Από τις ΗΠΑ, Πέτρος Κασφίκης

Μέτά το ντοκιμαντέρ με τους οπαδούς του Ντόναλντ Τραμπ στις ξεχασμένες πολιτείες των ΗΠΑ, αυτήν την φορά, βασικός προορισμός του EThe Magazine του EleftherosTypos.gr ήταν το «Standing Rock» στην Βόρεια Ντακότα, ο αυτοσχέδιος καταυλισμός που είχαν στήσει οι Ινδιάνοι της φυλής Σιου στις όχθες του ποταμού Μιζούρι με σκοπό να αντισταθούν στην υπόγεια διέλευση του πετρελαϊκού αγωγού «Dakota Access Pipeline-DAPL». Όπως υποστηρίζουν, το συγκεκριμένο έργο απειλεί να μολύνει τα νερά του ποταμού και να διαταράξει την περιβαλλοντολογική ισορροπία της περιοχής.

Σε αυτό το μικρό αλωνάκι έχει στηθεί ένα ιδιότυπο αντάρτικό που κρατάει από το περασμένο καλοκαίρι. Περικυκλωμένοι από την αστυνομία αλλά και την ίδια την Εθνική Φρουρά των ΗΠΑ, οι διαδηλωτές που στην πλειοψηφία τους είναι ειρηνικοί και προτιμούν να αποκαλούνται ως «προστάτες του νερού» βρέθηκαν αντιμέτωποι με μια δυσανάλογη χρήση αστυνομικής βίας.

Η ρίψη καπνογόνων και κροτίδων κρότου λάμψης μαζί με την χρήση πλαστικών σφαιρών και εκπαιδευμένων σκύλων που επιτέθηκαν σε άοπλους διαδηλωτές προκάλεσαν την κατακραυγή των ανθρωπιστικών οργανώσεων και συνέβαλαν στην δημοσιοποίηση του προβλήματος μαζί με την επακόλουθη ευαισθητοποίηση της αμερικανικής κοινής γνώμης.

Αυτό, όμως, που αρχικά ξεκίνησε ως μια μικρή και ειρηνική διαμαρτυρία έλαβε σύντομα ιστορικές διαστάσεις εγκαινιάζοντας μια νέα σελίδα στην πορεία του κινήματος για τα δικαιώματα και την προστασία της ιδιαίτερης ταυτότητας των αυτοχθόνων Αμερικανών που ζουν στις ΗΠΑ.

Η οπτική άλλωστε της βίαιης καταστολής που παρέπεμπε στο αρχέτυπο καουμπόηδες εναντίον ινδιάνων και μάλιστα σε μια περιοχή που είναι έντονα συναισθηματικά και ιστορικά φορτισμένη ξύπνησε θλιβερές μνήμες που λειτούργησαν ως ένα νέο ενωτικό κάλεσμα.

Πολύ σύντομα άρχισαν να καταφθάνουν ενισχύσεις από κάθε γωνιά της χώρας. Ο καταυλισμός τετραπλασιάστηκε φτάνοντας σχεδόν τα 4,000 άτομα, ενώ για πρώτη φορά μέσα στα τελευταία 150 χρόνια όλες οι φυλές των Ινδιάνων της Βορείου Αμερικής ενώθηκαν κάτω από την κοινή σημαία του «Standing Rock», φωνάζοντας το περίφημο πλέον ρητό «Mni Wiconi» που μεταφράζεται ως «το νερό είναι ζωή».

Winter is Coming

«Winter is coming», όλοι αυτό μας έλεγαν. Και η αλήθεια είναι πως το σκηνικό είχε ξεκινήσει να αλλάζει. Τα πρώτα χιόνια είχαν ήδη κάνει την εμφάνιση τους, ενώ οι θυελλώδεις άνεμοι της Βόρειας Ντακότα που χωρίς να συναντούν κανένα φυσικό εμπόδιο έγδερναν την παγωμένη γη έκαναν μόνο χειρότερη την αίσθηση του ψύχους που από προ πολλού είχε κατρακυλήσει σε αρνητικούς αριθμούς. Σίγουρα δεν ήταν μια ειδυλλιακή ατμόσφαιρα και οι αστυνομικές αρχές μαζί με την Εθνική Φρουρά φαίνεται ότι το γνώριζαν.

