Γράφει ο Δρ Αθανάσιος Ε. Δρούγος

Μια ουδέτερη Ουκρανία (που ήδη υπάρχει σε προηγούμενα μετασοβιετικά κείμενα) είναι αρκετά δύσκολο να υλοποιηθεί, ενώ υπάρχει τεράστιος αριθμός από «ομιχλώδη» σημεία, με τον «διάολο» να βρίσκεται πάντοτε στις λεπτομέρειες και να ελλοχεύουν πάρα πολλοί κίνδυνοι στην υλοποίηση μιας τέτοιας πρότασης.

Υπάρχουν πολλά «σημεία» που δεν επιλύονται άμεσα, όπως αν θα κρατήσει ο Πούτιν καταληφθέντα εδάφη μετά την 24η Φεβρουαρίου, τι είδους Ουκρανία θα έχουμε, αν θα επιστραφούν οι καταληφθείσες πόλεις στη Μαύρη Θάλασσα (Χερσώνα κ.ά.), η οροφή των ουκρανικών Ενόπλων Δυνάμεων και τι είδους οπλισμό θα διαθέτουν, αν η χώρα θα έχει ναυτικές δυνάμεις, τι θα συμβεί με τις επί χρόνια ισχύουσες συμφωνίες του ΝΑΤΟ με το Κίεβο (π.χ., Distinctive Partnership, PFP κ.ά.), ποια κατάσταση θα επικρατεί στις μεθοριακές ζώνες κ.λπ. Επίσης, θα κληθεί σε μία τέτοια περίπτωση το Κίεβο -αν έχει τη βουλευτική πλειοψηφία η κυβέρνηση- να διαγράψει τα άρθρα που αφορούν την ένταξη της χώρας στο ΝΑΤΟ, τι θα γίνει με τους Δυτικούς συμβούλους στην ουκρανική κυβέρνηση κ.λπ.

• Η περίπτωση της Ουκρανίας σε ενδεχόμενη μετάπτωση σε καθεστώς ουδετερότητας διαφέρει σε γεωγραφικό πλαίσιο από εκείνες της Αυστρίας και της Σουηδίας. Η Ουκρανία έχει σύνορα και με εχθρικές δυνάμεις (Ρωσία-Λευκορωσία), ενώ τα άλλα δύο ευρωπαϊκά κράτη συνορεύουν με φιλικά και Δυτικογενή κράτη.
• Η Αυστρία αλλά και η Σουηδία διαχρονικά έχουν μετεξελίξει την ιδέα της λεγόμενης «ουδετερότητας» ή «ένοπλης ουδετερότητας», αφού έχουν ενταχθεί στην Ε.Ε., συμμετέχουν σε διεθνείς αποστολές, συνεργάζονται με το ΝΑΤΟ σε δεκάδες προγράμματα της Συμμαχίας, επιδιώκουν ένταξη στο ΝΑΤΟ (Σουηδία), συνδέονται με τις μυστικές υπηρεσίες του ΝΑΤΟ και των ΗΠΑ (Σουηδία με NSA), οι Αμερικανοί έχουν πολύ προωθημένες σχέσεις διμερώς (κυβερνοασφάλεια), ενώ εμπλέκονται στα προγράμματα της Ε.Ε. για άμυνα, ασφάλεια/PESCO και εξωτερική πολιτική. Είναι άγνωστο αν θα επιτρέψουν οι Ρώσοι τέτοιες σχέσεις στο Κίεβο.
• Η Ουκρανία συμμετείχε και συμμετέχει ενεργά στις αποστολές στο Ιράκ, στη Σομαλία, στον παγκόσμιο πόλεμο κατά της τρομοκρατίας (μετά την 9η/11), στο Κόσοβο, στο Αφγανιστάν, στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, ακόμα και στη Λιβύη (Σουηδία) κ.α. Αν τυχόν επιλεγεί η ουδετερότητα, θα ικανοποιεί αυτές τις υποχρεώσεις που έχει αναλάβει μέχρι σήμερα η Ουκρανία;
• Η ουδετερότητα της Αυστρίας από το 1955 είναι κατοχυρωμένη μετά την αποχώρηση των 4 δυνάμεων που επικράτησαν στον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο. Αμέσως μετά την αποχώρηση των Αμερικανών από την Ανω Αυστρία και το Σάλτσμπουργκ, των Γάλλων από το Βόρειο Τιρόλο και το Βόραλμπεργκ, των Σοβιετικών από τη Νότια Αυστρία και των Βρετανών από τη Στυρία, την Καρινθία και το Βόρειο Τιρόλο, η Βιέννη, με απόφαση του Κοινοβουλίου, τόνισε ότι είναι ουδέτερη. Αλλά τα μετέπειτα γεγονότα των δεκαετιών άλλα δείχνουν… (π.χ., αμερικανο-αυστριακή στρατιωτική συμφωνία).

Συμπερασματικά, είναι αρκετά δύσκολο να υιοθετηθεί ένα μοντέλο ουκρανικής ουδετερότητας, ενώ οι Ουκρανοί δύσκολα θα δεχθούν σε όλους τους τομείς φίλα διακείμενους προς τους Ρώσους (Ουκρανούς πολίτες) μετά από τέτοιο σφοδρό πόλεμο και βαθιά έχθρα.

Αν υπάρχουν σκέψεις για προώθηση ουκρανικής ουδετερότητας, θα πρέπει να αλλάξουν πάρα πολλά σε όλους τους τομείς, ενώ είναι δύσκολο το Κίεβο να αποδεχθεί τη ρωσοποίηση της Κριμαίας και του Ντονμπάς, όπως είναι και φύσει αδύνατον να επιστρέψει υπό ουκρανικό έλεγχο η Μαριούπολη και το Μπερντιάνσκ στην Αζοφική.