Ο πρωταγωνιστικός ρόλος του ΔΝΤ αποφασίστηκε, σύμφωνα με πληροφορίες, στο περιθώριο των συναντήσεων του Χίλτον σε μια προσπάθεια να βρεθεί συμβιβαστική λύση για την έγκαιρη πρόβλεψη των πλεονασμάτων που συνδέονται με την υλοποίηση μέτρων και αντίμετρων.

Το Ταμείο είναι ο θεσμός που θα πιστοποιεί όχι μία φορά (το καλοκαίρι του 2018) αλλά κάθε τρίμηνο την επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων που θα πρέπει να πετύχει η Ελλάδα. Η στενότατη αυτή επιτήρηση, η οποία είναι σαφές ότι θα συνεχιστεί και το 2018 και το 2019, θα είναι δίκοπο μαχαίρι για την ελληνική πλευρά. Τούτο διότι τα αντίμετρα θα ενεργοποιούνται αν υπάρχει όχι μόνο η επίτευξη ούτε μόνο μια συγκυριακή υπεραπόδοση, όπως συνέβη το 2016, αλλά μια μόνιμη δημοσιονομική υπεραπόδοση η οποία θα επανελέγχεται συνεχώς από τα στελέχη του Ταμείου. Για τον λόγο αυτό το Ταμείο στο προσχέδιο του τεχνικού μνημονίου εισάγει για πρώτη φορά τον όρο της «βιώσιμης υπεραπόδοσης» των δημοσιονομικών μέτρων, η οποία αν δεν επιτυγχάνεται θα οδηγεί στην πρόωρη εφαρμογή από το πακέτο των μέτρων που θα ψηφιστούν τις επόμενες εβδομάδες για τα χρόνια μετά τη λήξη του τρίτου προγράμματος. Μάλιστα, υπάρχει και συνθήκη που θα προβλέπει ακόμη και την αναστολή αντίμετρων που ήδη εφαρμόζονται αν η δημοσιονομική πορεία βρεθεί εκτός τροχιάς για το 2019 και το 2020.

Το θέμα έχει παραπεμφθεί να αποφασιστεί οριστικά κατά την τρίτη αξιολόγηση του ελληνικού Μνημονίου που αναμένεται να ξεκινήσει τον Σεπτέμβριο ή τον Οκτώβριο ώστε να κλειδώσει και ο μηχανισμός έγκαιρης πρόβλεψης που αφορά τα μέτρα που θα εφαρμοστούν μετά το πρόγραμμα του ESM.

Οι εκπρόσωποι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής διατήρησαν μια επιφύλαξη για το 2017 και το 2018 θεωρώντας ότι η ενεργοποίηση ή μη μέτρων και αντίμετρων θα πρέπει να αφορά το σύνολο των δανειστών και όχι μόνο το ΔΝΤ, κάτι που έγινε αποδεκτό.

Σε αυτή τη φάση όμως θα πρέπει το οικονομικό επιτελείο να περάσει το δύσκολο κάβο της Βουλής. Τα υπουργεία Οικονομικών, Εργασίας και Οικονομίας και Ανάπτυξης έχουν ήδη ξεκινήσει με όλα τα συναρμόδια υπουργεία (Δικαιοσύνης, Υγείας, Παιδείας, Διοικητικής Ανασυγκρότησης, Μεταφορών και Δικτύων) να συντάσσουν το νομοσχέδιο με όσα μέτρα θα πρέπει να περάσουν από τη Βουλή αλλά και τις απαραίτητες υπουργικές αποφάσεις για την εφαρμογή τους.

Αγωνία για χρέος, QE

Στο μεταξύ, αγωνία επικρατεί για το επόμενο σκέλος της συμφωνίας που αφορά την ελάφρυνση του χρέους και τους δημοσιονομικούς στόχους μετά το 2018.

Μέχρι και τη σύνοδο των G7 στο Μπάρι της Ιταλίας από τις 11 μέχρι και τις 13 του μήνα το Βερολίνο σχεδιάζει να παρουσιάσει εναλλακτικά σενάρια που και το ΔΝΤ δεν θα μπορεί να αρνηθεί με μεγάλη ευκολία αλλά και η κυβέρνηση Μέρκελ θα μπορεί να αντέξει πολιτικά εν όψει των επικείμενων εθνικών εκλογών.

