Αποτελεί άλλωστε ηγετική φυσιογνωμία του λαϊκιστικού κινήματος που σαρώνει το βόρειο ημισφαίριο (Βrexit, ιταλικό δημοψήφισμα, εθνολαϊκιστικά καθεστώτα στην Ανατολική Ευρώπη, εκλογή του «Τραμπ των Φιλιππίνων» Ντουτέρτε κ.λπ.).

Από τις διαθέσεις του κρεμόμαστε άλλωστε τόσο εμείς όσο και οι Γερμανοί, καθώς το «Spiegel» επισήμανε ότι το ΔΝΤ περιμένει το πράσινο φως του νέου πλανητάρχη για να συμμετάσχει στο ελληνικό πρόγραμμα, έστω και ως παρατηρητής.

Το πρώτο απτό δείγμα γραφής του πιο αντισυμβατικού προέδρου των ΗΠΑ ήταν ένα κλείσιμο του ματιού στο… γατόπαρδο. Αντί να συγκρουστεί με το «κατεστημένο», όπως υποσχόταν προεκλογικά, ο Τραμπ διόρισε σε καίρια υπουργεία ανθρώπους της Ουόλ Στριτ και της Goldman Sachs (Γκάρι Κόουν, Στίβεν Μνιούσιν) και πάμπλουτους επιχειρηματίες (Μπέτσι Ντέιβις, Αντριου Πίζντερ).

Aνοιγμα στη Ρωσία

Ομως, η επιλογή του «φιλορώσου» πετρελαιά της Exxon, Ρεξ Τίλερσον, για το Στέιτ Ντιπάρτμεντ ήταν ένα εντυπωσιακό άνοιγμα στη Ρωσία του Πούτιν, κίνηση που υπερέβη τα εσκαμμένα.

Σύμφωνα με παρατηρητές στην Ουάσιγκτον, η χειρονομία αυτή έδειξε πως ο Τραμπ θεωρεί σοβαρότερο στρατηγικό αντίπαλο την Κίνα -με την οποία έφαγε νωρίς νωρίς τα μουστάκια του λόγω του «αδέξιου» τηλεφωνήματος στην πρόεδρο της Ταϊβάν- ενώ με τη Ρωσία προσβλέπει σε μια έντιμη εταιρική σχέση για την επίλυση των διεθνών προβλημάτων, χωρίς βέβαια να παραγνωρίζονται οι ουσιώδεις διαφορές συμφερόντων Μόσχας και Ουάσιγκτον.

Στην οικονομία των ΗΠΑ ο Τραμπ θα προκαλέσει θετικό σεισμό αν πραγματοποιήσει την υπόσχεσή του για ένα τεράστιο πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων ύψους 1 τρισ. δολαρίων, που θα δημιουργήσει οικονομικό οργασμό στη χώρα ανάλογο με του New Deal. Χάρις στην υποστήριξη των Δημοκρατικών και στην πίεση των επιχειρηματικών λόμπι εκτιμάται πως ο Τραμπ θα μπορούσε να πείσει τους Ρεπουμπλικανούς που ελέγχουν την Γερουσία, υπό την προϋπόθεση ότι το σχέδιο δεν θα αυξήσει σημαντικά το δημόσιο χρέος. Σύμφωνα με το αμερικανικό υπουργείο Μεταφορών, τα δύο τρίτα των αυτοκινητοδρόμων χρειάζονται βελτιώσεις και περίπου 143.000 γέφυρες σε όλη την επικράτεια έχουν ανάγκη επισκευών. Αρα, με το New Deal του Τραμπ δεν θα χρειαστεί να ανοίγουν τρύπες και να τις κλείνουν για να επιστρέψει η ανάπτυξη, όπως έγινε το ’30.

Σύμφωνα με το πρακτορείο Bloomberg, μια «κραιπάλη» στον αμερικανικό προϋπολογισμό θα μπορούσε να τονώσει τις επιχειρηματικές συναλλαγές στην Ε.Ε., όπου η οικονομική επιβράδυνση συνεχίζει να προκαλεί πολιτική αστάθεια. Αν όμως ο Τραμπ υποκύψει στη σαγήνη του εμπορικού προστατευτισμού και υπαναχωρήσει από τις εμπορικές συμφωνίες με τις χώρες του Ειρηνικού, την Ευρώπη, το Μεξικό και τον Καναδά (ΤΡΡ, ΤΤΙΡ, ΝΑFTA), τότε θα επιφέρει το αντίθετο αποτέλεσμα, οξύνοντας την ευρωπαϊκή κρίση. Μεγάλος πονοκέφαλος για τους Ευρωπαίους είναι η πρόθεση του νέου προέδρου να τους φορτώσει τα έξοδα του ΝΑΤΟ, γεγονός που ωθεί τους γραφειοκράτες των Βρυξελλών και τις κυβερνήσεις σε Βερολίνο και Παρίσι σε αναζήτηση αυτόνομων αμυντικών επιλογών.