Το χιόνι συσσωρεύονταν. Το ψύχος περιόριζε τα όρια των φυσικών αντοχών. Οι προμήθειες στέρευαν. Και ακόμα δεν είχε φτάσει ο χειμώνας. Ήταν θέμα χρόνου σκέφτηκαν μέχρι να έρθει το αναπόφευκτο. Και, όμως, το ηθικό ανέβαινε, η αποφασιστικότητα μεγάλωνε και οι αριθμοί των διαδηλωτών αυξάνονταν.

Έχοντας πλέον χάσει την ψυχραιμία και την υπομονή τους, ο κυβερνήτης της πολιτείας μαζί με την εταιρία του αμερικανικού στρατού «Army Corps of Engineers» που διαχειρίζεται το συγκεκριμένο έργο διέταξαν την εκκένωση του καταυλισμού δίνοντας το χρονικό περιθώριο μιας εβδομάδας και απειλώντας με μαζικές συλλήψεις.

Μέσα σε αυτές τις τελευταίες τεταμένες στιγμές, το γραφείο του Σερίφη ανακοίνωσε πως η αστυνομία σχεδιάζει να κλείσει τους δρόμους προκειμένου να ανακόψει την πρόσβαση και την εισαγωγή νέων προμηθειών προς τον καταυλισμό. Λίγο αργότερα, η υπεύθυνη τύπου έσπευσε να ανασκευάσει την δήλωση, λέγοντας πως οι αρχές δεν σχεδιάζουν να επιβάλλουν απόλυτο αποκλεισμό, αλλά θα πραγματοποιούν ελέγχους για να επιβάλουν πρόστιμα που θα αγγίζουν τα 1000 δολάρια σε όσους προσεγγίζουν το «Standing Rock».

Στον Καταυλισμό

Απλά εντυπωσιακός. Ινδιάνικες σκηνές να στέκονται δίπλα στο ποτάμι. Σημαίες να κυματίζουν στην κορφή του λόφου. Άλογα να βαδίζουν στους λασπωμένους δρόμους και παντού εθελοντές να εργάζονται ακατάπαυστα. Μπορούσες να δεις κάποιους να μαγειρεύουν στα συσσίτια, άλλους να κουβαλούν ξύλα ή να δουλεύουν στις κατασκευές.

Από την πρώτη στιγμή εντύπωση προκαλεί η άρτια οργάνωση. Η πύλη φρουρείτε 24 ώρες την ήμερα και αναλόγως με τον σκοπό της επίσκεψης σου ο φύλακας θα σε κατευθύνει στο κατάλληλο σημείο. Μόλις μπήκαμε μέσα επισκεφτήκαμε το «Media Center», μια μεγάλη και ζεστή σκηνή που είχε ξυλόσομπες και πρίζες για να φορτίσεις το κινητό σου. Πλέον ήταν νύχτα και μέσα στο ημίφως από τις παλιές λάμπες πετρελαίου, λάβαμε διαπιστεύσεις (ομολογώ ότι δεν το περιμέναμε) για να μπορούμε να κινούμαστε ελεύθερα με τις κάμερες εντός των ορίων του καταυλισμού.

Δύο σκηνές, όμως, πιο δίπλα καταλάβαμε ότι τα πράγματα ήταν λίγο πιο σοβαρά από όσο νομίζαμε. Μόλις μπήκαμε στο «Legal Center», μια νεαρή κοπέλα μας άρπαξε το χέρι και με έναν μαρκαδόρο σημείωσε στον καρπό μας έναν αριθμό. «Για την περίπτωση που σας συλλάβουν, να ξέρετε πως να μας καλέσετε», μας ενημέρωσε. Εκεί συμπληρώσαμε ένα ειδικό ερωτηματολόγιο στο οποίο μεταξύ άλλων έπρεπε να απαντήσουμε αν θα προτιμούσαμε να παραμείνουμε στο κρατητήριο μέχρι την δίκη ή να μας βγάλουν έξω με εγγύηση.

