Δυστυχώς το τίμημα ήταν βαρύ. Χρειάστηκαν τρία Μνημόνια με αύξηση δανεισμού για να επανέλθουμε σε συνθήκες κανονικότητας, όταν σε Ιρλανδία και Πορτογαλία μόλις ένα, ενώ η Κύπρος που εντάχθηκε τρία χρόνια μετά την Ελλάδα στο μηχανισμό χρηματοδότησης από την Ευρώπη και το ΔΝΤ κατάφερε να εξέλθει πριν από εμάς.
Η πολιτική αφροσύνη είχε τραγικές συνέπειες για τη χώρα, οι τυχοδιωκτισμοί του 2015, τότε που θα «σκίζαμε τα Μνημόνια» και θα «καταργούσαμε τη λιτότητα με ένα νόμο και ένα άρθρο», έφεραν το τρίτο Μνημόνιο, ενώ βρισκόμασταν ένα βήμα πριν από την ολοκλήρωση του δεύτερου.
Το δημοψήφισμα άνοιξε ξανά την πύλη της χρεοκοπίας με τα capital controls, την επιβολή επώδυνων φορολογικών μέτρων και την επιστροφή στην ύφεση.
«Καμπανάκι» για τα επιτόκια καταθέσεων
Τα λάθη δεν πρέπει να επαναληφθούν. Στα χρόνια των Μνημονίων διαπιστώσαμε με τον χειρότερο τρόπο ότι η πολιτική αστάθεια έχει υψηλό κόστος στην οικονομία και κατ’ επέκταση στην κοινωνία. Η πρόωρη πτώση της κυβέρνησης Σαμαρά για την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας, που θα μπορούσε να επιτευχθεί με συναινετική διάθεση χωρίς την προκήρυξη εκλογών, ζημίωσε τη χώρα ενώ νωρίτερα η πολιτική αβεβαιότητα της περιόδου 2011-2012 είχε φουντώσει το λαϊκισμό και τη δημαγωγία.
Το γεγονός ότι πετύχαμε την άρση της ενισχυμένης εποπτείας δεν σημαίνει ότι εκλείπουν οι απειλές για τη χώρα, όταν μάλιστα οι διεθνείς συνθήκες επιδεινώνονται και τα σύννεφα της οικονομικής συρρίκνωσης συγκεντρώνονται πάνω από την Ευρώπη.
Ο πρωθυπουργός έχει θέσει ως επόμενο εθνικό στόχο την επιστροφή της Ελλάδας στην επενδυτική βαθμίδα, αυτό για να επιτευχθεί απαιτείται πολιτική σταθερότητα και συνέχιση των μεταρρυθμίσεων.
Οσοι ζητούν τώρα πρόωρες εκλογές, χωρίς μάλιστα να διαθέτουν πειστικό πρόγραμμα για την ανάπτυξη, φαίνεται ότι δεν έχουν διδαχθεί από την περίοδο των Μνημονίων. Δεν πρέπει να επαναλάβουμε τα ίδια λάθη, τα Μνημόνια τα έχουμε αφήσει πίσω, αλλά οι κίνδυνοι υποτροπής από «στραβοτιμονιές» υπάρχουν πάντα.