Οπως προκύπτει από στοιχεία της Τροχαίας, μόνο το πρώτο δεκάμηνο του 2023 σημειώθηκαν 492 τροχαία με 518 νεκρούς, ενώ παρατηρήθηκε αύξηση και κατά την εορταστική περίοδο των Χριστουγέννων η οποία δυστυχώς συνεχίζεται μέχρι σήμερα, με τις ανθρώπινες απώλειες να είναι σχεδόν καθημερινό φαινόμενο.

Τι γινόταν όμως τα προηγούμενα χρόνια; Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, το 2022 καταγράφηκαν 11.200 τροχαία ατυχήματα σε όλη την επικράτεια. Ο αριθμός αυτός παρουσίαζε αύξηση κατά 7,1% σε σύγκριση με το 2021 (10.455 τροχαία ατυχήματα). Πιο συγκεκριμένα, υπήρξαν 635 νεκροί, 1,8% περισσότεροι έναντι του 2021 (624 νεκροί). Το 2020 σημειώθηκαν 9.083 οδικά τροχαία ατυχήματα με 584 νεκρούς.

Ακόμα πιο πίσω, δηλαδή το 2000, οι νεκροί ανέρχονταν στους 2.037, ενώ από το 2010 και έπειτα καταγράφεται μείωση. Δηλαδή το 2010 έχασαν τη ζωή τους 1.258 άνθρωποι, το 2011 ανέρχονταν σε 1.141, το 2012 σε 988, το 2013 σε 879, το 2014 σε 795, το 2015 σε 793, το 2016 σε 824, το 2017 σε 731, το 2018 σε 700 και το 2019 σε 688.

Θλιβερές πρωτιές

Η ανάλυση των στοιχείων κατά τα έτη 2000, 2010 και 2019 ως προς τη γεωγραφική κατανομή των νεκρών από οδικά τροχαία ατυχήματα δείχνει ότι στις περιφέρειες με τους περισσότερους νεκρούς πρώτη ήταν η Αττική, δεύτερη η Κεντρική Μακεδονία και στηn τρίτη θέση η Περιφέρεια Πελοποννήσου.

Από τη σύγκριση των στοιχείων του 2019 με τα αντίστοιχα του 2010 προκύπτει μείωση των οδικών τροχαίων ατυχημάτων κατά 28,7%, των νεκρών κατά 45,3%, των βαριά τραυματιών κατά 61,8% και των ελαφρά τραυματιών κατά 29,0%. Η μείωση είναι σημαντικά μεγαλύτερη κατά τη σύγκριση του 2019 με το 2000, με μείωση των οδικών τροχαίων ατυχημάτων κατά 53,4%, των νεκρών κατά 66,2%, των βαριά τραυματιών κατά 84,5% και των ελαφρά τραυματιών κατά 53,5%

Σε σχέση με το είδος περιοχής, η μεγαλύτερη μείωση κατά τη δεκαετία 2010-2019 παρατηρείται στις μη κατοικημένες περιοχές, όπως προκύπτει από τα ίδια στοιχεία, κάτι που επιβεβαιώνει και από την εμπειρία του ο πρώην οδηγός αγώνων και εκπαιδευτής ασφαλούς οδήγησης Αναστάσιος Μαρκουίζος (Ιαβέρης), καθώς όπως τονίζει στον Ελεύθερο Τύπο της Κυριακής, «τα περισσότερα τροχαία σημειώνονται εντός κατοικημένων περιοχών και με ταχύτητα που δεν ξεπερνάει τα 40 χλμ./ώρα».

Το πρόβλημα, σύμφωνα με τον ίδιο, είναι ότι στην Ελλάδα αλλά και σε άλλα κράτη λείπει η παιδεία και αυτό αναπόφευκτα συμβαίνει και κατά τη διάρκεια της οδήγησης. «Η μη τήρηση του ΚΟΚ, οι κακοί τρόποι προς άλλα οχήματα ή πεζούς είναι μόνο μερικές από τις εικόνες που βλέπουν από παιδιά και τελικά καταλήγουν όταν γίνουν οδηγοί, να τις υιοθετήσουν» εξηγεί και προσθέτει πως «θα έπρεπε όταν κάθεσαι στο τιμόνι, να σκέφτεσαι πως έχεις μια οικογένεια πίσω που δεν πρέπει να σε χάσει, οπότε δεν χρειάζεται στο πορτοκαλί να επιταχύνεις ούτε να κάνεις ελιγμούς και εξυπνάδες. Το αυτοκίνητο είναι ένα μέσο που θα σε πάει στη δουλειά σου, δεν πρέπει να γίνει ο λόγος για να χάσεις τη ζωή σου ή να προκαλέσεις ατύχημα/δυστύχημα σε άλλους» τονίζει με απόγνωση, καταλήγοντας πως η άσφαλτος έχει μετατραπεί σε γενοκτονία.

Πιο ασφαλείς δρόμοι

Για τον συγκοινωνιολόγο Σταύρο Κωνσταντινίδη η μείωση των ατυχημάτων οφείλεται εν μέρει στο γεγονός ότι πλέον υπάρχουν πιο ασφαλείς δρόμοι, πιο σύγχρονα αυτοκίνητα και καλύτερος έλεγχος σε σχέση με τα παλαιότερα χρόνια, ωστόσο για να μπορέσουμε ως χώρα να γυρίσουμε σελίδα πραγματικά θα χρειαστεί να γίνουν πολλές πράσινες… ενέργειες. Οπως σημειώνει στον Ελεύθερο Τύπο της Κυριακής, «αυτό που θα κάνει τη διαφορά είναι να έχουμε βιώσιμη κινητικότητα, να κάνουμε στροφή δηλαδή και στις πράσινες μετακινήσεις δημιουργώντας τις υποδομές για να είναι εφικτή και ασφαλής η μετακίνηση με ποδήλατο ή πατίνι και κυρίως να θεσπιστούν βασικοί κανόνες, όπως για παράδειγμα το όριο ταχύτητας 30 χλμ. μέσα σε κατοικημένες περιοχές, οι οποίοι θα ενισχύσουν τη μείωση των ατυχημάτων».

 Η Ελλάδα 4^η στην Ευρώπη με τα περισσότερα δυστυχήματα

Σύμφωνα με έρευνα που δημοσίευσε τον Οκτώβριο του 2023 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, βασιζόμενη σε στοιχεία του οργανισμού Community Road Accident (CARE), το 2022 σκοτώθηκαν συνολικά 20.640 άνθρωποι στα 27 κράτη-μέλη της Ε.Ε., αριθμός που αντιστοιχεί σε 46 νεκρούς ανά εκατομμύριο κατοίκους. Η Ελλάδα είναι η τέταρτη χώρα με τα περισσότερα τροχαία δυστυχήματα στην Ευρώπη. Στην Ελλάδα έχασαν τη ζωή τους το 2022 συνολικά 635 άνθρωποι, αριθμός που αντιστοιχεί σε 61 νεκρούς ανά εκατομμύριο κατοίκους. Μόνο τρεις χώρες κατέγραψαν υψηλότερα ποσοστά: η Ρουμανία που είχε 86 νεκρούς ανά εκατομμύριο κατοίκους (συνολικά 1.633 νεκροί), η Βουλγαρία που είχε 78 νεκρούς ανά εκατομμύριο κατοίκους (συνολικά 531 νεκροί) και η Κροατία που είχε 71 νεκρούς ανά εκατομμύριο κατοίκους (συνολικά 275 νεκροί).

 Μέχρι τον Μάρτιο ο νέος ΚΟΚ

Η μείωση των ατυχημάτων και κατ’ επέκταση όσων χάνουν τη ζωή τους ή τραυματίζονται σε τροχαία αποτελεί προτεραιότητα της κυβέρνησης. Το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών μέχρι τον Μάρτιο πρόκειται να παρουσιάσει τον αναθεωρημένο Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας. Να σημειωθεί ότι το ΥΠΟΜΕ προετοίμαζε τις αλλαγές στον ΚΟΚ αλλά τον προηγούμενο χρόνο έμειναν στον πάγο αρχικά μετά το δυστύχημα στα Τέμπη και την παραίτηση του τότε υπουργού Κώστα Καραμανλή και έπειτα με την εκλογική διαδικασία που ακολούθησε.

Οπως είπε πρόσφατα η υφυπουργός Μεταφορών Χριστίνα Αλεξοπούλου, «ο νέος ΚΟΚ εισάγει μια ολοκληρωμένη πολιτική δίκαιων ποινών για τις παραβάσεις, ανάλογα με τη σοβαρότητα και την επικινδυνότητά τους, χωρίς τιμωρητικό χαρακτήρα. Στόχος μας είναι η συμμόρφωση των οδηγών, η μείωση των ατυχημάτων και η διασφάλιση της είσπραξης των προστίμων».

Ως προς τη βελτίωση της οδικής ασφάλειας, σύμφωνα με την υφυπουργό, στόχος του υπουργείου είναι και η αξιοποίηση ευφυών συστημάτων και της προόδου στην τεχνητή νοημοσύνη, «για την ενίσχυση της επιτήρησης των οδών και της επιβολής του νόμου, ενώ μέσω της ενοποίησης μητρώων και συστημάτων θα μπορούμε να διευκολύνουμε όχι μόνο το έργο της αστυνομίας αλλά και των πολιτών-οδηγών».

Σύμφωνα με πληροφορίες του «Ε.Τ.» της Κυριακής, ο νέος ΚΟΚ θα εξαντλεί όλη την αυστηρότητά του στις παραβάσεις που μπορούν να προκαλέσουν σοβαρό ατύχημα.

Παράλληλα, μια από τις μεγάλες αλλαγές που θα φέρει είναι ότι οι ποινές θα αφορούν κυρίως στον οδηγό και όχι στο όχημα. Αυτό σημαίνει ότι θα εξακολουθούν να προβλέπονται χρηματικά πρόστιμα, αφαίρεση του διπλώματος οδήγησης και βαθμοί ποινής στο point system, αλλά όχι αφαίρεση των πινακίδων κυκλοφορίας.

Αλλαγές θα υπάρξουν όμως και στα όρια ταχύτητας. Με τον νέο ΚΟΚ θα προβλέπεται ανώτατο επιτρεπόμενο όριο ταχύτητας στις κατοικημένες περιοχές στα 30 από 50 χλμ./ώρα. Πέριξ των σχολείων οι οδηγοί θα έχουν όριο τα 20 χλμ./ώρα ενώ αντίθετα θα αυξηθεί από τα 120 στα 130 χλμ./ώρα σε ορισμένους αυτοκινητόδρομους.