Πηγή του… κακού είναι οι ελλείψεις σε παιδεία και δεξιότητες, όπως προκύπτει από ειδική μελέτη του Συνδέσμου Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών (ΣΕΒ).

Μάλιστα το ποσοστό είναι ακόμη πιο «ενισχυμένο» στις εξωστρεφείς (45,9%) και στις μεγάλες επιχειρήσεις (44,7%). Σε εκείνες δηλαδή που δραστηριοποιούνται σε πιο ανταγωνιστικές αγορές, έχουν υψηλότερες απαιτήσεις από το ανθρώπινο δυναμικό σε όρους προσόντων και δεξιοτήτων και εφαρμόζουν αυστηρότερες μεθόδους επιλογής προσωπικού.

Ανά κλάδο

Σε επίπεδο κλάδων, το φαινόμενο είναι εντονότερο στην ενέργεια (49,2%) και στις τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνιών (41,4%). Ακολουθούν οι επιχειρήσεις αγροδιατροφής (37,1%) και δομικών υλικών (34,8%), ενώ μικρότερη είναι η δυσκολία κάλυψης κενών θέσεων από εταιρίες με πεδίο δράσης τα logistics (29,6%), την υγεία και το φάρμακο (28,4%).

Αυτή η τροπή των πραγμάτων αποδίδεται από τον ΣΕΒ στο γεγονός ότι «το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα παράγει υπεράριθμους πτυχιούχους σε αντικείμενα που δεν συνδέονται με τις προϋποθέσεις για τον αναγκαίο παραγωγικό μετασχηματισμό της χώρας, προκαλώντας την αναντιστοιχία μεταξύ των γνώσεων και δεξιοτήτων που απαιτούνται για την κάλυψη των θέσεων εργασίας και αυτών που διαθέτει το ανθρώπινο δυναμικό που αποφοιτά από το εκπαιδευτικό σύστημα».

Ακτινογραφία

Ειδικότερα, στα της έρευνας, οι επιχειρήσεις ιεραρχούν ως σημαντικότερο εμπόδιο στην κάλυψη κενών θέσεων εργασίας τις ελλείψεις σε δεξιότητες και όχι τη μη διαθεσιμότητα τυπικών προσόντων (τίτλοι σπουδών κ.λπ.).
Αξιοσημείωτο είναι δε πως οι εταιρίες αντιμετωπίζουν ελλείψεις γνώσεων και δεξιοτήτων και στο ανθρώπινο δυναμικό που ήδη απασχολούν και μάλιστα σε ακόμη υψηλότερο βαθμό (46%). Τόσο στις επιχειρήσεις υψηλής εξωστρέφειας όσο και στις μεγάλες το ποσοστό σκαρφαλώνει στο 55%.

Για τις εξωστρεφείς συγκεκριμένα, οι ελλείψεις δεξιοτήτων εντοπίζονται και σε επαγγέλματα υψηλών προσόντων (π.χ. ανώτερα διευθυντικά και διοικητικά στελέχη). Θέσεις δηλαδή κρίσιμες για τις επιχειρήσεις που συμμετέχουν σε εξωστρεφείς δραστηριότητες ή σε διεθνείς αλυσίδες παραγωγής αξίας και η εξάσκησή τους απαιτεί παιδεία, γνώσεις και δεξιότητες διαχείρισης καινοτομίας, ανάπτυξης στρατηγικών πωλήσεων κ.λπ.

Οι δε αγροδιατροφή και εφοδιαστική αλυσίδα καταγράφουν ιδιαίτερα σημαντικές ελλείψεις γνώσεων και δεξιοτήτων κυρίως σε επαγγέλματα μεσαίων προσόντων (υπάλληλοι γραφείου, απασχολούμενοι στην παροχή υπηρεσιών και πωλητές, ειδικευμένοι τεχνίτες κ.λπ.).Στο μεταξύ, η έρευνα εντοπίζει ως σημαντικότερες τις ελλείψεις σε τεχνικές δεξιότητες, αυτές δηλαδή που αφορούν στην εκτέλεση συγκεκριμένης εργασίας ή /και επαγγέλματος.

Από εκεί και πέρα, αξιοσημείωτη είναι η αναφορά ελλείψεων από τις μεγαλύτερες και τις εξωστρεφείς επιχειρήσεις για τα επαγγέλματα υψηλών προσόντων στην «οργάνωση και διοίκηση έργου» και στη «διαχείριση της τεχνολογίας και της καινοτομίας».

Αιτίες – συνέπειες

Τέλος, ως σημαντικότερος λόγος δημιουργίας νέων αναγκών σε γνώσεις και δεξιότητες καταγράφεται η εισαγωγή νέων τεχνολογιών. Η έλλειψη δεξιοτήτων προκαλεί στις επιχειρήσεις αύξηση του φόρτου εργασίας για το υφιστάμενο προσωπικό. Ειδικά, οι εξωστρεφείς και οι μεγάλες επιχειρήσεις αναφέρουν ως σημαντικότερη επίπτωση το υψηλότερο λειτουργικό κόστος και την καθυστέρηση στην ανάπτυξη νέων προϊόντων ή/και υπηρεσιών.

Λύσεις που προτείνει ο ΣΕΒ

Αποτελεσματικότερη διασύνδεση των προγραμμάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης με τις μεταβαλλόμενες ανάγκες της σύγχρονης παραγωγικής οικονομίας και των ανταγωνιστικών επιχειρήσεων.

Προώθηση των γνώσεων και δεξιοτήτων STEM (Science, Technology, Engineering, Mathematics).

Ενίσχυση της σύγχρονης τεχνολογικής και της τεχνικής εκπαίδευσης.
Προώθηση των ψηφιακών δεξιοτήτων.

Ενίσχυση των μεθόδων μάθησης που βασίζονται στην εργασία (μαθητεία, πρακτική άσκηση κ.λπ.) σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης.

Εφαρμογή εκπαιδευτικών μεθόδων και τεχνικών για την ανάπτυξη των απαραίτητων οριζόντιων (γνωσιακών) δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού.

Από την έντυπη έκδοση