο έχει περιέλθει η Ρωσία με τις επιλογές της βάζοντας και πάλι στο τραπέζι το θέμα των διαπραγματεύσεων. Με μια μέση τιμή 95 ευρώ ανά μεγαβατώρα θεωρείται ότι το 60% του 1 δισ. που έχει προβλεφθεί από τον προϋπολογισμό για επιδοτήσεις ρεύματος θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για άλλες χρήσεις μέσα στο πρώτο τρίμηνο του χρόνου.

Πετρέλαιο

Μια άλλη πηγή, από την οποία το ΥΠΟΙΚ περιμένει να έχει ένα δημοσιονομικό όφελος, είναι οι τιμές πετρελαίου. Ο προϋπολογισμός του 2023 έχει συνταχθεί με την παραδοχή ότι η μέση τιμή πετρελαίου θα είναι 95 δολάρια το βαρέλι. Σήμερα, η τιμή του πετρελαίου βρίσκεται στα 80 δολάρια. Προσδοκία του οικονομικού επιτελείου είναι να επιβεβαιωθεί η παράδοση που θέλει σε περιόδους οικονομικής επιβράδυνσης οι τιμές του πετρελαίου να υποχωρούν. Αυτό σημαίνει μείωση του κόστους των εισαγωγών για το πετρέλαιο έως και 300-350 εκατ. ευρώ και άρα μεγαλύτερο δημοσιονομικό χώρο για νέες παρεμβάσεις. Και αυτό όμως, μένει να επιβεβαιωθεί μέσα στο πρώτο τρίμηνο του επόμενου χρόνου, όταν η ευρωζώνη αναμένεται να καταγράψει αρνητικό ρυθμό ανάπτυξης.

Στο… τραπέζι αναδρομικά επικουρικών, εισφορές, συντελεστές ΦΠΑ

Εχοντας υλοποιήσει τη δέσμευση για την ενίσχυση των πολιτών ενάντια στην ακρίβεια στο ράφι, πλέον η κατεύθυνση είναι να καλυφθούν και άλλες ανάγκες χωρίς όμως να τεθεί σε κίνδυνο ο δημοσιονομικός στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα 0,7% του ΑΕΠ (περίπου 1,7 δισ. ευρώ) το 2023.

Στην κατεύθυνση αυτή και με δεδομένο ότι θα υπάρχει δημοσιονομικός χώρος από 0,7 έως 1% του ΑΕΠ θα υπάρχει ένα περιθώριο νέων μέτρων από 1,7 έως 2 δισ., το οποίο μένει να επιβεβαιωθεί.

«Σενάρια»

Το πρώτο μέτρο που εξετάζεται σοβαρά είναι η καταβολή των αναδρομικών στις επικουρικές συντάξεις και τα «δώρα» που περικόπηκαν μαζί με τις κύριες συντάξεις το 2012. Το σχέδιο θέλει την πληρωμή των αναδρομικών σε όλους τους δικαιούχους αλλά σε τέσσερεις ετήσιες δόσεις καθώς το ποσό που θα δοθεί υπολογίζεται σε 2,4 δισ. ευρώ. Με την κίνηση αυτή θα κλείσει οριστικά ο κύκλος των δικαστικών προσφυγών σχετικά με τις περικοπές που έγιναν στα χρόνια των μνημονίων. Παρότι το μέτρο θα υλοποιηθεί σε 4 χρόνια, είναι έκτακτο και άρα μπορεί να περάσει από το ραντάρ της Commission η οποία άλλωστε επισημαίνει τη συγκεκριμένη εκκρεμότητα σε κάθε ευκαιρία ως έναν από τους βασικούς δημοσιονομικούς κινδύνους για τον ελληνικό προϋπολογισμό.

Ενα δεύτερο μόνιμο μέτρο το οποίο μπορεί να ληφθεί είναι η περαιτέρω μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 0,6% ώστε να εκπληρωθεί στο σύνολο η προεκλογική δέσμευση για μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 5%. Το μέτρο αναμένεται ότι θα έχει κόστος περίπου 450 εκατ. ευρώ, είναι σαφώς αναπτυξιακό αφού θεωρείται ότι μπορεί να τονώσει την απασχόληση και να μειώσει το πολύ υψηλό για την Ελλάδα μη μισθολογικό κόστος. Συνεπώς μπορεί και αυτό να περάσει από τους θεσμούς αν το οικονομικό επιτελείο αποδείξει ότι υπάρχει ο δημοσιονομικός χώρος.

Ενα τρίτο «σίγουρο» μέτρο είναι η παράταση ισχύος των χαμηλών συντελεστών ΦΠΑ για εστίαση, τουρισμό, μεταφορές, εισιτήρια θεάτρου-κινηματογράφου, σχολές χορού και γυμναστήρια. μέχρι και το τέλος του 2023. Υπενθυμίζεται ότι το συγκεκριμένο μέτρο με κόστος 250 εκατ. ευρώ μέσω του προϋπολογισμού του 2023 παρατάθηκε μέχρι και το τέλος Ιουνίου του 2023. Ωστόσο είναι δεδομένο ότι μέχρι τον Απρίλιο και σίγουρα πριν από τις εκλογές θα ανακοινωθεί η παράτασή του μέχρι και το τέλος του χρόνου, με προοπτική να μονιμοποιηθεί μέσα στο 2024.

Εκτακτες παρεμβάσεις

Παράλληλα θα υπάρχουν και έκτακτα μέτρα τα οποία θα διαμορφώνονται ανάλογα με τις συνθήκες που θα επικρατούν και θα αφορούν στο κόστος ενέργειας και στο κόστος των τροφίμων. Το τελευταίο θεωρείται ότι εξασφαλίζεται με το Market pass, το οποίο θα υλοποιείται μετά τις εθνικές εκλογές για την άμβλυνση των συνεπειών από τις διαδοχικές αυξήσεις των τιμών των τροφίμων.

Στο τραπέζι βρίσκεται επίσης -αν χρειαστεί- και το ενδεχόμενο επιδότησης στην αντλία του πετρελαίου κίνησης που χρησιμοποιούν κατά κύριο λόγο οι επαγγελματίες των μεταφορών. Προς το παρόν οι τιμές των υγρών καυσίμων δεν δικαιολογούν μια τέτοια επιδότηση αφού η τιμή του πετρελαίου κίνησης είναι 1,8 ευρώ το λίτρο και της βενζίνης 1,9 ευρώ το λίτρο.

Ειδήσεις σήμερα

Παραμονή Πρωτοχρονιάς: Πότε κλείνουν σήμερα καταστήματα και σούπερ μάρκετ

Παραμονή Πρωτοχρονιάς: Τα τελευταία δρομολόγια σε Μετρό, Ηλεκτρικό και Τραμ