Σωστή επένδυση
Οι τιμές ανεβαίνουν. Οι μεσίτες βλέπουν την αρχή του 2023 να έχει πάρει το νήμα από το τέλος του 2022 και να κρατά τον ρυθμό των αυξήσεων. Στη μεγάλη εικόνα των τελευταίων ετών η εγχώρια κτηματαγορά καταγράφει σωρευτική αύξηση των ζητούμενων τιμών πώλησης από το 2018 έως και σήμερα κατά 44,6% στην Αττική, 32,2% στη Θεσσαλονίκη, πανελλαδικά κατά 31,2%, ενώ στις μεγάλες πόλεις κατά 18,6%. Αυτό σημαίνει ότι όσοι επέλεξαν να επενδύσουν σε ακίνητα τα προηγούμενα χρόνια, επιβεβαιώθηκαν, με την επένδυσή τους να έχει κερδίσει έως και σχεδόν 45% της αξίας της. Παράλληλα, οι τιμές παραμένουν έως και 20% κάτω από τα επίπεδα-ρεκόρ του 2008, κάτι που κάνει τους επαγγελματίες της αγοράς αισιόδοξους πως ακόμα και τώρα όποιος προχωρήσει σε επένδυση έχει να δει σημαντικά κέρδη. Καμία επένδυση δεν δίνει εγγύηση κερδών, αλλά τα ακίνητα παραμένουν από τις ασφαλέστερες.
Ολοι θέλουν ένα νεότερης κατασκευής ακίνητο, όμως οι συνθήκες της αγοράς δημιουργούν σημαντικές διαφορές τιμής ανάμεσα στα ακίνητα πενταετίας και τις παλαιότερες κατασκευές. Οι νέες οικοδομές έχουν γίνει ακριβότερες έως και 35% τα τελευταία χρόνια, πέρα από την έκρηξη τιμών του 2022. Αυτό δημιουργεί μία νέα πραγματικότητα. Μπορείς να επιλέξεις ένα ποιοτικό μεν, παλαιότερο δε ακίνητο, σε έως και 30% μικρότερη τιμή, σε κοντινή περιοχή και με παρόμοια λοιπά χαρακτηριστικά. Ακόμα περισσότερο, υπάρχουν πολλά φρεσκοανακαινισμένα ακίνητα τα οποία προσφέρουν όσα θα περίμενες από ένα νέο σπίτι, όπως ισχυρή μόνωση, ασφάλεια, νέα κουφώματα, κρυφούς φωτισμούς, μεγάλους χώρους, σε σημαντική έκπτωση. Σύμφωνα με τους επαγγελματίες της αγοράς, είναι πολλοί αγοραστές που για ευνόητους λόγους ρίχνουν όλο το ενδιαφέρον στα νεόκτιστα, με αποτέλεσμα η αυξημένη ζήτηση να εκτινάσσει τις τιμές και να τις «φουσκώνει» ίσως σε δυσανάλογα ύψη, σε σχέση με τα όσα θα μπορούσαν να προσφέρουν τα ανακαινισμένα παλαιότερης κατασκευής.
ΟΙ ΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ
Ολοι ψάχνουν μεγαλύτερα και νεότερα διαμερίσματα
Τα χαρακτηριστικά που κυνηγούν οι περισσότεροι, όπως αποτυπώνονται στις τάσεις της αγοράς που διαμορφώνουν τα στοιχεία από τα μεσιτικά γραφεία, είναι μεγαλύτερα και νεότερα διαμερίσματα, κάτι που σημαίνει ότι μοιραία θα είναι και… ακριβότερα. Ζήτηση και τιμές βρίσκονται σε σημαντική διακύμανση. Η μεγαλύτερη αύξηση καταγράφηκε στο κέντρο Πειραιά (38%) και στα προάστιά του (27%). Η μέση αξία ανά τ.μ. αυξήθηκε κατά 8% στον Δήμο Αθηναίων και 3% στα νότια προάστια. Τα στοιχεία από το τέλος του 2022 και οι πρώτες ενδείξεις του 2023 δείχνουν ότι υπάρχει συνέπεια στην πορεία της ζήτησης, με τα ακίνητα που άλλαξαν ιδιοκτήτη περισσότερο να ήταν από τα ακριβότερα της αγοράς, κυρίως γιατί επιλέγονται πλέον μεγαλύτερα και νεότερα κτίσματα. Εδώ τα στοιχεία επηρεάζονται και από τις μεγάλες επενδύσεις που γίνονται από ξένους επενδυτές. Μπορεί η εισροή κεφαλαίων από το εξωτερικό να είναι καλή για την οικονομία γενικότερα, όμως συντελεί στην άνοδο των τιμών της αγοράς στις περιοχές μεγάλου ενδιαφέροντος, δημιουργώντας δυσμενείς συνθήκες για τον μέσο αγοραστή που ψάχνει κατοικία.
Πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι στις περιοχές του Δήμου Αθηναίων το εμβαδόν του μέσου ακινήτου αυξήθηκε κατά 3% (67 τ.μ.). Στα βόρεια προάστια, συγκεκριμένα στην Κηφισιά, το εμβαδόν αυξήθηκε 44 τ.μ. (2022 – 182 τ.μ.) και στην περιοχή Παπάγου – Χολαργού κατά 21 τ.μ. (2022 – 112 τ.μ.). Στο Χαλάνδρι το ποσοστό «έπεσε» κατά 15 τ.μ. Οσον αφορά το έτος κατασκευής των πωληθέντων, οι περιοχές όπου υπάρχει μεγαλύτερη τάση να πωλούνται νεότερα ακίνητα σε σχέση με το 2021 είναι ο Αγιος Δημήτριος (+6 έτη), η Δάφνη και ο Υμηττός (+5 έτη), η Πεντέλη (+5 έτη), η Φιλαδέλφεια και η Χαλκηδόνα (+6 έτη), το Αιγάλεω (+4 έτη) και αρκετές περιοχές στην Ανατολική Αττική (Λαυρεωτική, Μαραθώνας, Σπάτα και Αρτέμιδα).
ΝΕΟΔΜΗΤΑ ΚΑΙ ΠΑΛΑΙΑ ΑΚΙΝΗΤΑ
ΑΤΤΙΚΗ | ΕΩΣ 5 ΕΤΩΝ Σε €/τ.μ. | ΑΝΩ ΤΩΝ 35 ΕΤΩΝ Σε €/τ.μ. |
Αμπελόκηποι | 3.300-3.700 | Από 1.190 |
Νέα Σμύρνη | 2.900-3.700 | Από 1.150 |
Καλλιθέα | 2.800-3.300 | Από 1.285 |
Κάτω Γλυφάδα | 5.200-5.600 | Από 2.900 |
Ζωγράφου | 2.800-3.200 | Από 1.250 |
Περιστέρι | 2.300-2.850 | Από 800 |
Αγία Παρασκευή | 3.150-4.100 | Από 1.570 |
Μαρούσι | 3.170-4.000 | Από 1.100 |
Χολαργός | 3.430-4.020 | Από 1.530 |
Χαλάνδρι | 3.200-4.580 | Από 1.600 |
Πατήσια | 2.550-2.680 | Από 840 |
Κυψέλη | – | Από 770 |
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ | ||
Καλαμαριά | 2.400-3.000 | Από 1.052 |
Χαριλάου | 2.500-2.750 | Από 887 |
Ντεπώ | 2.260-3.000 | Από 1.250 |
Τούμπα | 2.100-2.650 | Από 1.000 |
Πηγή/Επεξεργασία: Ιστοσελίδες Αγγελιών Ακινήτων / Πανελλαδικό Δίκτυο E-Real Estates
Κτηματολόγιο: Για ποιους λήγει η προθεσμία - Βήμα-βήμα η διαδικασία
Οι τιμές πώλησης σε όλη την Ελλάδα
Στη μεγάλη εικόνα του ελληνικού Real Estate, στο τέλος του 2022, η εικόνα είναι ξεκάθαρη. Οι τιμές πώλησης κινήθηκαν ανοδικά σε 48 περιοχές της χώρας, σε 2 παρέμειναν σταθερές ενώ σε 12 καταγράφηκε μείωση. Η μεγαλύτερη αύξηση ήταν κατά 16,4% στην Πρέβεζα και η μεγαλύτερη μείωση έφτασε το -18% στα Γρεβενά. Σε κάθε μεγάλη πόλη και κάθε νομό υπάρχουν περιοχές που η άνοδος των τιμών έχει οδηγήσει τα ακίνητα σε απλησίαστα επίπεδα για τον μέσο αγοραστή, όμως παράλληλα, σπρώχνει τη ζήτηση σε άλλες συνοικίες που αναπτύσσονται και αναβαθμίζονται. Οποιος επιλέξει σωστά μία περιοχή υπό ανάπτυξη, θα κερδίσει μεσοπρόθεσμα από ισχυρή άνοδο τιμών. Είτε αναζητά κάποιος τη νέα του κατοικία είτε ένα ακίνητο ως επένδυση για το μέλλον, οι ανερχόμενες περιοχές παραμένουν στις καλύτερες επιλογές.