Όπως μας πληροφόρησαν, το «Legal Center» έχει δημιουργήσει έναν ειδικό λογαριασμό που δέχεται δωρεές από όλη την Αμερική. Η συμμετοχή είναι τόσο μεγάλη που τους επιτρέπει να πληρώνουν όχι μόνο τις εγγυήσεις αλλά και να καλύπτουν όλα τα νομικά έξοδα όσων συλλαμβάνονται. Αν είστε από τους «τυχερούς» που θα παίσουν στα χέρια της αστυνομίας μην περιμένετε να ξαναδείτε τις κάμερες και τον εξοπλισμό σας μας προειδοποίησαν. Επιπλέον, σιγουρευτείτε ότι γνωρίζεται καλά τα δικαιώματα σας, όπως για παράδειγμα αυτό της τηλεφωνικής κλήσης, γιατί από την μέχρι τώρα εμπειρία μας οι αρχές δεν πρόκειται να τα σεβαστούν.

Ήταν μια εξουθενωτική μέρα μετά από ένα μεγάλο ταξίδι. Ξεκινήσαμε, λοιπόν, να κατηφορίζουμε προς το κέντρο του καταυλισμού, όπου βρίσκεται η «Ιερή Φωτιά» των Ινδιάνων. Εκεί δίπλα εθελοντές πρόσφεραν δωρεάν καφέ και τσάι σε 24ωρή βάση και ήταν μια καλή ευκαιρία για να ξεκουραστούμε και να γνωρίσουμε ορισμένους από τους διαδηλωτές.

Η όλη δομή του καταυλισμού λειτουργεί σαν μια παραδοσιακή Ινδιάνικη κοινότητα με αρχές και κανόνες τους όποιους ο κάθε επισκέπτης πρέπει να σεβαστεί. «Είμαστε μια κατασκήνωση ειρήνης και προσευχής», υπενθύμιζαν συνεχώς σε όλους τους επισκέπτες. Για αυτόν ακριβώς τον λόγο, η χρήση τσιγάρων, αλκοόλ ή άλλων ουσιών ήταν αυστηρά απαγορευμένη. Επιπλέον, η βιντεοσκόπηση προσευχών, λατρευτικών εκδηλώσεων, ακόμα και των «ιερών κούτσουρων» της φωτιάς θα ήταν αφορμή για να προκληθεί Ελληνo-ινδιάνικο επεισόδιο.

Καθίσαμε δίπλα στην φωτιά για να ζεσταθούμε. Για το ξένο μάτι ήταν μια πραγματική μυσταγωγία. Εκεί στην ύπαιθρο, καθώς τα τύμπανα χτυπούσαν και η φίλαρχοι έψελναν αρχαίους ύμνους της φυλής των Λακότα, μας πλησίασε ένας ηλικιωμένος άνδρας για να μας καλωσορίσει. Το όνομα του ήταν «Μικρή Αστραπή», και ανήκε στον κύκλο των αρχηγών της φυλής που σύμφωνα με την παράδοση θεωρούνται σοφοί και απολαμβάνουν τον σεβασμό όλων.

Όπως μας είπε, ένα Ινδιάνικο ρητό λέει πως αν δεν περάσεις στην άλλη όχθη του ποταμού, ποτέ δεν θα γνωρίζεις. Και κάπου εκεί πάνω στα παγωμένα νερά του Μιζούρι δύο κόσμοι συγκρούονταν, έχοντας ανοίξει μια νέα σελίδα σε μια ιστορία που είναι πιο παλιά από την ίδια την χώρα στην οποία βρισκόμασταν.

