Εναν οδηγό για την εφαρμογή των προτύπων Καλής Γεωργικής και Περιβαλλοντικής Κατάστασης (ΚΠΓΚ) 5 και 6, που έχουν ως στόχο την αειφορική διαχείριση των γεωργικών εδαφών και αποτελούν προϋπόθεση για τη λήψη των ενισχύσεων της ΚΑΠ 2023-2027, στο πλαίσιο της αιρεσιμότητας, δημοσίευσε το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.
Τα πρότυπα αυτά αφορούν σε εφαρμογή γεωργικών πρακτικών με σκοπό τη μείωση του κινδύνου υποβάθμισης του εδάφους, την αντιμετώπιση της διάβρωσης και τη διατήρηση ή και αύξηση της οργανικής ουσίας με συνέπεια τη βελτίωση της ποιότητας των εδαφών.
Υποχρεώσεις
Το πρότυπο ΚΠΓΚ 5 αφορά στη διαχείριση της κατεργασίας του εδάφους για τη μείωση του κινδύνου υποβάθμισης και διάβρωσής του, λαμβάνοντας υπ’ όψιν, μεταξύ άλλων, την κλίση του εδάφους. Οι οδηγίες που δίνονται είναι ότι σε αγροτεμάχια αροτραίων καλλιεργειών με κλίση μεγαλύτερη από 6% και έως 12%, η άροση πρέπει να γίνεται κατά τις ισοϋψείς ζώνες ή διαγώνια. Αυτή η παραδοσιακή πρακτική εξασφαλίζει ότι σε πιθανή έντονη βροχόπτωση δεν θα παρασυρθεί το επιφανειακό και πιο γόνιμο έδαφος, εκπλένοντας τα απαραίτητα για την ανάπτυξη της καλλιέργειας θρεπτικά στοιχεία. Απαιτείται προσεκτικός χειρισμός των γεωργικών ελκυστήρων για την αποφυγή του κινδύνου ανατροπής.
Σε αγροτεμάχια αροτραίων καλλιεργειών με κλίση μεγαλύτερη από 12%, οι γεωργοί πρέπει να αφήνουν κάθετα στην κλίση (δηλαδή κατά τις ισοϋψείς ακαλλιέργητες ζώνες ανάσχεσης πλάτους 5 μέτρων σε απόσταση 40 μέτρων μεταξύ τους). Η υποχρέωση αυτή μπορεί να εφαρμόζεται συλλογικά (από περισσότερους γεωργούς), αρκεί τα αγροτεμάχια να εφάπτονται. Η υποχρέωση αυτή μπορεί να καλύπτεται εν όλω ή εν μέρει από ήδη υπάρχουσες αναβαθμίδες, αναχώματα και νησίδες φυσικής βλάστησης άγριας ζωής. Κάθε ένα από αυτά τα στοιχεία μπορεί να έχει πλάτος μικρότερο των 5 μέτρων, όμως αθροιστικά θα πρέπει να καλύπτουν την ανωτέρω αναλογία. Η αναλογία αυτή μπορεί να επιτυγχάνεται και τμηματικά, δηλαδή 20 μέτρα κεκλιμένου αγροτεμαχίου, 2,5 μέτρα ζώνης ανάσχεσης – 32 μέτρα κεκλιμένου αγροτεμαχίου, 4 μέτρα ζώνης ανάσχεσης.
Μπλόκο
Σε αγροτεμάχια με κλίση μεγαλύτερη του 15% απαγορεύεται η άροση από 1ης Νοεμβρίου εκάστου έτους έως και 15 Μαρτίου του επόμενου έτους. Αυτή η πρακτική προστατεύει το έδαφος στις περιπτώσεις έντονων βροχοπτώσεων. Σε συνδυασμό δε με φυτοκάλυψη εξασφαλίζει την αειφορία των εδαφών.
Για τον ίδιο λόγο απαγορεύεται η καταστροφή των ξερολιθιών, αναχωμάτων και των φυσικών πρανών στα όρια των αγροτεμαχίων.
Η άρδευση στα αγροτεμάχια με κλίση μεγαλύτερη του 6% δεν πρέπει να γίνεται µε τη μέθοδο της κατάκλυσης, διότι αυξάνεται ο κίνδυνος διάβρωσης του εδάφους.