» ΑΘΗΝΑ
Το μεγαλύτερο ενδιαφέρον και οι περισσότερες αγοραπωλησίες αφορούν κυρίως τα μεγάλα αστικά κέντρα. Στην Αθήνα οι τιμές έχουν μεγάλη διακύμανση. Στο κέντρο της πόλης οι τιμές φτάνουν τα 1.774 ευρώ ανά τ.μ. με άνοδο περίπου 8,4% σε ένα έτος, όπου προσφέρονται κυρίως διαμερίσματα σε παλαιότερες πολυκατοικίες. Εδώ προσφέρονται και τα περισσότερα ακίνητα προς πώληση, κάτι το οποίο δίνει περισσότερες επιλογές και ευελιξία. Η φθηνότερη περιοχή είναι τα δυτικά προάστια με περίπου 1.580 ευρώ/τ.μ. όπου οι τιμές αυξήθηκαν περίπου 8% μέσα στο 2022. Στη μεσαία κατηγορία τιμών είναι τα ανατολικά προάστια με περίπου 1.800 ευρώ/τ.μ. και αρκετά μέρη που βρίσκονται σε αναπτυξιακή τροχιά. Ενα φθηνότερο μέρος αναμένεται να κερδίσει σημαντικά σε αξία, όταν υλοποιηθούν όλες οι σχεδιαζόμενες υποδομές και έχει προσελκύσει αρκετούς κατοίκους. Στα ακριβότερα βρίσκονται τα βόρεια προάστια με τιμές που κυμαίνονται πέριξ των 2.721 ευρώ/τ.μ., ενώ μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα ακριβότερα και πιο «ζεστά» νότια προάστια. Εκεί οι τιμές κυμαίνονται πέριξ των 3.261 ευρώ/τ.μ. και η περιοχή βρίσκεται σε αξιοπρόσεκτη άνοδο την τελευταία 5ετία. Μεγάλα έργα ανάπλασης, νέες σημαντικές επενδύσεις, ειδικά στο παραλιακό μέτωπο, κάνουν την περιοχή από τις ακριβότερες και με τις καλύτερες προοπτικές για το Λεκανοπέδιο, ίσως και τη χώρα. Αυτός είναι και ένας λόγος που έχει και μια από τις μεγαλύτερες ανόδους τιμών κάθε έτος. Το 2022 η μέση τιμή της περιοχής αυξήθηκε κατά 13,8%. Γειτονικά είναι οι περιοχές του Πειραιά που κερδίζουν κάθε χρόνο σε αξία προσελκύοντας μεγαλύτερο ενδιαφέρον. Η πόλη έχει τιμές κοντά στα 1.765 ευρώ/τ.μ. με άνοδο 10,9% μέσα στο προηγούμενο έτος, ενώ στα προάστια του Πειραιά τα ακίνητα έχουν τιμές πέριξ των 1.433 ευρώ/τ.μ. Και εδώ το ενδιαφέρον είναι ισχυρό, με τις τιμές να κερδίζουν 9,2%. Σε χαμηλότερη τροχιά οι διακυμάνσεις των τιμών στο υπόλοιπο Αττικής.
» ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Στη μεγαλύτερη ελληνική πόλη του Βορρά η εικόνα είναι παρόμοια με της Αττικής, αν και οι τιμές κυμαίνονται σε χαμηλότερα επίπεδα. Η ακριβότερη περιοχή είναι ο Δήμος Θεσσαλονίκης με τιμή ανά τετραγωνικό μέτρο περί τα 1.857 ευρώ και αύξηση κατά 14,3% μέσα στο 2022. Ακολουθούν οι περιφερειακοί δήμοι με τιμές γύρω από τα 1.362 ευρώ/τ.μ. και άνοδο 11,4%, ενώ φθηνότερες επιλογές βρίσκεις στο υπόλοιπο του νομού όπου το ενδιαφέρον είναι μικρότερο, όπως και το στοκ των ποιοτικών ακινήτων με τιμές κοντά στα 813 ευρώ.
» ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ
Ιδιαίτερη διακύμανση είχαν οι τιμές σε πολλές περιοχές της Πελοποννήσου, με πρωταγωνιστή την Κορινθία. Ενδεχομένως και λόγω της μικρής απόστασης από την Αθήνα, σημειώθηκαν οι μεγαλύτερες αυξήσεις τιμών στα οικιστικά ακίνητα. Οπως εξηγούν έμπειροι μεσίτες, δεν είναι ένας ή δύο νομοί, η Πελοπόννησος συνολικά γνωρίζει άνθηση στις τιμές των ακινήτων, πέρα από το καθαρά τουριστικό ενδιαφέρον. Η αρχή του 2023 βρήκε αύξηση της τάξεως του 8,2% με τη μέση τιμή πώλησης να βρίσκεται στα 1.400 ευρώ ανά τ.μ. Παράλληλα στην Αργολίδα σημειώθηκε αύξηση της μέσης τιμής πώλησης κατοικίας της τάξεως του 6,2% με τη μέση τιμή πώλησης να βρίσκεται στα 1.545 ευρώ ανά τ.μ. Στην Αρκαδία σημειώθηκε αύξηση της μέσης τιμής πώλησης της τάξεως του 3,9% με τη μέση τιμή πώλησης να βρίσκεται στα 1.143 ευρώ ανά τ.μ., στην Αχαΐα σημειώθηκε άνοδος 7,2% με τη μέση τιμή πώλησης να βρίσκεται στα 1.050 ευρώ ανά τ.μ., στην Ηλεία σημειώθηκε αύξηση 6,9% με μέση τιμή πώλησης στα 875 ευρώ ανά τ.μ. και στη Μεσσηνία αύξηση 5,9% με μέση τιμή πώλησης στα 1.389 ευρώ. Μοναδική εξαίρεση αποτελεί η Λακωνία όπου καταγράφηκε μείωση της μέσης τιμής πώλησης της τάξεως του -1,40% με τη μέση τιμή πώλησης να βρίσκεται στα 1.000 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο.
«Φιλέτα» ψάχνουν οι επενδυτές, ευκαιρίες οι απλοί αγοραστές
Μαζί με την ακρίβεια στα υλικά και την έλλειψη αρκετού στοκ ακινήτων, ένας ακόμα παράγοντας που οδηγεί τις τιμές ανοδικά είναι η επενδυτική ζήτηση που εκδηλώνεται από το εξωτερικό. Πέρα από τις βίλες στα νησιά και τα εξοχικά, οι επενδυτές βλέπουν την ελληνική αγορά ως ευκαιρία και επενδύουν τόσο σε οικιστικά όσο και σε επαγγελματικά ακίνητα. Ειδικά σε αυτοτελή κτίρια στο κέντρο της Αθήνας και τα νότια προάστια τα οποία από το 2021 βρίσκονται στο επίκεντρο του επενδυτικού ενδιαφέροντος της εγχώριας κτηματαγοράς. Σε αυτές τις περιοχές δύσκολα ένας απλός αγοραστής θα βρει ακίνητο που να μπορεί να χαρακτηριστεί «ευκαιρία». Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν και οι «γειτονιές».
Με δεδομένο ότι κατά κανόνα, στις περιοχές των μεγάλων επενδύσεων και των αναπλάσεων δεν θα βρει κανείς την «καλή ευκαιρία», δηλαδή ποιοτικό ακίνητο σε χαμηλή τιμή, η αναζήτηση πρέπει να περιλαμβάνει τις πολλές και ενδιαφέρουσες περιοχές της Αττικής. Τα διαθέσιμα οικογενειακά ακίνητα, δηλαδή ένα τριάρι που να μπορεί να φιλοξενήσει άνετα μία οικογένεια τεσσάρων ατόμων, ξεκινούν από τα φθηνότερα δυτικά προάστια με 165.000 ευρώ και φτάνουν έως και τα νότια προάστια όπου για να στεγάσεις οικογένεια τα ποσά κυμαίνονται κοντά στις 400.000 ευρώ. Οι μέσες τιμές ανά περιοχή παρουσιάζουν σημαντική απόκλιση, με το κέντρο της πόλης να έχει τα περισσότερα διαθέσιμα ακίνητα και τιμές κοντά στα 180.000 ευρώ, όμως επίσης υπάρχουν σημαντικές διαφορές ανάλογα με την ηλικία και τη συνοικία.
Λίγο φθηνότερα
Την ίδια περίπου εικόνα βλέπουμε και στη Θεσσαλονίκη αν και σε οριακά φθηνότερες τιμές, ανάλογα με την περιοχή. Εκεί οι ειδικοί της αγοράς επισημαίνουν ότι σε μέσους όρους ακριβότερος είναι ο Δήμος Θεσσαλονίκης με 160.000 ευρώ και ευκαιρίες υπάρχουν αρκετές, όπως και στοκ ακινήτων στο κατά πολύ φθηνότερο υπόλοιπο νομού. Αν και δεν προσφέρει την εγγύτητα του κέντρου, μπορείς να βρεις ένα νεόδμητο οικογενειακό σπίτι κοντά στα 80.000 ευρώ με περίπου 15.000 ευρώ διακύμανση ανάλογα με τις σύγχρονες ανέσεις που χρειάζεται η κάθε οικογένεια. Στην περιφέρεια είναι σημαντικό να έχουμε υπόψη ότι δεν υπάρχει παντού η ίδια διαθεσιμότητα, καθώς δεν είναι όλοι οι νομοί το ίδιο ανεπτυγμένοι, ενώ για την αγορά ακινήτου σε αυτές τις περιοχές ο καλύτερος τρόπος είναι με έναν τοπικό μεσίτη που γνωρίζει τα μυστικά της εκεί αγοράς. Η έρευνα στις διαθέσιμες αγγελίες βγάζει αποτελέσματα πιο κοντά στην πραγματικότητα στα μεγάλα αστικά κέντρα. Για την ελληνική περιφέρεια, ειδικά μέρη έξω από τις μεγάλες πόλεις, όπως Πάτρα, Λάρισα, Ιωάννινα, η καλύτερη επιλογή είναι ένας τοπικός μεσίτης που γνωρίζει τις ιδιαιτερότητες της περιοχής και το πιθανότερο είναι να έχει λίστα με προς πώληση ακίνητα τα οποία δεν έχουν βγει σε καμία πλατφόρμα αγγελιών.
