Οι βομβαρδισμοί και οι εκρήξεις συνεχίστηκαν, με την Ουκρανία και τη Ρωσία να αλληλοκατηγορούνται. Οι ρωσικές δυνάμεις χρησιμοποιούν το εργοστάσιο ως στρατιωτική βάση για να πραγματοποιήσουν νυχτερινούς βομβαρδισμούς στην πόλη Νικόπολη, που ελέγχεται από την Ουκρανία και βρίσκεται ακριβώς απέναντι στον ποταμό Δνείπερο. Σε μια ομιλία μέσω βίντεο την περασμένη εβδομάδα, ο πρόεδρος της Ουκρανίας Zελένσκι υποσχέθηκε να στοχεύσει «κάθε Ρώσο στρατιώτη που είτε πυροβολεί προς το εργοστάσιο είτε πυροβολεί χρησιμοποιώντας το εργοστάσιο ως κάλυψη». Η επιδείνωση της κατάστασης στο εργοστάσιο της Zαπορίζια προκάλεσε αυξημένο συναγερμό την περασμένη εβδομάδα τόσο στα Ηνωμένα Εθνη όσο και στη Διεθνή Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας (IAEA).

Αποστολή αξιολόγησης

Απευθυνόμενος στο Σ.Α./ΟΗΕ στις 11 Αυγούστου, ο γενικός διευθυντής του ΔΟΑΕ, Αργεντινός πρέσβης Ραφαέλ-Μαριάνο Γκρόσι, ζήτησε εκ νέου από την ΙΑΕΑ να πραγματοποιήσει μια αποστολή για την αξιολόγηση της ασφάλειας του εργοστασίου. «Αυτή είναι μια σοβαρή ώρα, μια ώρα πολύ βαριά», είπε ο Γκρόσι στο Σ.Α./ΟΗΕ μιλώντας από το γραφείο του στη Βιέννη. Μετά την προειδοποίηση του Γκρόσι, ο γ.γ./ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, ζήτησε τη δημιουργία αποστρατιωτικοποιημένης ζώνης στο εργοστάσιο της Ζαπορίζια. Ο Γκουτέρες χαιρέτισε το κάλεσμα από 42 χώρες -συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών, της Ιαπωνίας, του Ηνωμένου Βασιλείου, της Αυστραλίας, της Σουηδίας, της Γερμανίας, της Τουρκίας κ.ά., καθώς και της Ευρωπαϊκής Ενωσης – καλώντας τη Ρωσία να αποσύρει αμέσως τις στρατιωτικές της δυνάμεις από το εργοστάσιο. Πριν τρεις ημέρες, ο Ουκρανός πρόεδρος Ζελένσκι ζήτησε επίσης την άμεση αποχώρηση των ρωσικών στρατευμάτων «χωρίς όρους». Δεν άργησε, ωστόσο, η Ρωσία να απορρίψει αυτές τις εκκλήσεις, αν και την περασμένη Παρασκευή φέρεται ο Πούτιν να έδωσε κάποιας μορφής συγκατάθεση.

Επιθεώρηση

Παρά τους φόβους για νέα πυρηνική καταστροφή στο εργοστάσιο της Zαπορίζια (έχοντας κατά νου τις τραυματικές εμπειρίες του Τσέρνομπιλ και της Φουκουσίμα), δεν υπάρχουν ενδείξεις για αυξημένα επίπεδα ραδιενέργειας στο εργοστάσιο (μέχρι σήμερα). Σύμφωνα με την ουκρανική κρατική πυρηνική εταιρία Energoatom, ωστόσο, η επίθεση με πυραύλους στις αρχές Αυγούστου, που έπληξαν το χώρο αποθήκευσης στερεών αναλωμένων καυσίμων του εργοστασίου, κατέστρεψε τρεις αισθητήρες παρακολούθησης ακτινοβολίας, μειώνοντας την ικανότητα ανίχνευσης οποιασδήποτε αύξησης στα επίπεδα ακτινοβολίας στην περιοχή. Μόνο μια επιθεώρηση του ΔΟΑΕ θα μπορούσε να επιβεβαιώσει τη ζημιά.