Σε ό,τι αφορά το μεταναστευτικό, για να επιστρέψουμε σε θέματα εσωτερικής πολιτικής, ο Τραμπ μετρίασε κάπως την πύρινη ρητορεία μετά την εκλογή του, γεμίζοντας ελπίδες τους δεκάδες εκατομμύρια «γκρίζους» μετανάστες που απειλούνται με απελάσεις, κρατήσεις κ.λπ., ότι τελικά τα μέτρα σε βάρος τους θα είναι ηπιότερα. Ο Τραμπ εξάλλου θα πρέπει να το σκεφτεί δυο φορές προτού κηρύξει «πόλεμο» στη μεγαλύτερη αμερικανική πολιτεία, την Καλιφόρνια, της οποίας η κυβέρνηση και το Κογκρέσο αρνήθηκαν να εφαρμόσουν την ακραία αντιμεταναστευτική πολιτική του.

Ως οικονομικά φιλελεύθερος και προερχόμενος από το ανώτερο επιχειρηματικό στρώμα των ΗΠΑ, ο νέος πρόεδρος ασφαλώς θα ευνοήσει το κεφάλαιο έναντι των εργαζομένων. Υποσχέθηκε να μειώσει από 35% σε 15% το φορολογικό συντελεστή κερδών των επιχειρήσεων, ενώ παραμένει άγνωστο αν θα δεχτεί να εφαρμόσει τις αυξήσεις του κατώτατου ημερομισθίου που έχουν συμφωνηθεί από 1/1/2017 σε 19 αμερικανικές πολιτείες, με στόχο σε κάποιες εξ αυτών το κατώτατο ωρομίσθιο να φτάσει τα 15 δολάρια το 2020. Η μεσαία τάξη δεν θα αποφύγει τις δυσμενείς μεταβολές στο σύστημα Υγείας -το περίφημο Obamacare- καθώς ο Τραμπ θέλει να ενθαρρύνει τον ανταγωνισμό των ασφαλιστικών εταιριών στις διάφορες πολιτείες.

Μέγα αίνιγμα παραμένει η στάση του στο ζήτημα της κλιματικής αλλαγής, καθώς έχει απειλήσει να διακόψει την αμερικανική χρηματοδότηση στα προγράμματα του ΟΗΕ και να αποσύρει την υπογραφή των ΗΠΑ από την πρόσφατη Συνθήκη του Παρισιού. Εξάλλου το πώς αντιλαμβάνεται τις διεθνείς σχέσεις το έδειξε με τις περιφρονητικές δηλώσεις του για τον ΟΗΕ, με αφορμή το ψήφισμα κατά των εβραϊκών εποικισμών στη Δυτ. Οχθη.

Στενός φίλος του Μπέντζαμιν Νετανιάχου, ο Ντόναλντ Τραμπ έγραψε στο Τwitter: «Ο ΟΗΕ έχει φοβερές προοπτικές, αλλά αυτή τη στιγμή δεν είναι παρά ένα κλαμπ συζητήσεων και καλοπέρασης. Πολύ λυπηρό!». Στο στιλ του Τραμπ δεν ταιριάζουν οι σχοινοτενείς διπλωματικές συνεδριάσεις χωρίς αποτέλεσμα, αλλά η γρήγορη και αποτελεσματική δράση. Αυτό δεν σημαίνει κατ’ ανάγκην ότι θα πραγματοποιήσει την απειλή του να παγώσει τις συμφωνίες ΗΠΑ-Κούβας που πέτυχε ο Ομπάμα, αν το κουβανέζικο καθεστώς δεν εκδημοκρατιστεί μετά το θάνατο του Φιντέλ Κάστρο. Οι Αμερικανοί μπίζνεσμεν έχουν ήδη ξεκινήσει δουλειές στην (ακόμη) κομμουνιστική Κούβα και ο συνάδελφός τους, πρόεδρος των ΗΠΑ, δεν μπορεί να το αγνοήσει.

Η… τραμπάλα με τον Πούτιν

Ο τρόπος με τον οποίο ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ και ο… παλαιός της Ρωσίας αναβίωσαν την κούρσα των πυρηνικών εξοπλισμών ήταν πράγματι ανεπανάληπτος. Το έκαναν σαν δυο παλιόφιλοι που τους αρέσει να μονομαχούν στο ροντέο κι ύστερα να τα πίνουν στο σαλούν.