Μικρότερες κατοικίες
Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται στην αναζήτηση μικρότερων κατοικιών. Τα τελευταία χρόνια, με την άνοδο της αξίας των ακινήτων και τον πληθωρισμό να μειώνει την πραγματική αξία των καταθέσεων πολλοί επενδύουν σε μικρότερα ακίνητα, κυρίως στις μεγαλύτερες φοιτητουπόλεις. Σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και Πειραιά η αγορά έχει αρκετά ακίνητα διαθέσιμα, με τιμές που κυμαίνονται κοντά στα 60.000 ευρώ για το κέντρο της πρωτεύουσας, στα 100.000 για τη Θεσσαλονίκη και στα 75.000 για τον ταχέως αναπτυσσόμενο Πειραιά. Σε αυτή την κατηγορία ακινήτου πρέπει να γνωρίζουμε ότι οι αποκλίσεις είναι ακόμα μεγαλύτερες από ό,τι στα μεγαλύτερα, ειδικά στην περιφέρεια. Προσοχή, σε μία περιοχή που έχει αυξημένη τουριστική κίνηση, καθώς τα ακίνητα μπορούν να δημιουργήσουν σημαντικό εισόδημα μέσα από τις βραχυχρόνιες μισθώσεις στις μεγάλες πλατφόρμες (π.χ. AirBnB), οι τιμές ανεβαίνουν σημαντικά. Αυτό δεν αφορά μόνο ακίνητα «δίπλα στο κύμα» αλλά κάθε διαμέρισμα ή μονοκατοικία ακόμα και σε κέντρα πόλεων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι τα Χανιά, με τιμές που φθάνουν τα 100.000-120.000 ευρώ ή το Ρέθυμνο στα 70.000-80.000 ευρώ. Αυτές είναι τιμές μικρών ακινήτων έως 50 τ.μ., ενώ με τα ίδια χρήματα σε άλλες περιοχές, όπως τα δυτικά προάστια της Αθήνας, μπορείς να αγοράσεις ακόμα και τριάρι!
Η «Golden Visa» ενισχύει την αγορά της περιφέρειας
Το πρόγραμμα της «Χρυσής Βίζας» έχει επηρεάσει σημαντικά την ελληνική αγορά. Αν και υπήρξε μια αναμενόμενη κάμψη τα χρόνια της πανδημίας, η έναρξη της συζήτησης για αύξηση των ορίων στα ποσά που πρέπει να δαπανήσει κάποιος για να λάβει το μαγικό έγγραφο έφερε εκ νέου αύξηση του ενδιαφέροντος, στο τέλος του 2022, από πολλούς που ήθελαν να προλάβουν την άνοδο των τιμών. Η μη καθολική αύξηση του ορίου επένδυσης στα 500.000 ευρώ, σύμφωνα με τους μεσίτες, μπορεί να λειτουργήσει θετικά σε πόλεις της περιφέρειας, όπου θα διατηρηθεί το όριο των 250.000 ευρώ. Πολλοί που θέλουν τη βίζα, όμως, δεν θέλουν να ξοδέψουν μισό εκατομμύριο ευρώ και θα επιλέξουν άλλες περιοχές. Αυτό εκτιμάται ότι θα ενισχύσει σημαντικά την αγορά της περιφέρειας, χωρίς να επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό τα τουριστικά ακίνητα, όπου οι τιμές ήταν ούτως ή άλλως υψηλές.
