Είτε σου αρέσουν είτε όχι, τις ταινίες του Ντέιβιντ Λιντς δεν τις ξεχνάς. Σκηνοθέτης που έχει χαρακτηριστεί ως «καλτ», ο Λιντς είχε ένα εντελώς δικό του στιλ: έπλαθε κόσμους φαινομενικά «φυσιολογικούς» και με λεπτούς χειρισμούς τούς έκανε τούμπα, για να αποκαλύψει τον σουρεαλισμό της καθημερινότητας. Δημιουργούσε βαθιά ψυχολογικές ιστορίες, τις οποίες οπτικοποιούσε με ατμοσφαιρικά πλάνα και πρωτότυπες ηχητικές μπάντες, που είχαν την ικανότητα να στοιχειώνουν τον θεατή για πολύ καιρό μετά την προβολή τους.

Ποιος ήταν

Γεννημένος στη Μοντάνα των ΗΠΑ, ο Λιντς σπούδασε ζωγραφική στη Σχολή του Μουσείου Καλών Τεχνών της Βοστώνης. Είναι γνωστός για τις ταινίες «Eraserhead» (1977), «The Elephant Man» (1980), «Μπλε βελούδο» (1986) και «Ατίθαση καρδιά» (1990), η οποία απέσπασε Χρυσό Φοίνικα στις Κάννες. Δημιούργησε και σκηνοθέτησε την πολυσυζητημένη τηλεοπτική σειρά «Twin Peaks» (1990-1991), ενώ πιο πρόσφατα έργα του είναι το «Mulholland Drive» (2001) και το «Inland Empire» (2006). Εχει λάβει τιμητικό Οσκαρ και Χρυσό Λέοντα από το Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας για το σύνολο του έργου του, ενώ ταυτόχρονα διέπρεψε ως μουσικός και ζωγράφος.

Ο Ντέιβιντ Λιντς θεωρείται ένας από τους πιο σημαντικούς και καινοτόμους κινηματογραφιστές της γενιάς του. Οι ταινίες του είναι σουρεαλιστικές, ονειρικές εξερευνήσεις της ανθρώπινης φύσης, ένα κάλεσμα προς τον θεατή να κάνει βουτιά στην ψυχή του, να έρθει αντιμέτωπος με τις πιο καταπιεσμένες επιθυμίες και τους πιο μύχιους φόβους του.

Ισως το πιο χαρακτηριστικό γνώρισμα των ταινιών του Ντέιβιντ Λιντς είναι η αργή, σταδιακή διαστρέβλωση της πραγματικότητας, η μετατροπή του ρεαλισμού σε σουρεαλισμό. Αποπροσανατολίζει με μαεστρία τον θεατή, «φυτεύοντας» αλλόκοτα, ενίοτε γκροτέσκα στοιχεία μέσα σε μια, κατά τα άλλα, αναγνωρίσιμη καθημερινότητα.

Οι ενδόμυχες επιθυμίες που έρχονται σε κόντρα με το κοινωνικό προφίλ ενός ατόμου ή μιας κοινότητας είναι ένα ακόμα θέμα που εξερευνά ο Λιντς στις ταινίες του. Στο «Μπλε βελούδο», ένας αφελής φοιτητής ανακαλύπτει το σκοτεινό μυστικό μιας φαινομενικά ειδυλλιακής κωμόπολης, ενώ το «Mulholland Drive» πραγματεύεται τη ρευστότητα της μνήμης και της ταυτότητας, θολώνοντας τα όρια μεταξύ πραγματικότητας και φαντασίας και προβάλλοντας την κατακερματισμένη φύση της ανθρώπινης ψυχής.

Εικόνες

Οι ταινίες του Λιντς φημίζονται για το εντυπωσιακό, οπτικό λεξιλόγιό τους. Ζωντανά χρώματα, έντονες αντιθέσεις και ιδιότυπα κάδρα δημιουργούν μια ιδιαίτερη, στρεβλωμένη ατμόσφαιρα. Από τις πιο εμβληματικές εικόνες: το κόκκινο δωμάτιο στο «Twin Peaks», με τις επιβλητικές, απειλητικές κουρτίνες του. Τα ηχητικά τοπία των ταινιών του είναι εξίσου δυνατά. Στο «Eraserhead», για παράδειγμα, χρησιμοποίησε βιομηχανικούς ήχους μαζί με τη μουσική μπάντα, για να δημιουργήσει μια ταιριαστή, καταπιεστική ατμόσφαιρα.

H επιρροή του στον κινηματογράφο είναι αναμφισβήτητη. Σπουδαίοι σκηνοθέτες, όπως ο Κουέντιν Ταραντίνο και ο Κρίστοφερ Νόλαν, έχουν εμπνευστεί από το στιλ του Ντέιβιντ Λιντς, ενώ τον υπόγειο τρόπο με τον οποίο χτίζει μυστήριο στις ταινίες του τον συναντάμε σε σύγχρονα ψυχολογικά θρίλερ και ταινίες τρόμου. Και, για όσους τον κατηγορούσαν πως οι ταινίες του δεν βγάζουν νόημα, είχε την καλύτερη απάντηση: «Δεν καταλαβαίνω γιατί ο κόσμος περιμένει να βγάζει κάποιο νόημα η τέχνη, ενώ έχει αποδεχθεί πως δεν βγάζει κανένα νόημα η ζωή».