Τι κι αν στέκεσαι δίπλα στην φωτιά? Δεν μπορείς να ξεγελάσεις τον εαυτό σου για το που πραγματικά ανήκεις. Γιατί όσο καλή διάθεση, όσο ανοιχτό μυαλό και αν έχεις, είναι πολλά τα στερεότυπα και οι προκαταλήψεις του «λευκού πολιτισμού», τον όποιο λίγο ή πολύ όλοι κουβαλάμε μέσα μας. Και κάπως έτσι κύλησε η βραδιά, με την «Μικρή Αστραπή» να μας μυεί στην Ινδιάνικη φιλοσοφία και τον τρόπο σκέψης προσπαθώντας να μας ταξιδέψει στην αντίπερα όχθη του ποταμού.

Η Μικρή Αστραπή και ο «Καταραμένος Όφις»

https://www.youtube.com/watch?v=O-PEUsiomig

«Η γη είναι η μητέρα της ζωής και το νερό είναι το αίμα της, μέσα από το όποιο όλοι ζούμε. «Mni Wiconi», το νερό είναι ζωή ή αλλιώς το «πρώτο φάρμακο» όπως το αποκαλούμε. Όλοι προερχόμαστε από το νερό. Μεγαλώνουμε για εννέα μήνες μέσα σε αυτό πριν αντικρίσουμε για πρώτη φορά αυτό τον κόσμο.

Εμείς είμαστε πνευματικοί άνθρωποι. Δεν πιστεύουμε σαν τους Καθολικούς ή τους Προτεστάντες πως πρέπει να πας μέσα σε ένα κτήριο και να βάζεις χρήματα σε ένα καλάθι για να δεις το θείο. Ο θεός βρίσκεται παντού. Βλέπουμε για παράδειγμα το δέντρο και σκύβουμε μπροστά του για να προσευχηθούμε. Το ίδιο συμβαίνει και με την φωτιά και το νερό. Αυτό που δεν καταλαβαίνετε είναι ότι τα νερά αυτού του ποταμού είναι η εκκλησία μέσα στην οποία πηγαίνουμε και προσευχόμαστε. Και αυτή η γη και αυτό το νερό είναι ιερά γιατί κουβαλούν τους τάφους και τις αναμνήσεις των προγόνων μας.

Σήμερα βλέπουμε την εκπλήρωση μιας αρχαίας προφητείας που έλεγε πως κάποτε ένα μαύρο φίδι θα διασχίσει και θα καταστρέψει στο πέρασμα του την μητέρα γη, και πως όλα τα παιδιά της θα ενωθούν για να την σώσουν. Αυτό ακριβώς κάνουμε εδώ στο «Standing Rock». Είμαστε όλοι ενωμένοι και παλεύουμε για να σκοτώσουμε το «μαύρο φίδι», τον αγωγό που θέλει να διασχίσει την γη μας και απειλεί να καταστρέψει το σπίτι μας.

Και όπως τους λέμε, ο άνθρωπος δεν μπορεί να πιει το πετρέλαιο. Μπορεί να μην το καταλαβαίνουν, αλλά παλεύουμε και για αυτούς και για τα παιδιά τους, για να προφυλάξουμε το πολυτιμότερο κοινό αγαθό που έχουμε όλοι μαζί ως άνθρωποι.

Ακόμα και αν σήμερα νικήσουμε, το μαύρο φίδι είναι σίγουρο ότι θα ξαναγυρίσει. Ο πόλεμος δυστυχώς δεν θα τελειώσει. Όσο ο άνθρωπος θα λατρεύει το χρήμα ως υποκατάστατο του θείου θα συνεχίσει να προσπαθεί να καταστρέψει το νερό, τα δέντρα και τον αέρα. Είναι μια ιστορία που δυστυχώς δεν έχει σταματήσει να επαναλαμβάνεται. Κάθε φορά που ένας νέος φυσικός πόρος θα ανακαλύπτετε, ο λευκός άνθρωπος θα επιστρέφει στην γη μας για να την εκμεταλλευτεί.

Και είναι λυπηρό να βλέπεις την κυβέρνηση να βάζει τα κέρδη μιας εταιρίας πάνω από τα δικαιώματα και το συμφέρον των πολιτών της».

Διαβάστε το β’ μέρος στο επόμενο τεύχος του EThe Magazine, στις 21 Ιανουαρίου.