ΟΙ ΤΙΜΕΣ ΤΩΝ ΑΚΙΝΗΤΩΝ – ΕΙΚΟΝΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΑΓΟΡΑΣ
ΠΕΡΙΟΧΗ | Δ’ ΤΡΙΜΗΝΟ 2022 (€/τ.μ.) | Δ’ ΤΡΙΜΗΝΟ 2021 (€/τ.μ.) | ΜΕΤΑΒΟΛΗ % |
Κέντρο Αθήνας | 1.774 | 1.636 | 8,40% |
Αθήνα – Βόρεια Προάστια | 2.721 | 2.500 | 8,80% |
Αθήνα – Νότια Προάστια | 3.261 | 2.867 | 13,80% |
Αθήνα – Δυτικά Προάστια | 1.580 | 1.463 | 8,00% |
Αθήνα – Ανατολικά Προάστια | 1.800 | 1.647 | 9,30% |
Πειραιάς | 1.765 | 1.591 | 10,90% |
Προάστια Πειραιά | 1.433 | 1.313 | 9,20% |
Υπόλοιπο Αττικής | 1.773 | 1.667 | 6,40% |
Θεσσαλονίκη – Δήμος | 1.857 | 1.625 | 14,30% |
Θεσσαλονίκη – Περιφ/κοί δήμοι | 1.362 | 1.222 | 11,40% |
Θεσσαλονίκη – Υπόλ. Νομού | 813 | 813 | 0% |
Αιτωλοακαρνανία | 917 | 867 | 5,80% |
Αργολίδα | 1.545 | 1.455 | 6,20% |
Αρκαδία | 1.143 | 1.100 | 3,90% |
Ν. Αρτας | 827 | 723 | 14,40% |
Αχαΐα | 1.050 | 979 | 7,20% |
Βοιωτία | 1.410 | 1.385 | 1,90% |
Γρεβενά | 667 | 813 | -18,00% |
Ν. Δράμας | 700 | 727 | -3,70% |
Δωδεκάνησα | 1.583 | 1.528 | 3,60% |
Εβρος | 1.290 | 1.224 | 5,40% |
Εύβοια | 1.200 | 1.189 | 0,90% |
Ευρυτανία | 950 | 933 | 1,80% |
Ζάκυνθος | 1.700 | 1.667 | 2,00% |
Ηλεία | 875 | 818 | 6,90% |
Ημαθία | 750 | 725 | 3,40% |
Ν. Ηρακλείου | 1.375 | 1.316 | 4,50% |
Θεσπρωτία | 1.343 | 1.413 | -4,90% |
Ν. Ιωαννίνων | 1.288 | 1.250 | 3,00% |
Ν. Καβάλας | 1.210 | 1.184 | 2,20% |
Ν. Καρδίτσας | 690 | 671 | 2,70% |
Ν. Καστοριάς | 696 | 700 | -0,60% |
Ν. Κέρκυρας | 1.760 | 1.750 | 0,60% |
Ν. Κεφαλλονιάς | 2.093 | 1.944 | 7,60% |
Ν. Κιλκίς | 633 | 641 | -1,20% |
Ν. Κοζάνης | 653 | 729 | -10,50% |
Κορινθία | 1.400 | 1.294 | 8,20% |
Κυκλάδες | 3.000 | 2.787 | 7,60% |
Λακωνία | 1.000 | 1.014 | -1,40% |
Ν. Λάρισας | 1.092 | 1.055 | 3,50% |
Ν. Λασιθίου | 1.679 | 1.700 | -1,30% |
Ν. Λέσβου | 1.051 | 1.024 | 2,60% |
Ν. Λευκάδας | 2.151 | 2.000 | 7,50% |
Μαγνησία | 1.094 | 1.059 | 3,40% |
Μεσσηνία | 1.389 | 1.311 | 5,90% |
Ν. Ξάνθης | 970 | 882 | 10,00% |
Πέλλα | 778 | 800 | -2,80% |
Ν. Πιερίας | 1.000 | 1.000 | 0,00% |
Ν. Πρέβεζας | 1.455 | 1.250 | 16,40% |
Ν. Ρεθύμνου | 1.579 | 1.429 | 10,50% |
Ν. Ροδόπης | 900 | 933 | -3,60% |
Ν. Σάμου | 895 | 844 | 6,00% |
Ν. Σέρρες | 756 | 741 | 2,00% |
Ν. Τρικάλων | 978 | 932 | 4,90% |
Φθιώτιδα | 976 | 967 | 0,90% |
Ν. Φλώρινας | 579 | 550 | 5,20% |
Φωκίδα | 1.326 | 1.320 | 0,40% |
Χαλκιδική | 1.957 | 1.750 | 11,80% |
Ν. Χανίων | 1.973 | 1.753 | 12,50% |
Ν. Χίου | 1.129 | 1.133 | -0,40% |
Νησιά Αργοσαρωνικού | 1.916 | 1.923 | -0,40% |
Σποράδες | 1.852 | 1.750 | 5,80%
|
Πηγή: Δείκτης Τιμών – spitogatos SPI
Ακριβή μου… οικοδομή
Οι λόγοι αύξησης των τιμών στο ελληνικό Real Estate είναι πολλοί. Κυρίως η μεγάλη ζήτηση, σε αντιδιαστολή με το μικρό απόθεμα ποιοτικών νεόδμητων ακινήτων. Κάτι που γεννά το ερώτημα: Αφού είναι τόσο μεγάλο το ενδιαφέρον, γιατί δεν χτίζουμε περισσότερα νέα ακίνητα; Δυστυχώς, η απάντηση είναι «η ακρίβεια».
