Για τον εντοπισμό των αυθαιρέτων θα δημιουργηθεί από το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας διαδικτυακή πλατφόρμα με χρήση δορυφορικών εικόνων και drones, τα οποία θα μπορούν να λαμβάνουν ταχύτατες εγκρίσεις για τις πτήσεις τους από τους αρμόδιους φορείς.

Ταυτόχρονα, συστήνεται Ενιαίο Ηλεκτρονικό Σύστημα Καταγγελιών, το οποίο θα είναι προσβάσιμο μέσω του gov.gr. Αντικείμενο θα είναι η δημιουργία και τήρηση ψηφιακού αρχείου καταγγελιών για τον εντοπισμό και τον έλεγχο αυθαίρετων κτιρίων και κατασκευών και ηλεκτρονική βάση δεδομένων για την υποβολή των καταγγελιών καθώς και για την καταγραφή, αξιολόγηση και προτεραιοποίηση της παρακολούθησης της εξέλιξής τους.

Για την άντληση δεδομένων και αρχείων σχετικά με τα ακίνητα στα οποία αφορούν οι καταγγελίες, η πλατφόρμα διασυνδέεται με τις υπόλοιπες σχετικές ηλεκτρονικές υπηρεσίες και κυρίως με το σύστημα έκδοσης ηλεκτρονικών αδειών «e-Αδειες». Το σύστημα θα τεθεί σε δοκιμαστική λειτουργία δύο μηνών, ενώ ένα μήνα μετά τη λήξη αυτής της περιόδου, θα ξεκινήσει και η κανονική λειτουργία του.

Στο διαδικαστικό κομμάτι, καταγγελία θα μπορεί να υποβάλει ηλεκτρονικά στην πλατφόρμα ο ενδιαφερόμενος, ο πληρεξούσιος δικηγόρος του ή ο εξουσιοδοτημένος μηχανικός πληρώνοντας παράβολο ύψους 200 ευρώ. Τα έσοδα του λογαριασμού θα διατίθενται για την καταβολή των αποζημιώσεων και των εξόδων των ελεγκτών δόμησης που διεξάγουν τους ελέγχους. Σε περίπτωση που η καταγγελία αποδειχθεί έστω και μερικώς ακριβής, το παράβολο θα επιστρέφεται στον καταγγέλλοντα.

Κατεδαφίσεις και πρόστιμα

Το σχέδιο νόμου προβλέπει κατεδαφίσεις fast track οι οποίες θα γίνουν από τα πιο πρόσφατα ανεγερθέντα αυθαίρετα. Πιο συγκεκριμένα ορίζεται ότι κατεδαφίζεται κατ’ απόλυτη προτεραιότητα:

– το σύνολο των νέων αυθαιρέτων κατασκευών που κατασκευάστηκαν μετά την 1η Ιανουαρίου 2024,

– το σύνολο των αυθαίρετων κατασκευών που κατασκευάστηκαν μετά την 28η Ιουλίου 2011,

– όσα αυθαίρετα έχουν υπαχθεί σε νόμο τακτοποίησης με ψευδείς δηλώσεις.

Παράλληλα, διευκρινίζεται ότι κατεδαφίζεται αριθμός αυθαιρέτων κατ’ ελάχιστον ίσος με τον αριθμό των οριστικών πρωτοκόλλων κατεδάφισης του 2022 κατά 50% με κριτήρια χρονικής προτεραιότητας και κατά 50% με κριτήρια περιβαλλοντικά και χωροταξικά.

Στην περίπτωση που τα κλιμάκια ελέγχων εντοπίσουν αυθαίρετο κατά την ώρα που κατασκευάζονται (επ’ αυτοφώρω) εκδίδεται μέσα σε προθεσμία τριών εργάσιμων ημερών, πρωτόκολλο κατεδάφισης και η αρμόδια υπηρεσία κατεδαφίζει το αυθαίρετο το αργότερο εντός ενός μηνός.

Για τις υπόλοιπες περιπτώσεις ορίζεται ότι μετά τον έλεγχο αυθαιρεσιών από τα ειδικά κλιμάκια, εκδίδεται έκθεση αυτοψίας, η οποία αποστέλλεται ηλεκτρονικά στο υπουργείο που με τη σειρά του τη στέλνει ανωνυμοποιημένη, ως προς τα στοιχεία των μελών των κλιμακίων ελέγχου, στην κατά τόπο αρμόδια αστυνομική αρχή, προκειμένου να τοιχοκολληθεί στο ακίνητο, γεγονός το οποίο σημαίνει και την αυτόματη διακοπή των οικοδομικών εργασιών.

Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να ασκήσουν προσφυγή κατά της έκθεσης αυτοψίας στο ΚΕΣΥΠΟΘΑ εντός 10 ημερών από την τοιχοκόλλησή της στο ακίνητο πληρώνοντας παράβολο ύψους 200 έως 1.000 ευρώ ανάλογα με το μέγεθος της επιφάνειας, στην οποία διαπιστώθηκαν παραβάσεις. Τα χρήματα επιστρέφονται αν η προσφυγή γίνει δεκτή, εν όλω ή εν μέρει.

Εάν ο ιδιοκτήτης του αυθαιρέτου δηλώσει ότι θα προχωρήσει ο ίδιος στην κατεδάφιση και την αποκατάσταση του τοπίου, υποχρεούται να το κάνει εντός 30 ημερών από την τοιχοκόλληση της έκθεσης αυτοψίας στο ακίνητο. Εφόσον ο ιδιοκτήτης το πράξει και δεν είναι υπότροπος, διαγράφεται το 50% του προστίμου ανέγερσης και δεν επιβάλλονται ή ανακαλούνται οι διοικητικές κυρώσεις και παύει και η ποινική δίωξη. Σε περίπτωση μερικής συμμόρφωσης του ιδιοκτήτη, διαγράφεται το 50% του προστίμου ανέγερσης που αναλογεί στα κατεδαφισθέντα κτίσματα και στις αποκατασταθείσες χρήσεις και κατά τα λοιπά επιβάλλονται οι κυρώσεις.

Τα πρόστιμα ανέγερσης θα υπολογίζονται βάσει της αξίας του αυθαιρέτου επί το συντελεστή περιβαλλοντικής επιβάρυνσης. Η αξία του αυθαιρέτου θα υπολογίζεται ως το γινόμενο της επιφάνειάς του, πολλαπλασιαζόμενης επί την τιμή ζώνης της περιοχής του ακινήτου ενώ ο συντελεστής περιβαλλοντικής επιβάρυνσης θα ορίζεται σε 1,2 για σοβαρές αυθαιρεσίες (εντός περιοχών Natura, δασών, ρεμάτων, αιγιαλού κ.ά.) και σε 1 για τις υπόλοιπες περιπτώσεις αυθαιρέτων. Το ελάχιστο ύψος του προστίμου ανέγερσης ξεκινά από 250 έως 1.500 ευρώ ανάλογα με την περίπτωση.

Από την τοιχοκόλληση της έκθεσης αυτοψίας έως την κατεδάφιση ή τη νομιμοποίηση των αυθαιρέτων, εφόσον προβλέπεται, θα μπορεί να επιβάλλεται για κάθε έτος μη αποκατάστασης της αυθαιρεσίας, πρόστιμο μη έγκαιρης κατεδάφισης, το οποίο θα ισούται με το 50% του προστίμου ανέγερσης.

Το ελάχιστο ύψος του προστίμου μη έγκαιρης κατεδάφισης κυμαίνεται από 100 έως 750 ευρώ ανάλογα με την περίπτωση.

Αν ο ιδιοκτήτης του αυθαιρέτου αποκαταστήσει την πολεοδομική παράβαση με την απομάκρυνση της χρήσης ή την κατεδάφιση της αυθαίρετης κατασκευής ή εκδώσει την προβλεπόμενη οικοδομική άδεια όπου επιτρέπεται, μέσα σε προθεσμία 4 μηνών από τη διαπίστωσή της δεν επιβάλλεται πρόστιμο μη έγκαιρης κατεδάφισης και το πρόστιμο ανέγερσης περιορίζεται στο ελάχιστο ποσό των 250 ευρώ.

Τα πρόστιμα ανέγερσης των αυθαιρέτων θα καταβάλλονται σε 30 ισόποσες μηνιαίες δόσεις και τα πρόστιμα μη έγκαιρης κατεδάφισης σε 12 μηνιαίες δόσεις.

Αν το οφειλόμενο πρόστιμο εξοφληθεί ολόκληρο εντός του πρώτου μήνα από τη βεβαίωση του προστίμου στην αρμόδια οικονομική υπηρεσία, θα παρέχεται έκπτωση 30%.

ΠΑΡΑΝΟΜΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ

Προβλέπεται και ποινή φυλάκισης για τους παραβάτες

Να σημειωθεί ότι σε επίπεδο ποινικών κυρώσεων το νομοσχέδιο ορίζει ότι οι ιδιοκτήτες ή εντολείς κατασκευής ή εγκατάστασης αυθαιρέτων κατασκευών ή αλλαγών χρήσεως αντίστοιχα και οι εργολάβοι κατασκευής τους τιμωρούνται με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον δύο ετών και χρηματική ποινή από 5.000 έως 50.000 ευρώ.

Το ύψος της ποινής εξαρτάται από την αξία του αυθαιρέτου και το βαθμό υποβάθμισης του φυσικού ή πολιτιστικού περιβάλλοντος, ενώ με την ίδια ποινή τιμωρούνται και οι μηχανικοί που εκπόνησαν τις μελέτες ή έχουν την επίβλεψη του έργου, αν διαπιστωθεί ότι υπήρξαν παραβάσεις.

Επίσης τα πρόστιμα διπλασιάζονται για την εκτέλεση εργασιών δόμησης, χωρίς οικοδομική άδεια ή κατά παράβαση αυτής, στον αιγιαλό και σε άλλες απαγορευμένες περιοχές όπως ρέματα, αρχαιολογικούς χώρους κ.τ.λ.

Αξίζει να σημειωθεί ότι το σύνολο των αρμοδιοτήτων για την αυθαίρετη δόμηση από την τήρηση της νομοθεσίας μέχρι την επιβολή των προστίμων και τον συντονισμό όλων των εμπλεκόμενων φορέων μεταφέρεται στη Γενική Διεύθυνση Σώματος Επιθεωρητών και Ελεγκτών του ΥΠΕΝ.

Αυστηρά μέτρα για την αντιμετώπιση των ρευματοκλοπών

Τέσσερις μήνες μέγιστο όριο παραμονής στην Καθολική Υπηρεσία θα έχουν οι καταναλωτές που έχουν υπαχθεί στο συγκεκριμένο καθεστώς και δεν εξοφλούν τους λογαριασμούς τους στον προμηθευτή της Καθολικής Υπηρεσίας. Με την παρέλευση του 4μηνου, ο προμηθευτής θα μπορεί να εκκινήσει τις διαδικασίες διακοπής της ηλεκτροδότησης του καταναλωτή, υποβάλλοντας στον ΔΕΔΔΗΕ τη σχετική δήλωση παύσης εκπροσώπησης και απενεργοποίησης του μετρητή.

Σύμφωνα με το νομοσχέδιο, ένα μήνα πριν ενεργοποιηθεί η συγκεκριμένη δυνατότητα, ο πάροχος θα πρέπει να ενημερώσει τον πελάτη του ότι επίκειται η εκκίνηση της διαδικασίας διακοπής της ηλεκτροδότησης. Επίσης, πρέπει να καλέσει τον καταναλωτή να εξοφλήσει ή να διακανονίσει την οφειλή του και να προβεί, εφόσον επιθυμεί την αδιάλειπτη ηλεκτροδότησή του, σε σύναψη σύμβασης με προμηθευτή της επιλογής του.

Επισημαίνεται ότι στην Καθολική Υπηρεσία εντάσσονται νοικοκυριά και μικρές επιχειρήσεις (με ισχύ παροχής μέχρι 25 KVA) που τους έχει καταγγελθεί η σύμβαση ηλεκτροδότησης λόγω οφειλών, έως ότου βρουν νέο προμηθευτή ρεύματος.

Σε ό,τι αφορά την καταπολέμηση του φαινομένου των ρευματοκλοπών ορίζεται ότι σε περίπτωση αλλαγής χρήστη – καταναλωτή ηλεκτρικής ενέργειας σε παροχή ηλεκτρικής ενέργειας επαγγελματικής χρήσης, ο νέος χρήστης οφείλει να προσκομίσει νέα επικαιροποιημένη Υπεύθυνη Δήλωση Εγκαταστάτη, στην οποία ο αδειούχος ηλεκτρολόγος εγκαταστάτης θα βεβαιώνει και τη μη παραβίαση της μετρητικής διάταξης. Για τον σκοπό αυτό, προβλέπεται η αφαίρεση της άδειας ασκήσεως επαγγέλματος του ηλεκτρολόγου εάν ύστερα από αμετάκλητη απόφαση, καταδικασθεί για συμμετοχή ή συνέργεια σε ρευματοκλοπή.