Στα μέσα του μήνα η διοίκηση της ΕΚΤ, εκτός από τις προθέσεις της για την αύξηση των επιτοκίων τον Ιούλιο και τον Σεπτέμβριο, ανακοίνωσε και τη δημιουργία ενός «εργαλείου» με το οποίο θα εξομαλύνει τα επιτόκια των ομολόγων των χωρών με υψηλό χρέος (Ελλάδα, Ιταλία, Ισπανία, Πορτογαλία) οι οποίες θα υποστούν και τη μεγαλύτερη πίεση από τις αγορές λόγω του υψηλού κινδύνου του χρέους τους. Με άμεση παρέμβαση της Γερμανίας, αλλά και των υπολοίπων, συμφωνήθηκε σχεδόν αμέσως ότι το «εργαλείο» αυτό δεν θα είναι «δωρεάν». Οι χώρες που θα ευνοηθούν από τη συγκεκριμένη παρέμβαση θα πρέπει να συμφωνήσουν ότι θα διατηρήσουν μια συνετή οικονομική πολιτική, όσο τα spread των ομολόγων τους θα διατηρούνται σε ανεκτά επίπεδα, λόγω της παρέμβασης της ΕΚΤ.

Η δέσμευση αυτή μπορεί να γίνει με δύο τρόπους: Ο πρώτος είναι μόλις ανακοινωθεί η παρέμβαση, οι χώρες του Νότου να υπογράψουν ένα μνημόνιο με το οποίο θα δεσμεύονται ότι θα τηρούν μεσοσταθμικά τους κανόνες του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης (έλλειμμα ίσο ή μικρότερο από 3% του ΑΕΠ και χρέος που μειώνεται για να φτάσει στο 60% του ΑΕΠ). Αυτό σημαίνει ότι η επίτευξη του στόχου του ελλείμματος μπορεί να αφορά τον μέσο όρο της τριετίας 2022-2024. Αν ο μέσος όρος είναι κάτω από 3% του ΑΕΠ, τότε η χώρα θα ευνοηθεί από το εργαλείο της ΕΚΤ.

Η επίτευξη των στόχων θα πιστοποιείται από τις εκθέσεις του ευρωπαϊκού εξαμήνου χωρίς κάποιον πρόσθετο μηχανισμό. Τούτο διότι κανείς δεν θέλει να δοθεί η εντύπωση ότι η Ευρώπη ξαναμπαίνει στον φαύλο κύκλο των μνημονίων.

Ταμείο Ανάκαμψης

Μια δεύτερη διασφάλιση που έχει πέσει στο τραπέζι και κερδίζει έδαφος είναι οι ευνοούμενες χώρες να δεσμευτούν επίσης για απαρέγκλιτη εφαρμογή των εθνικών προγραμμάτων ανάκαμψης και ανθεκτικότητας. Δηλαδή να εκπληρώνουν τα συμπεφωνημένα ορόσημα στους συμπεφωνημένους χρόνους και παράλληλα να πιάνουν και τους στόχους απορρόφησης πόρων του ταμείου ανάλογα με τους στόχους. Τούτο με την έννοια ότι το ΤΑΑ είναι το βασικό αναπτυξιακό εργαλείο της Ε.Ε. για τα επόμενα χρόνια και ο πυλώνας στον οποίο βασίζεται η ανάκαμψη των οικονομιών της Ευρώπης μέσω της ολοκλήρωσης της πράσινης και ψηφιακής μετάβασης. Η αυξημένη δυσκολία με το Ταμείο Ανάκαμψης βρίσκεται στο ότι στο πρόγραμμα, το οποίο είχε ήδη πολύ σφικτό χρονοδιάγραμμα και όρους υλοποίησης, προστέθηκε πρόσφατα και το RepowerEU, το οποίο φιλοδοξεί την απεξάρτηση από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα και θα πρέπει να ολοκληρωθεί μέχρι και τα μέσα του 2026. Με τα δεδομένα της Ελλάδας θα πρέπει να απορροφηθούν τα 30,5 δισ. του προγράμματος συν άλλα περίπου 5 δισ. ευρώ που αναμένεται να φτάσει το ελληνικό πρόγραμμα για το REpowerEU, δηλαδή συνολικά 35,5 δισ. ευρώ μέσα στα επόμενα 3,5 χρόνια.

Πολιτικές εξελίξεις

Στον διάλογο που γίνεται εντατικά αυτόν τον καιρό υπάρχει ως άτυπο κεφάλαιο και αυτό που αφορά στις πολιτικές εξελίξεις σε υπερχρεωμένες χώρες και ειδικά στην Ελλάδα που οδεύει σε εκλογές αλλά και στην Ιταλία όπου τον τελευταίο καιρό επικρατεί έντονη πολιτική αστάθεια. Ο «κόφτης» των spread αναμένεται να ενεργοποιηθεί από τον Σεπτέμβριο (μετά τη δεύτερη αύξηση επιτοκίων της ΕΚΤ), οπότε οι χώρες θα έχουν κάποιο χρόνο να διασφαλίσουν πολιτική ομαλότητα η οποία είναι απαραίτητη έτσι κι αλλιώς στη σημερινή δυσμενή διεθνή συγκυρία.

Πηγές του υπ. Οικονομικών τόνιζαν ότι το βασικό δεν είναι οι δεσμεύσεις, καθώς δεν θα αφορούν μόνο την Ελλάδα αλλά μια ομάδα χωρών της Ε.Ε., αλλά η ταχύτητα με την οποία θα πρέπει να δημιουργηθεί αυτό το «εργαλείο». Αν δηλαδή το συγκεκριμένο «εργαλείο» δεν είναι έτοιμο μέχρι και το τέλος Ιουλίου, τότε οι αγορές μπορεί να τεστάρουν την ΕΚΤ πιέζοντας σημαντικά τα ομόλογα του Νότου.

Ειδήσεις σήμερα