Στη χώρα μας έχουμε ισχυρό κατασκευαστικό κλάδο και νέες οικοδομές βρίσκονται συνέχεια σε διάφορα στάδια της ανέγερσης. Ομως, οι τιμές των οικοδομικών υλικών έχουν σκαρφαλώσει στα ύψη και ειδικά το 2022, λόγω του πολέμου στην Ουκρανία, κάτι που φέρνει την αναβολή πολλών κατασκευών. Οπως λένε γνώστες του κλάδου, με τις σημερινές τιμές, τα ακίνητα στις περισσότερες περιπτώσεις θα ήταν πολύ ακριβά για να είναι ανταγωνιστικά με παλαιότερες οικοδομές και οι κατασκευαστές έχουν ήδη μειώσει πολύ τα περιθώρια κερδών τους. Βρισκόμαστε σε ένα σημείο που, όπως λένε, «δεν αξίζει» να γίνει η κατασκευή. Από αυτήν τη δυσμενή κατάσταση, εξαιρούνται ακίνητα πολυτελείας, ειδικές εγκαταστάσεις, συγκροτήματα γραφείων κ.λπ. που έχουν άλλες χρήσεις και περιθώρια κέρδους.
Προ πανδημίας
Οι αρνητικές επιπτώσεις, δυστυχώς, αφορούν, κυρίως, τη μέση κύρια κατοικία. Χαρακτηριστικό είναι ότι, σύμφωνα με τους κατασκευαστές, πριν από την πανδημία, ένα ενδεικτικό κόστος κατασκευής ήταν κοντά σε 1.100 ευρώ/τ.μ., ενώ τώρα σε πολλές περιπτώσεις ξεπερνά τα 1.800 ευρώ/τ.μ. Αν προσθέσεις και το αρκετά αυξημένο κόστος των οικοπέδων, τα σχέδια γίνονται ασύμφορα. Για τους εργολάβους, το μεγαλύτερο χτύπημα έρχεται από την ακρίβεια των υλικών που ανεβάζουν το κόστος κατά 50%, χωρίς να συνυπολογιστούν οι υπόλοιπες αυξήσεις. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία από την Ελληνική Στατιστική Αρχή, τον Δεκέμβριο του 2022 οι τιμές στα οικοδομικά υλικά σημείωσαν νέα μεγάλη αύξηση της τάξεως του 11,7%.
Κόντρα στην ακρίβεια, ο ιδιωτικός τομέας οδηγεί την οικοδομή που συνεχίζει με αύξηση 8,2% στις οικοδομικές άδειες (Οκτώβριος 2022), όμως τίποτα δεν θυμίζει τα χρόνια προ της πανδημίας. Παρά την άνοδο στον αριθμό των αδειών, τα στοιχεία δείχνουν πτώση στη συνολική επιφάνεια, αλλά και τον όγκο των κατασκευών. Η μεγάλη ακρίβεια των υλικών, καθώς και η επιφυλακτικότητα στις νέες επενδύσεις, λόγω διεθνούς αβεβαιότητας, συνέχισαν και τον Οκτώβριο να αποτελούν τροχοπέδη στις κατασκευές. Ειδικά για τον ιδιωτικό τομέα, οι άδειες Οικοδομικής Δραστηριότητας τον Οκτώβριο 2022 ανήλθαν σε 2.272, που αντιστοιχούν σε 427.436 m2 επιφάνειας και 1.778.614 m3 όγκου, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 7,4% στον αριθμό των οικοδομικών αδειών, μείωση κατά 16,6% στην επιφάνεια και μείωση κατά 24,3% στον όγκο, σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2021. Οι άδειες Δημόσιας Οικοδομικής Δραστηριότητας κατά τον Οκτώβριο, στο σύνολο της χώρας, ανήλθαν σε 23, που αντιστοιχούν σε 4.301 m2 επιφάνειας και 18.774 m3 όγκου. Στο σύνολο του 2022 για το οποίο υπάρχουν στοιχεία, δηλαδή το δεκάμηνο Ιανουαρίου – Οκτωβρίου 2022, η Συνολική Οικοδομική Δραστηριότητα εμφανίζει αύξηση κατά 3,3% στον αριθμό των οικοδομικών αδειών, μείωση κατά 13,5% στην επιφάνεια και μείωση κατά 7,8% στον όγκο, σε σχέση με το αντίστοιχο δεκάμηνο του έτους 2021.