Ως γνωστόν, το αντικείμενο της συζήτησης είναι τα μεσοπρόθεσμα μέτρα για το χρέος, τα οποία στην ουσία αφορούν τη διαχείριση βεβαιωμένων ποσών για την Ελλάδα. Το ένα κομμάτι αφορά τα κέρδη ύψους 17 δισ. ευρώ από τα ελληνικά ομόλογα που διακρατούν από το 2011 η ΕΚΤ και οι άλλες κεντρικές τράπεζες τα οποία δεν αποδίδονται από το 2013 και ένα δεύτερο κομμάτι το υπόλοιπο των 19,5 δισ. ευρώ από το δάνειο των 25 δισ. ευρώ που εξασφάλισε η Ελλάδα από τoν ESM για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών της που έγινε στο τέλος του 2015.

Το ΔΝΤ ζητά μέτρα με την εφαρμογή των οποίων θα εξασφαλίζεται η βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους μέχρι και την εξόφληση του συνόλου των ευρωπαϊκών δανείων στο τέλος του 2040. Εδώ ξεκινά η γερμανική πρόταση, η οποία θα έχει το στοιχείο του συμβιβασμού. Παρότι μέχρι στιγμής η Γερμανία εμφανίζεται άκαμπτη και αδιάλλακτη στο θέμα του χρέους, θέλει να βρεθεί μια λύση με το ΔΝΤ εντός του προγράμματος.

Η συμβιβαστική πρόταση του Βερολίνου για το χρέος

Το Βερολίνο ετοιμάζεται να προτείνει τον περιορισμό της περιόδου για την οποία το ΔΝΤ θα πρέπει να πιστοποιήσει τη βιωσιμότητα του χρέους ως και το 2030. Τότε η Ελλάδα θα εξοφλήσει και την τελευταία δόση από τα παλιά χρέη προς το Ταμείο. Μέχρι τότε θα χρησιμοποιηθούν τα βεβαιωμένα κονδύλια, ύψους 36,5 δισ. ευρώ, για την Ελλάδα ώστε να αμβλυνθούν οι «κορυφές» των πληρωμών και το ετήσιο κόστος εξυπηρέτησης του χρέους να μην ξεπερνά το 15% του ΑΕΠ. Μάλιστα, θα υποσχεθεί και την άμεση μερική αποπληρωμή των χρεών της Ελλάδας προς το ΔΝΤ με τα ίδια κονδύλια. Με τον τρόπο αυτό η έκθεση του Ταμείου προς την Ελλάδα θα μειωθεί και θα μπορεί να συμμετέχει στο ελληνικό πρόγραμμα έστω και με συμβολική χρηματοδότηση.

Επιπλέον σκοπεύει να υποσχεθεί ότι, αν κάτι τέτοιο δεν είναι εφικτό με τα κονδύλια αυτά, θα είναι έτοιμη να συζητήσει μετά την επιτυχημένη ολοκλήρωση του τρίτου ελληνικού προγράμματος προσαρμογής και τα μακροπρόθεσμα μέτρα για το χρέος, δηλαδή το μηχανισμό σταθεροποίησης των επιτοκίων σε ένα συγκεκριμένο εύρος τιμής. Το γεγονός αυτό συμβαδίζει και με την ιδέα της αναβάθμισης του ESM σε ένα ευρωπαϊκό ΔΝΤ ώστε να μπορεί να αναλάβει τα ηνία από το Ταμείο στον έλεγχο βιωσιμότητας του χρέους.

Απέναντι σε όλες αυτές τις διεργασίες η ΕΚΤ τηρεί στάση αναμονής για την ένταξη της Ελλάδας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης. Κορυφαίοι τραπεζικοί κύκλοι τόνιζαν προ ημερών ότι η Κεντρική Τράπεζα του ευρώ δεν μπορεί να αρκεστεί σε υποσχέσεις από όποιον και αν προέρχονται. Θα πρέπει να έχει στη διάθεσή της συγκεκριμένα νομικά κείμενα όπου θα περιγράφονται ποσοτικοποιημένα μέτρα ελάφρυνσης πριν προχωρήσει σε αποφάσεις.

Με αυτό το σκεπτικό το θέμα της Ελλάδας δεν αναμένεται να συζητηθεί στις 8/6 στο Ταλίν της Εσθονίας αλλά είναι πολύ πιθανό, αν έχουμε την επιθυμητή λύση, η Ελλάδα να ενταχθεί στο QE πριν από τις διακοπές των μελών του Δ.Σ. τον Αύγουστο.

ΤΑΣΟΣ ΔΑΣΟΠΟΥΛΟΣ
[email protected]
Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου