Με χθεσινή της απόφαση η Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ανταγωνισμού προχώρησε σε νέα αναθεώρηση (την 5η κατά σειρά) του προσωρινού κανονισμού κρατικών ενισχύσεων της Ε.Ε., παρατείνοντας για άλλους έξι μήνες μέχρι και το τέλος του χρόνου, διπλασιάζοντας τα ανώτατα όρια ενισχύσεων για κάθε δράση και δίνοντας τη δυνατότητα σε ενισχύσεις που έχουν δοθεί σε επιχειρήσεις των κρατών-μελών ως επιστρεπτέες να γίνουν επιδοτήσεις.

Με άλλα λόγια, οι επιχειρήσεις-λήπτες των ενισχύσεων δεν θα χρειαστεί να τις επιστρέψουν έστω και με ευνοϊκούς όρους.

Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι τα όρια για κρατικές ενισχύσεις για τις επιχειρήσεις του αγροτικού τομέα αυξάνονται από τις 100.000 ευρώ στις 227.000 ευρώ, στις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην αλιεία στα 270.000 ευρώ από 120.000 ευρώ και σε όλες τις άλλες επιχειρήσεις από τα 800.000 ευρώ στο 1,8 εκατ. ευρώ. Ολα τα ποσά αυτά συνδυάζονται με το κανόνα για τη συσσώρευση ενισχύσεων (τον γνωστό κανόνα de minimis) που θέλει η συγκέντρωση ενισχύσεων από διαφορετικές κρατικές παρεμβάσεις να μην υπερβαίνει τα 200.000 ευρώ σε τρία συνεχόμενα οικονομικά έτη.

Άνοιξε ο δρόμος

Στην ελληνική της «μετάφραση» η απόφαση αυτή της Ευρωπαϊκή Επιτροπής Ανταγωνισμού απαντά κατ’ αρχάς στο αίτημα όσων επιχειρήσεων έχουν ενισχυθεί και από τους 5 κύκλους της επιστρεπτέας προκαταβολής να γίνει μη επιστρεπτέο το 50% της ενίσχυσης και για τους τρεις πρώτους κύκλους του προγράμματος.

Ο υπουργός Οικονομικών  Χρήστος Σταϊκούρας, απαντώντας σε σχετική ερώτηση σε συνέντευξή του στον Real fm, άφησε το θέμα ανοιχτό αλλά επανέλαβε την πάγια θέση του ότι το θέμα θα συζητηθεί το 2022, όταν θα λήξει η περίοδο χάριτος που δίνει το πρόγραμμα για την επιστροφή του μέρους της ενίσχυσης που αναφερόταν αρχικά.

Επίσης η αύξηση των οροφών των κρατικών ενισχύσεων λύνει τα χέρια στο υπουργείο Οικονομικών, που προωθεί με διαδικασίες-εξπρές το εργαλείο της κάλυψης των παγίων δαπανών σε ποσοστό μέχρι και 70% για τις επιχειρήσεις που απασχολούν μέχρι και 250 άτομα και το 90% για τις μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις που χτυπήθηκαν από το κορονοϊό.

Για το συγκεκριμένο εργαλείο που αφορά όλη την Ευρώπη, η οροφή των ενισχύσεων υπερτριπλασιάζεται από τα 3 εκατ. ευρώ ανά επιχείρηση, στα 10 εκατ. ευρώ ανά επιχείρηση. Αυτό σιγουρεύει για το ΥΠΟΙΚ ότι μπορεί να κάνει την ενίσχυση ως καθαρή επιδότηση προσπερνώντας τη δυνατότητα που δίνει ο κανονισμός να δοθεί ένα μέρος της ενίσχυσης ως επιδότηση και το υπόλοιπο ως χαμηλότοκο δάνειο.

Τούτο με δεδομένο ότι το υπουργείο θέλει να ενεργοποιήσει το μέτρο για τις επιχειρήσεις που έχουν μείνει κλειστές για μήνες ή για συγκυριακούς λόγους δεν μπόρεσαν να λειτουργήσουν στους μήνες της πανδημίας με κίνδυνο μόλις επανέλθει η λειτουργία της οικονομίας και αρχίζουν να μειώνονται να μέτρα στήριξης να καταρρεύσουν λόγω απομείωσης του κεφαλαίου τους κατά τους μήνες της αναστολής λειτουργίας.

Με αυτά τα δεδομένα, στους ευεργετούμενους κλάδους περιλαμβάνονται ο τουρισμός, ο οποίος είναι στη συντριπτική του πλειονότητα εποχικός και κατέγραψε πτώση τζίρου της τάξης του 70%. Υποψήφιες είναι και οι επιχειρήσεις εστίασης, πολιτισμού, αθλητισμού, ψυχαγωγίας, μεταφορών και το λιανεμπόριο.

Επιδότηση δόσεων

Επίσης ο περισσότερο γενναιόδωρος κανονισμός κρατικών ενισχύσεων διευκολύνει και τη διαπραγμάτευση για το δεύτερο εργαλείο ενισχύσεων που θέλει να βάλει σε εφαρμογή το ΥΠΟΙΚ από τον Απρίλιο, που αφορά την επιδότηση δόσεων ενήμερων και σε καθυστέρηση επιχειρηματικών δανείων για διάστημα 9 μηνών.

Τα θέματα που θα πρέπει να λυθούν σε τεχνικό επίπεδο είναι τα περιουσιακά και εισοδηματικά κριτήρια και βεβαίως η «περίμετρος».

Δηλαδή, ο αριθμός των επιχειρήσεων που θα συμμετέχουν στο πρόγραμμα, ο οποίος θα καθοριστεί και από το ύψος της οφειλής που θα επιδοτηθεί. Με την αύξηση των ορίων στις κρατικές ενισχύσεις αναμένεται να επωφεληθούν του μέτρου πάνω 200.000 επιχειρήσεις, κυρίως οι μικρές και μεσαίες.

Το… κλειδί

Το προσωρινό πλαίσιο για τις κρατικές ενισχύσεις, που δημιουργήθηκε για να συμπληρώσει την ενεργοποίηση της ρήτρας γενικής διαφυγής, δηλ. την άρση των δημοσιονομικών κανόνων, πήρε με την τελευταία απόφαση της Κομισιόν άλλη μια παράταση έξι μηνών.

Αντί δηλαδή για το τέλος Ιουνίου που προέβλεπε η προηγούμενη αναθεώρηση, πλέον θα ισχύει μέχρι και το τέλος του 2021. Τούτο, όπως εξηγείται στο κείμενο, γίνεται γιατί αναγνωρίζεται από τα μέλη της Επιτροπής ότι ακόμη το σύνολο της Ευρώπης βρίσκεται σε οικονομική κρίση και τα μέτρα ενίσχυσης των εθνικών κυβερνήσεων μπορούν να μειώσουν τις αρνητικές επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης που προκαλεί η πανδημία.