ΣΤΑΣΗ ΑΝΑΜΟΝΗΣ, ΑΛΛΑ…
Οι ευκαιρίες τού σήμερα μπορεί να μην υπάρχουν αύριο
Πολλοί βλέπουν την ακρίβεια να θεριεύει και τις τιμές να σκαρφαλώνουν και σκέφτονται ότι ίσως, αν περιμένουν, να μπορέσουν να αποκτήσουν το ακίνητο των ονείρων τους σε καλύτερη τιμή. Σύμφωνα με τους επαγγελματίες της αγοράς, δυστυχώς αυτό δεν είναι λύση. Εξηγούν ότι οι τιμές δύσκολα θα πέσουν, καθώς οι αξίες, ακόμα και έπειτα από τόσες αυξήσεις, υπολείπονται περί το 20% από τα υψηλά του 2008. Αν και η αγορά κάνει κύκλους, κανείς δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα πότε θα γίνει αυτή η διόρθωση και κανείς δεν μπορεί να προβλέψει τις παγκόσμιες εξελίξεις που θα είναι αρκετές ώστε να ρίξουν τις τιμές. Οι τιμές βρίσκονται σε συνεχή άνοδο την τελευταία 5ετία και όσοι επένδυσαν νωρίτερα έχουν ήδη βγάλει σημαντικό κέρδος. Η μη επένδυση μπορεί να κοστίσει σημαντικά, αν οι τιμές συνεχίσουν να αυξάνονται, καθώς, αν συνεχιστεί η ήδη διαμορφωμένη τάση των ζητούμενων τιμών πώλησης που από το 2018 έως και σήμερα έχουν αυξηθεί κατά 44,6% στην Αττική, 32,2% στη Θεσσαλονίκη και κατά 31,2% πανελλαδικά, τότε μπορεί οι ευκαιρίες τού σήμερα να μην υπάρχουν αύριο.
ΤΙΜΟΚΑΤΑΛΟΓΟΣ
Ανοδος κατά 28,2% στα τούβλα, μέσα σε έναν χρόνο
Σε σύγκριση του Δεκεμβρίου 2022 με τον Δεκέμβριο του 2021, οι τιμές στα υλικά οικοδομής συνεχίζουν να «σκαρφαλώνουν», με τα τούβλα να αυξάνονται κατά 28,2%, το πετρέλαιο κίνησης (Diesel) κατά 19,8%, τα παρκέτα 17,1%, ο σίδηρος οπλισμού 16,2%, οι γκαραζόπορτες 14,5%, η ξυλεία οικοδομών 13,6%, οι χάλκινοι αγωγοί 13%, οι ξύλινες ντουλάπες ακρίβυναν κατά 11,5%, το έτοιμο σκυρόδεμα 11,2%, τα θερμαντικά σώματα 10,9%, τα πλακίδια (δαπέδου, τοίχου) 10,9%, οι μαρμαρόπλακες 10,3%, τα εντοιχισμένα ντουλάπια 9,9%, τα κουφώματα αλουμινίου 9,2%, τα ξύλινα παράθυρα 9%, οι εσωτερικές πόρτες 8,8%, το τσιμέντο 8,6%, οι σωλήνες χαλκού 6%, οι ανελκυστήρες 6%, ενώ η ηλεκτρική ενέργεια μειώθηκε κατά 8,9%.
Η ΑΥΞΗΣΗ ΣΤΑ ΥΛΙΚΑ
(Δεκέμβριος 2022 – Δεκέμβριος 2021)
ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΥΛΙΚΩΝ | ΜΕΤΑΒΟΛΗ % |
Ηλεκτρική ενέργεια | -8,9 |
Πετρέλαιο κίνησης (Diesel) | 19,8 |
Τούβλα | 28,2 |
Σίδηρος οπλισμού | 16,2 |
Αγωγοί χάλκινοι | 13 |
Παρκέτα | 17,1 |
Ξυλεία οικοδομών | 13,6 |
Ανελκυστήρες | 6 |
Εντοιχισμένα ντουλάπια | 9,9 |
Πλαστικό, ακρυλικό, νερού | 12 |
Ετοιμο σκυρόδεμα | 11,2 |
Παράθυρα ξύλινα | 9 |
Πόρτες εσωτερικές | 8,8 |
Κουφώματα αλουμινίου | 9,2 |
Σωλήνες χαλκού | 6 |
Θερμαντικά σώματα | 10,9 |
Τσιμέντο | 8,6 |
Μαρμαρόπλακες | 10,3 |
Πλακίδια γενικά (δαπέδου, τοίχου) | 10,9 |
Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