Το δημόσιο σύστημα υγείας βρίσκεται σε κρίση πολύ πριν από την οικονομική κρίση, σύμφωνα με τον Χαράλαμπο Οικονόμου, αναπληρωτή καθηγητή στο Τμήμα Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών.

Ο κ. Οικονόμου αναφέρει, ότι η έλλειψη σχεδιασμού και η περιορισμένη διοικητική ικανότητα για την εφαρμογή των αλλαγών σε ένα μόνο χρόνο, όπως απαιτείται, έχει αφήσει το σύστημα υγειονομικής περίθαλψης σε ακόμα χειρότερη κατάσταση. Και προσθέτει ότι «η ελληνική υγειονομική περίθαλψη είναι μια ανθρωπιστική κρίση που προωθείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση».

Μια ακόμη αιτία της επιδείνωσης της υγείας είναι οι αλλαγές στην ελληνική διατροφή κατά τις τελευταίες δεκαετίες, δήλωσε η Έλενα Παραβάντη, RDN διατροφολόγος, σύμβουλος Μεσογειακής διατροφής.

Οι Έλληνες άρχισαν να εγκαταλείπουν την παραδοσιακή διατροφή τους από τη δεκαετία του ’60. «Είχαμε το πρότυπο μεσογειακής διατροφής για την υγεία και την αειφορία», δήλωσε η κ. Παραβάντη.

Η διατροφή τότε, βασιζόταν σε μεγάλο βαθμό στα λαχανικά και ελαιόλαδο και περιστασιακά περιελάμβανε κρέας, η κατανάλωση του οποίου έχει αυξηθεί κατά 260%.

Πολλοί Έλληνες καταναλώνουν περισσότερες θερμίδες, οι οποίες, κατά κύριο λόγο, προέρχονται από κορεσμένα λίπη και επεξεργασμένα τρόφιμα. Η κατανάλωση λαχανικών έχει μειωθεί δραστικά και ακόμη περισσότερο με τη κρίση.

Αυτά τονίστηκαν σε ημερίδα με θέμα τη Δημόσια Υγεία και Διατροφή στην Ελλάδα της Οικονομικής Κρίσης, που οργάνωσαν το πρόγραμμα Ελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Yale, σε συνεργασία με το Τμήμα Δημόσιας Υγείας του ίδιου πανεπιστημίου.

Όπως ειπώθηκε, οι Έλληνες δεν επέστρεψαν στη παραδοσιακή τους διατροφή με την κρίση, αλλά συνέβη το αντίθετο. Μάλιστα, σύμφωνα με νέα έρευνα του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών, οι Έλληνες έχουν στραφεί στα fast food, ξοδεύοντας 6, 5 εκατομμύρια ευρώ το χρόνο για τέτοια τρόφιμα.

Επιπλέον, η κρίση έχει δημιουργήσει μια αγορά με φτηνά, κακής ποιότητας διατροφικά προϊόντα, τα οποία συχνά προωθούνται ως «παραδοσιακά» ενώ παράγονται με φοινικέλαιο και άλλες πρώτες ύλες χαμηλής διατροφικής αξίας, όπως τόνισαν οι επιστήμονες.

Η κ. Παραβάντη εξήγησε, ότι η διατροφή σε ό,τι αφορά την πρόληψη και την παχυσαρκία, είναι η τελευταία προτεραιότητα του κράτους, ενώ είναι αποδεδειγμένο ότι η οικονομική επιβάρυνση της παχυσαρκίας και των χρόνιων ασθενειών αυξάνεται συνέχεια.

Στόχος της ημερίδας ήταν να παρουσιαστούν οι επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης στη δημόσια υγεία και διατροφή στην Ελλάδα.

Η ημερίδα είναι συνέχεια μιας σειράς ομιλιών που ξεκίνησε το Πανεπιστήμιο Yale με συντονιστή τον διδάκτορα Τάσο Κυριακίδη, βιοστατιστικολόγο- επιδημιολόγο, αναπληρωτή ερευνητή στο Τμήμα Δημόσιας Υγείας και Παθολογίας στο Yale, όπου εξετάζεται η ελληνική διατροφή και η πολυδιάστατη σχέση της με την υγεία.

Οι Έλληνες τρώνε λιγότερο κρέας εξαιτίας της κρίσης 

Την κατανάλωση κρέατος φαίνεται να μειώνουν εκατοντάδες χιλιάδες νοικοκυριά λόγω της δεινής οικονομικής θέσης που βρίσκονται, σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποιήθηκε για λογαριασμό της έκθεσης «FOOD EXPO» από την εταιρεία «MARC» με τη συνεργασία του περιοδικού «Meat News».