Φυτική κάλυψη εδαφών από Νοέμβριο έως Μάρτιο
Στο πρότυπο ΚΓΠΚ 6 που αφορά στην ελάχιστη κάλυψη του εδάφους για την αποφυγή ακάλυπτων εδαφών σε περιόδους που είναι ιδιαίτερα ευαίσθητες επιβάλλεται η ύπαρξη φυτικής κάλυψης κατ’ ελάχιστον την περίοδο από 15 Νοεμβρίου εκάστου έτους έως και 5 Μαρτίου του επόμενου έτους:
α. σε όλα τα αγροτεμάχια με αροτραίες καλλιέργειες,
β. στα αγροτεμάχια μόνιμων καλλιεργειών με κλίση πάνω από 10%.
Τρόποι
Η κάλυψη του εδάφους μπορεί να γίνεται:
* με ύπαρξη χειμερινής καλλιέργειας σε οποιοδήποτε στάδιο ανάπτυξης στα αρόσιμα αγροτεμάχια,
* με φυτικά υπολείμματα της προηγούμενης καλλιέργειας, ή/και
* με αυτοφυή βλάστηση, οπότε δεν πρέπει να εφαρμόζεται ζιζανιοκτονία κατά την προαναφερθείσα ευαίσθητη περίοδο, ή/και
* με την εφαρμογή άλλης πρακτικής ισοδύναμου αποτελέσματος, δηλαδή προστασίας του εδάφους κατά την προαναφερθείσα ευαίσθητη περίοδο. Τέτοιες πρακτικές μπορεί να είναι:
– η πρακτική της σποράς φυτών εδαφοκάλυψης, η οποία μπορεί να ενισχύεται οικονομικά στο πλαίσιο του οικολογικού προγράμματος 31.3 «Εφαρμογή βελτιωμένων πρακτικών φυτοκάλυψης με παράλληλη ενίσχυση της βιοποικιλότητας»,
– η εφαρμογή φυτικού υλικού (όπως φύλλα, κλαδιά, άχυρο, υπολείμματα καλλιεργειών ή κομπόστ, πριονίδι κ.ά.).
Εναλλακτικές
Στις μόνιμες καλλιέργειες ο στόχος μπορεί να επιτευχθεί με όλους τους παραπάνω τρόπους αλλά και με:
* συγκαλλιέργεια με κάποια αροτραία καλλιέργεια ή αρωματικά φυτά, ή
* με ψυχανθή που σπέρνονται και ενσωματώνονται στο έδαφος, πρακτική η οποία μπορεί να ενισχύεται οικονομικά στο πλαίσιο του οικολογικού προγράμματος 31.3 «Εφαρμογή βελτιωμένων πρακτικών φυτοκάλυψης, με παράλληλη ενίσχυση της βιοποικιλότητας».
Δορυφορικά
Η εδαφοκάλυψη πρέπει να αποδεικνύεται για το χρονικό διάστημα που αναφέρεται και όχι σε μία μόνο χρονική στιγμή. Ο έλεγχος θα βασίζεται και σε χρήση δορυφορικών δεδομένων σε διαφορετικές χρονικές στιγμές (συμπεριλαμβανομένων των ορίων της ευαίσθητης περιόδου). Η κάλυψη μπορεί να είναι διαφορετικού βαθμού σε διαφορετικές χρονικές στιγμές λόγω του βαθμού ανάπτυξης των φυτών και του βαθμού αποσύνθεσης των υπολειμμάτων. Σε κάθε περίπτωση όμως δεν πρέπει να φαίνεται ακάλυπτο έδαφος για μεγάλο χρονικό διάστημα. Κατά την προαναφερθείσα ευαίσθητη περίοδο δεν επιτρέπεται η εφαρμογή ζιζανιοκτονίας, ούτε το όργωμα, το οποίο θα έχει ως συνέπεια τη διακοπή της κάλυψης, εκτός εάν ακολουθήσουν άμεσα ενέργειες για νέα εδαφοκάλυψη. Η μη εφαρμογή εδαφοκάλυψης οδηγεί σε επιβολή κύρωσης.
Ειδήσεις σήμερα
Τσιόδρας: Τα γήπεδα δεν ανοίγουν πριν από τις 12 Φεβρουαρίου
ΣΥΡΙΖΑ: Η χώρα μοιάζει με ξέφραγο αμπέλι, και είναι «έργο» αυτής της κυβέρνησης