Αξίζει να ενδοσκοπήσουμε σε ορισμένα από τα ευρύτερα πλαίσια της ιδιαίτερα σημαντικής επίσκεψης της παλαίμαχης πολιτικού από την Καλιφόρνια και εκ των πιο γνωστών Αμερικανών πολιτικών με έντονες αντιρωσικές και αντικινεζικές θέσεις.

1 Βραχυπρόθεσμες επιπτώσεις

Το Πεκίνο τόνισε επανειλημμένα την υψηλή θέση της Πελόζι στην πολιτική ιεραρχία των ΗΠΑ σε μια προσπάθεια να χαρακτηρίσει την επίσκεψή της ως κλιμάκωση από μόνη της. Ο Κινέζος υπουργός Εξωτερικών, Ουάνγκ Γι, δήλωσε: «Η αμερικανική πλευρά ισχυρίστηκε ότι η Κίνα κλιμακώνει την κατάσταση, αλλά τα βασικά δεδομένα είναι ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες προκάλεσαν πρώτα την Κίνα για το ζήτημα της Ταϊβάν και παραβίασαν κατάφωρα την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Κίνας». Η κυβέρνηση Μπάιντεν υποστήριξε ότι ήταν μια «κατασκευασμένη» κρίση και μια υπερβολική αντίδραση του Πεκίνου σε μια κανονική αντιπροσωπεία του Κογκρέσου.

Οι δευτερογενείς επιπτώσεις σε άλλους τομείς της διμερούς σχέσης γίνονται ήδη εμφανείς – η Κίνα ανακοίνωσε ότι διακόπτει τον διάλογο με τις Ηνωμένες Πολιτείες για μια σειρά ζητημάτων, που κυμαίνονται από την καταπολέμηση των ναρκωτικών ως τις στρατιωτικές σχέσεις και την κλιματική αλλαγή, ενώ οι ειδήσεις αναφέρουν ότι η κυβέρνηση του Τζο Μπάιντεν μπορεί να αποφασίσει να διατηρήσει σε ισχύ τους μακροχρόνιους δασμούς στις κινεζικές εισαγωγές. Το πολιτικό ημερολόγιο τα επόμενα χρόνια δεν βοηθάει καθόλου αυτήν τη δυναμική. Το Πεκίνο ανησυχεί έντονα για την πιθανή ψήφιση του νόμου για την πολιτική της Ταϊβάν, ο οποίος μπορεί να τεθεί προς ψηφοφορία μετά την επιστροφή του Κογκρέσου από τις διακοπές του Αυγούστου. Στα τέλη Οκτωβρίου, το 20ό Συνέδριο του Κινεζικού Κομμουνιστικού Κόμματος θα διεξαχθεί στο Πεκίνο, με τον Σι Τζινπίνγκ να προορίζεται να επανεκλεγεί για τρίτη θητεία ως γενικός γραμματέας του κόμματος.

Τον Νοέμβριο, τόσο οι Ηνωμένες Πολιτείες όσο και η Ταϊβάν θα διεξαγάγουν ενδιάμεσες εκλογές και ενώ το Πεκίνο δεν θα είναι στο ψηφοδέλτιο το αποτέλεσμα αυτών των εκλογών θα έχει σημαντική επίδραση στις μελλοντικές σχέσεις μεταξύ των τριών κρατών. Ισως, η Ταϊβάν θα διεξαγάγει τις επόμενες προεδρικές της εκλογές τον Ιανουάριο του 2024 και, λόγω των ορίων της θητείας, η πρόεδρος Tσάι θα παραιτηθεί από την εξουσία (ύστερα από οκτώ χρόνια). Αν το κόμμα της, το Δημοκρατικό Προοδευτικό Κόμμα, κερδίσει μια άνευ προηγουμένου τρίτη συνεχόμενη εκλογή αναμέτρηση, το Πεκίνο μπορεί κάλλιστα να συμπεράνει ότι ο δρόμος προς την όποια μορφή «ειρηνικής επανένωσης» θα σμικρύνει ακόμα περισσότερο.

2 Οικονομικά στοιχεία

Δεν υπήρξε σχεδόν κανένας υπολογίσιμος κυματισμός. Υπήρχε σίγουρα κάποια ανησυχία στην Ταϊβάν κατά τις ημέρες που προηγήθηκαν και μετά την επίσκεψη και την εκδήλωση των εκτεταμένων αεροναυτικών στρατιωτικών ασκήσεων της Κίνας στα Στενά και σε τμήματα του νησιωτικού κράτους. Ωστόσο, η οικονομία εισήλθε σε κρίση σταθερή και βγήκε από αυτή με λίγα σημάδια δυσφορίας. Η Ταϊβάν έχει μια καλά ανεπτυγμένη και οργανωμένη οικονομία. Αν και είναι γνωστό, οι υπηρεσίες αποτελούν το 62% της οικονομίας της, σε σύγκριση με το 37% για τη βιομηχανία και το 1% για τη γεωργία (στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι υπηρεσίες αντιπροσωπεύουν το 77% της οικονομίας). Και το κατά κεφαλήν εισόδημα είναι 28.400 δολάρια σε ονομαστικούς όρους ή 55.700 δολ. όταν μετράται με την ισοτιμία αγοραστικής δύναμης (PPP). Το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) της Ταϊβάν αυξήθηκε κατά 3,08% το δεύτερο τρίμηνο με βάση τις ισχυρές ιδιωτικές επενδύσεις και τη συνεχιζόμενη προσωπική κατανάλωση.