Το κρέας είναι ένα είδος τροφής που καταναλώνεται με υψηλή συχνότητα στην χώρα μας. Η συντριπτική πλειονότητα των ελληνικών νοικοκυριών (96%) καταναλώνει κρέας τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα. Τέσσερα στα δέκα νοικοκυριά τρώνε κρέας δύο φορές την εβδομάδα, ενώ αντίστοιχο είναι και το ποσοστό των νοικοκυριών που δηλώνουν πως τρώνε κρέας τρεις και περισσότερες φορές την εβδομάδα.

Ωστόσο, η κατανάλωση κρέατος από τα ελληνικά νοικοκυριά εμφανίζει τάσεις σχετικής μείωσης. Το 38% των νοικοκυριών αναφέρει πως καταναλώνει λιγότερο κρέας σε σχέση με 2-3 χρόνια πριν. Το 54% καταναλώνει περίπου την ίδια ποσότητα με πριν, ενώ μόλις το 7% ανέφερε αύξηση κατανάλωσης κρέατος σε σχέση με 2-3 χρόνια πριν. Η σχετική μείωση κατανάλωσης κρέατος από τα ελληνικά νοικοκυριά οφείλεται, εν μέρει στην οικονομική στενότητα (ως επίπτωση της κρίσης) και εν μέρει σε λόγους υγείας ή αλλαγής των διατροφικών συνηθειών.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, το κρεοπωλείο αποτελεί το συνηθέστερο σημείο αγοράς, αλλά ταυτόχρονα τα σούπερ μάρκετ κερδίζουν, αργά αλλά σταθερά, μερίδιο στην αγορά κρέατος. Το 68,5% δήλωσε ότι συνήθως αγοράζει κρέας από το κρεοπωλείο της γειτονιάς. Ένα στα πέντε νοικοκυριά (21,2%) αγοράζουν συνήθως από το super market, ενώ το 6,5% προτιμά τις μεγάλες κρεαταγορές/υπεραγορές κρέατος, ποσοστό διπλάσιο σε σχέση με 10 χρόνια πριν. Ένα 3,5% δήλωσε πως συνήθως προμηθεύεται κρέας απευθείας από παραγωγούς.

Η ποιότητα του κρέατος και η σχέση εμπιστοσύνης είναι τα σημαντικότερα κριτήρια επιλογής σημείου πώλησης. Το τρίτο κατά σειρά κριτήριο είναι οι τιμές. Η σημαντικότητα του κριτηρίου αυτού έχει αυξηθεί την τελευταία δεκαετία κατά 12 ποσοστιαίες μονάδες. Η απόσταση και η εξυπηρέτηση συμπληρώνουν την λίστα των κριτηρίων επιλογής σημείου αγοράς κρέατος, με μικρότερη όμως σημαντικότητα σε σχέση με το παρελθόν. Σημειώνεται πως το κυρίαρχο κριτήριο όσων επιλέγουν το κρεοπωλείο είναι η ποιότητα, ενώ ο βασικός λόγος επιλογής του σούπερ μάρκετ είναι οι τιμές.

Όσον αφορά το είδος κρέατος που προτιμούν οι καταναλωτές, το κοτόπουλο είναι το κρέας που καταναλώνουν με μεγαλύτερη συχνότητα τα ελληνικά νοικοκυριά. Ακολουθεί το βοδινό και τρίτο σε προτίμηση είναι το χοιρινό κρέας. Η κατανάλωση κοτόπουλου εμφανίζει αύξηση στα χρόνια της κρίσης.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, η ποιότητα του κρέατος αποτελεί το σημαντικότερο κριτήριο επιλογής κρέατος, συγκεντρώνοντας το 44% των αναφορών. Δεύτερο σε σημαντικότητα κριτήριο είναι η διατροφική αξία και οι επιπτώσεις στην υγεία, συγκεντρώνοντας το 29% των αναφορών. Η τιμή εμφανίζεται στην τρίτη θέση, αποτελώντας το σημαντικότερο κριτήριο επιλογής κρέατος για το 15% των καταναλωτών. Το γεγονός αυτό καταδεικνύει πως στην περίπτωση αγοράς κρέατος, ακόμη και σε συνθήκες κρίσης, η χαμηλή τιμή από μόνη της χωρίς ένα αποδεκτό όριο ποιότητας και διατροφικής αξίας δεν είναι αποδεκτή. Αν και η προτίμηση στα ντόπια κρέατα είναι κυρίαρχη, η προέλευση αναφέρεται μόνο από το 11% ως το σημαντικότερο κριτήριο επιλογής κρέατος.