Πριν τρεις ημέρες, ο γενικός διευθυντής της ΙΑΑΕ είπε ότι η κατάσταση στο εργοστάσιο της Ζαπορίζια που ελέγχεται από τη Ρωσία «έχει επιδεινωθεί πολύ γρήγορα». Ο Γκρόσι χαρακτήρισε τη στρατιωτική δραστηριότητα στο εργοστάσιο «πολύ ανησυχητική». 

Ανησυχίες

Η κατάσταση συναγερμού σίγουρα τροφοδοτείται από τη σύγχυση γύρω από την ασφάλεια του εργοστασίου, την έκταση του ρωσικού στρατιωτικού εξοπλισμού μέσα και τελικά τον όποιο στόχο της Ρωσίας να επιτεθεί στο εργοστάσιο. Πολλοί παρατηρητές βρίσκονται στο σκοτάδι σχετικά με το ποιο είναι το τελικό παιχνίδι της Ρωσίας με το εργοστάσιο. Ο προεδρικός σύμβουλος της Ουκρανίας Ποντόλιακ είπε ότι «τα ρωσικά στρατεύματα βομβαρδίζουν τον πυρηνικό σταθμό για να κόψουν το Νότο της Ουκρανίας από την ηλεκτρική ενέργεια και να κατηγορήσουν τις ουκρανικές Ένοπλες Δυνάμεις. «Ο στόχος τους είναι να μας αποσυνδέσουν από το (εργοστάσιο) και να κατηγορήσουν τον ουκρανικό στρατό για αυτό». Σύμφωνα με τη «Wall Street Journal», οι Ουκρανοί ηγέτες, οι διεθνείς ειδικοί στην πυρηνική ενέργεια και οι εργαζόμενοι του εργοστασίου επιβεβαίωσαν όλοι ότι υπάρχει μια σκόπιμη προσπάθεια της Ρωσίας να απομονώσει το εργοστάσιο της Zαπορίζια από την υπόλοιπη επικράτεια της Ουκρανίας κόβοντας τις γραμμές ηλεκτρισμού.

«Μαύρες τρύπες»

Ο Ροντ Ενγουικ, καθηγητής πυρηνικής ασφάλειας στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ, βλέπει τέσσερα τρωτά σημεία που πρέπει να ληφθούν υπόψη στη Ζαπορίζια, που είναι ο ίδιος ο αντιδραστήρας, οι δεξαμενές (αποθήκευσης) αναλωμένων καυσίμων, ο υποστηρικτικός εξοπλισμός και το προσωπικό λειτουργίας. Οι έξι αντιδραστήρες VVER της Zαπορίζια έχουν ο καθένας μια δομή περιορισμού που αποτελείται από έναν τοίχο από οπλισμένο σκυρόδεμα πάχους περίπου ενός μέτρου. «Τα σύγχρονα όπλα, όπως τα bunker busters, μπορούν να διεισδύσουν στους υπάρχοντες προστατευτικούς τοίχους και να προκαλέσουν έκθεση στον πυρήνα», λέει ο Ενγουικ. Αλλά δεν υπάρχει καμία ανάγκη να διεισδύσει στο κτίριο περιορισμού για να προκαλέσει ζημιές τους αντιδραστήρες, ούτε καν να καταστρέψει το σύστημα ψύξης. Αντίθετα, ένα πιο πιθανό σενάριο, που δυνητικά θα οδηγήσει σε μια καταστροφή, θα ήταν μια «απώλεια εξωτερικής ισχύος σε συνδυασμό με ανθρώπινο λάθος».

Υπάρχει επίσης η ανησυχία ότι η ηλεκτρική ενέργεια που παρέχεται στο εργοστάσιο μπορεί να διακοπεί και η μονάδα να χάσει όλα τα εφεδρικά μέσα για την παραγωγή της, κάτι που θα μπορούσε να σημαίνει κατάρρευση ακόμη και χωρίς άμεση επίθεση στο εργοστάσιο. Μια τελευταία ανησυχία είναι ότι οι χειριστές στο εργοστάσιο πρέπει να είναι εξαντλημένοι και αγχωμένοι, και επομένως να μπορούν να κάνουν σφάλματα. Παρά τους βομβαρδισμούς, οι Ουκρανοί χειριστές συνέχισαν να εργάζονται στο εργοστάσιο -συχνά υπό την απειλή όπλων και υπό συνεχή φόβο- για να βεβαιωθούν ότι δεν θα υπάρχει καταστροφή τύπου Τσέρνομπιλ.

Ειδήσεις σήμερα