3 Σενάρια πολέμου ή εμπάργκο

Ναι, αλλά η οικονομία της Ταϊβάν έχει ευδοκιμήσει σε έναν εξαιρετικά παγκοσμιοποιημένο κόσμο διεθνών αλυσίδων εφοδιασμού και διακρατικών οικοσυστημάτων καινοτομίας. Παρόλο που προσπάθησε να διαφοροποιήσει το εμπόριο και τις επενδύσεις μέσω της νέας πολιτικής της προς τον Νότο, το 42% των εξαγωγών της Ταϊβάν συνεχίζει να πηγαίνει στην Κίνα, με επικεφαλής τα ηλεκτρονικά εξαρτήματα (ιδιαίτερα τους ημιαγωγούς), ακολουθούμενα από τον οπτικό εξοπλισμό. Ομοίως, το 22% των εισαγωγών της Ταϊβάν είναι από την Κίνα. Αν και ορισμένοι έχουν επιστρέψει στο νησί κατά τη διάρκεια της πανδημίας, 158.000 Ταϊβανέζοι εξακολουθούν να κατοικούν στην ηπειρωτική Κίνα.

Εν ολίγοις, η οικονομία της Ταϊβάν εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την Κίνα και ένας πόλεμος ή ένας αποκλεισμός θα ήταν πιθανότατα καταστροφικός. Ωστόσο, παρά το μικρό μέγεθος της Ταϊβάν, η εξάρτηση της Κίνας από σταθερούς εμπορικούς και επενδυτικούς δεσμούς μεταξύ των Στενών δεν πρέπει να υποτιμηθεί.

4 Αντιδράσεις από τις χώρες του Ειρηνικού

Μεταξύ των συμμάχων των ΗΠΑ στην περιοχή του Ειρηνικού, η Ιαπωνία ήταν πιο δυναμική στην καταδίκη των στρατιωτικών ασκήσεων της Κίνας. Αν και Ιάπωνες αξιωματούχοι απέφυγαν να σχολιάσουν δημόσια τα πλεονεκτήματα της επίσκεψης της προέδρου Πελόζι στην Ταϊβάν, επέκριναν έντονα το Πεκίνο μετά τις αναφορές στις 4 Αυγούστου ότι πέντε κινεζικοί βαλλιστικοί πύραυλοι προσγειώθηκαν μέσα στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Ιαπωνίας (ΑΟΖ).

Η στρατηγική σκέψη της Αυστραλίας για την Ταϊβάν εμφανίζει μία σημαντική αλλαγή. Για χρόνια, η συζήτηση για την Ταϊβάν κυριαρχείτο από νομικές και πολιτικές συζητήσεις σχετικά με την έκταση των υποχρεώσεων της αυστραλιανής συμμαχίας προς τις Ηνωμένες Πολιτείες. Ομως, η παρατεταμένη στρατιωτική εξοπλιστική εμπλοκή του Πεκίνου, η ολοένα και πιο επιθετική χρήση του PLA (συμπεριλαμβανομένης της κατά των αυστραλιανών δυνάμεων), η αυξανόμενη κινεζική εκστρατεία οικονομικού εξαναγκασμού κατά της Αυστραλίας και η επέκταση των δυνατοτήτων προβολής ισχύος της Κίνας έχουν προκαλέσει μια εκκολαπτόμενη συζήτηση στην Καμπέρα.

Η Νότια Κορέα ήταν πολύ προσεκτική σχετικά με την επίσκεψη Πελόζι στην Ταϊβάν. Αν και η εκφρασμένη υποστήριξη της Πελόζι στη δημοκρατική Ταϊβάν συνάδει με την εστίαση της εξωτερικής πολιτικής της νέας κυβέρνησης Γιουν στην ελευθερία και τη δημοκρατία, η Σεούλ είχε επιφυλάξεις λόγω ανησυχίας ότι το ζήτημα των Στενών της Ταϊβάν θα μπορούσε να επεκταθεί άμεσα στην Κορεατική Χερσόνησο και να υπονομεύσει τη συνεργασία της Κίνας με την προσπάθεια αποπυρηνικοποίησης της Βόρειας Κορέας.

Μεμονωμένες χώρες στη Νοτιοανατολική Ασία ανησυχούν για την επιθετική απάντηση της Κίνας (Φιλιππίνες, Ινδονησία, Μαλαισία). Η συναίνεση μεταξύ των ελίτ και του μεγάλου μέρους του κοινού σε όλη τη Νοτιοανατολική Ασία είναι ότι, ενώ το ταξίδι μπορεί να ήταν άκαιρο ή περιττό, η αντίδραση του Πεκίνου ήταν προβληματική, ενώ ήταν επιτακτική ανάγκη οι Ηνωμένες Πολιτείες να παραμείνουν σταθερές.

Ειδήσεις σήμερα