Όμως, όπως θα δούμε παρακάτω, το παρελθόν διδάσκει ότι οι νεώτερες  γενιές αφομοιώνουν γρηγορότερα απ’ ότι οι παλαιότερες πιστεύουν τις τεχνολογικές εξελίξεις, κάνοντας, σε βάθος χρόνου, τις ανησυχίες των μεγάλων να φαίνονται γραφικές.

Κλασικό παράδειγμα των παραπάνω αποτελεί το παγκόσμιο κύμα αντιδράσεων που προκαλεί στις αρχές του 20ου αιώνα η εμφάνιση του κινηματογράφου, στον οποίον «εμφανίζονται άνθρωποι με τα νυχτικά των» κάτι που προκαλεί τα χρηστά ήθη της εποχής. Η συζήτηση περί προστασίας της νέας γενιάς από την κινηματογραφική …λαίλαπα είναι παγκόσμια, με την  Κοινωνία των Εθνών (προπολεμικός πρόδρομος του ΟΗΕ) να συστήνει “ειδική γνωμοδοτική επιτροπή προστασίας παιδικής και εφηβικής ηλικίας”.

Μάλιστα, διεθνής διάσκεψη που γίνεται για το ζήτημα την Άνοιξη του 1926 στη Γενεύη, τηρεί επιφυλακτική στάση έναντι του νέου μέσου, με έναν εκ των ομιλητών μάλιστα ν’ αναφέρει χαρακτηριστικά ότι σε 250 ταινίες που παρακολούθησε κατέγραψε 97 θανάτους, 45 αυτοκτονίες, 61 μοιχείες, 19 απάτες, 22 απαγωγές και 176 κλοπές.

Αντίστοιχες έρευνες που γίνονται στην Ελλάδα καταλήγουν στο συμπέρασμα πως ο κινηματογράφος προκαλεί βλάβες στο νευρικό σύστημα, στη σωματική υγεία και στο ηθικό των νέων. Στις σωματικές βλάβες αναφέρονται πολλές λιποθυμίες και σκοτοδίνες παιδιών : “Επέρχεται κάματος των οφθαλμών από τη διηνεκή προσήλωσην και την συχνήν και ταχεία μεταβολήν της λαμπρότητός των επί της οθόνης φωτεινών εικόνων. Η βραδεία διαδοχή των εικόνων επί της οθόνης καταπονεί επίσης τους οφθαλμούς, διότι κατ’ αυτήν δεν λαμβάνει χώραν συγχώνευσις των εικόνων”.  Στις ψυχικές έχουμε “…διαταράξεις του νευρικού συστήματος του παιδιού (υστερικών παροξυσμών, κεφαλαλγίας, αγρίων ονείρων, νυχτερινών φόβων κλπ), συχνά προκαλουμένων υπ’ αυτού, φαίνεται ότι κατ’ εξοχήν συντελεί εις την εκκόλαψην σοβαρών ψυχοπαθειών και παρόρμησιν προς ανηθίκους πράξεις”.

Η πρώτη εγκύκλιος του υπουργείου Παιδείας προς  εκπαιδευτικούς για το πρόβλημα έρχεται μόλις το 1917, με απαγόρευση παρουσίας παιδιών κάτω των 16 ετών σε κινηματογραφικές αίθουσες. Εν συνεχεία προτείνει την δημιουργία σχολικού κινηματογράφου, ενώ συστήνει επιτροπή ελέγχου εφαρμογής των παραπάνω που θα αποτελείται από παιδαγωγούς, σχολικούς γιατρούς, μηχανικούς (…) και αστυνομικούς.

Την εποχή του Μεσοπολέμου υπάρχουν διάφορες παρα- επιστημονικές μελέτες για το θέμα που προτείνουν “λύσεις” όπως η είσοδος των νέων στους κινηματογράφους να μη γίνεται …απότομα αλλά βαθμιαία ώστε να αποφευχθεί η άμεση μετάβαση από το φως της ημέρας στο σκοτάδι της αίθουσας. Τέλος, οι χώροι προβολής θεωρούνται για τους νέους κάτι σαν τα κατοπινά μπιλιαρδάδικα αφού εκεί, κατά τις εφημερίδες : “Αρέσκονται δε να συχνάζουν εις τα τοιαύτας κινηματογραφικάς παραστάσεις, κατά τις στατιστικές, εκ των παιδίων προπάντων τα ψυχικώς ανώμαλα και ελαττωματικά, τα παρουσιάζοντα υπό της Παιδαγωγικής Ψυχοπαθολογίας καλουμένην διανοητικήν  καθυστέρησην”.

Στη λογική “δαιμονοποίησης” της νέας μορφής τέχνης,  πολλές νεανικές εγκληματικές πράξεις αποδίδονται στον κινηματογράφο. Όταν το 1939 δύο αδέλφια συλλαμβάνονται να κλέβουν …εικονοστάσια οι εφημερίδες τους περιγράφουν ως “…τακτικούς θαμώνες κινηματογράφων” που έχει τόσο καταλυτική επίδραση πάνω τους που “φωτογραφίζονται ο μεν ένας με δύο πιστόλια, ένα σε κάθε χέρι, με το πλατύγυρο καπέλο, σαν εκείνο των μεξικανών ληστών, και με ψεύτικη γενειάδα, ο δε άλλος έφιππος με ένα λάσο στο χέρι, έτοιμος δήθεν το ρίξει δια να πιάσει από το λαιμό διερχόμενον διαβάτη”…