Οταν ο Βλαντιμίρ Πούτιν αποκάλυψε ότι το νέο δόγμα της Ρωσίας προβλέπει όχι μόνο ανάπτυξη στρατηγικών πυρηνικών όπλων αλλά και επιλογή του «πρώτου πλήγματος» αν κριθεί ότι απειλείται η ύπαρξη του ρωσικού κράτους, ο Τραμπ άρπαξε πρόθυμα την πάσα, συμμετέχοντας στην «παρτίδα πυρηνικού πόκερ» («Forbes») που άνοιξε ο «φίλος» του. «Ας μπούμε, λοιπόν, σε κούρσα εξοπλισμών. Θα αφήνουμε πάντα ένα βήμα πίσω κάθε πυρηνικό μας αντίπαλο.

Επιτέλους, οι ΗΠΑ πρέπει να ενισχύσουν το πυρηνικό τους οπλοστάσιο ώσπου ο κόσμος να έλθει στα σύγκαλά του!», έγραψε στο Τwitter σπέρνοντας ρίγη ανησυχίας. Ολα αυτά ενώ το Κογκρέσο ερευνά αν το Κρεμλίνο συνέβαλε στην εκλογή του Τραμπ με κυβερνοεπιθέσεις χάκερ και πόλεμο προπαγάνδας κατά της Χίλαρι.
Στη Συρία οι Ρώσοι προχωρούν ερήμην της απερχόμενης διοίκησης Ομπάμα, κατηγορώντας την ότι «δυναμιτίζει» το μονοπάτι της επόμενης κυβέρνησης. «Οι σημερινοί ένοικοι του Λ. Οίκου φαντάστηκαν ότι μπορούν να πιέσουν τη Ρωσία και να παγιδεύσουν την επόμενη κυβέρνηση στην αντιρωσική γραμμή τους. Ας ελπίσουμε πως οι αντικαταστάτες τους θα αποδειχθούν σοφότεροι», τόνισε η εκπρόσωπος του ρωσικού ΥΠΕΞ.

Αφορμή, ένα από τα τελευταία διατάγματα που υπέγραψε ο Ομπάμα λίγο πριν εγκαταλείψει το Οβάλ Γραφείο, με το οποίο επιτρέπει την παράδοση ρουκετοβόλων και αντιαρματικών στους Σύρους αντάρτες που αντιμάχονται τη συμμαχία Ασαντ-Ρώσων-Ιρανών-Κούρδων.

Καζάνι η Λατινική Αμερική

Τα ζιζάνια στην… πίσω αυλή των ΗΠΑ

Η Βενεζουέλα καταρρέει, η ειρηνευτική συμφωνία κυβέρνησης-αριστερών ανταρτών στην Κολομβία απορρίφθηκε από το λαό, η Βραζιλία βυθίζεται σε οικονομική και πολιτική κρίση και η νέα φιλελεύθερη κυβέρνηση της Αργεντινής… κρυολόγησε για τα καλά. Αυτή είναι η εικόνα στην «πίσω αυλή των ΗΠΑ», τη Λατινική Αμερική, οι κοινωνίες της οποίας θυμίζουν καζάνι έτοιμο να εκραγεί. Το πρωτοφανές «μνημόνιο 20ετούς λιτότητας» που ψήφισε η Γερουσία της Βραζιλίας για να τιθασεύσει τα ελλείμματα απειλεί να τερματίσει πρόωρα τη θητεία του Μισέλ Τέμερ, ο οποίος αντικατέστησε την έκπτωτη λόγω αλλοίωσης του προϋπολογισμού του 2014, Ντίλμα Ρούσεφ. Βυθισμένος και ο ίδιος σε σκάνδαλα διαφθοράς και δικαστικές έρευνες -όπως το σύνολο του πολιτικού προσωπικού της Βραζιλίας- ο Τέμερ μοιάζει ανίκανος να διαχειριστεί την κρίση και να αποφύγει τις πρόωρες εκλογές το 2017.

Στη γειτονική Αργεντινή τελείωσε η περίοδος χάριτος του φιλελεύθερου προέδρου Μαουρίσιο Μάκρι. Βρίσκεται αντιμέτωπος με συνεχείς διαδηλώσεις και απεργίες επειδή ψαλίδισε τα κοινωνικά επιδόματα χωρίς να καταφέρει να αντιμετωπίσει τον πληθωρισμό και την ανεργία. Πρώτο εξιλαστήριο θύμα ήταν ο υπουργός Οικονομικών Αλφόνσο Πρατ-Γκάι, παρότι ξαναέβαλε τη χώρα στις αγορές.

Στη Βενεζουέλα παραμένει ενεργός ο φόβος μιας νέας αιματοχυσίας τη νέα χρονιά, όπως το 2014, καθώς η αντιπολίτευση αρνείται κάθε συζήτηση με τον Μαδούρο, παρά τις παραινέσεις του Βατικανού, και ο κόσμος έχει εξαγριωθεί από τα νομισματικά πειράματα της κυβέρνησης και τις τραγικές ελλείψεις σε τρόφιμα και φάρμακα.

ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΔΑΤΟΣ

[email protected]

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου της Κυριακής