Η συγκέντρωση υψηλού επιπέδου στην Ελβετία στις 15 και 16 Ιουνίου θα φέρει σε επαφή αρχηγούς κρατών, κυβερνήσεων και οργανισμών με στόχο την ανάπτυξη μιας κοινής αντίληψης για μια πορεία προς την ειρήνη στην Ουκρανία. Η Ρωσία δεν θα είναι παρούσα και η Σύνοδος Κορυφής στο θέρετρο Bürgenstock (πάνω από τη μαγευτική λίμνη της Λουκέρνης) δεν είναι η ίδια μια ειρηνευτική διαπραγμάτευση.
Ωστόσο, είναι πολύ σημαντικό να ασχοληθούμε με τη συγκέντρωση για δύο κυρίως λόγους. Πρώτον, η Ουκρανία προσέρχεται στις συζητήσεις ελπίζοντας να υποστηριχθεί το ειρηνευτικό σχέδιο δέκα σημείων που παρουσίασε ο Ζελένσκι τον Νοέμβριο του 2022. Δεν θα είναι και τα δέκα σημεία στην ημερήσια διάταξη στην Ελβετία, αλλά πολλά θα χρησιμεύσουν ως αφετηρία. Δεύτερον, με την επιβεβαίωση της παρουσίας εκπροσώπων από σχεδόν εκατό χώρες και διεθνείς-περιφερειακούς οργανισμούς, η σύνοδος της Λουκέρνης θα μπορούσε να είναι μια μεγάλη ευκαιρία για να επιδειχθεί η εκτεταμένη υποστήριξη προς την Ουκρανία από μη δυτικές χώρες, ακόμη και αν υπάρχουν αρκετές αξιοσημείωτες απουσίες, όπως η Κίνα.
Αυτή η Σύνοδος Κορυφής θα επικεντρωθεί σε τρία σημεία από το ειρηνευτικό σχέδιο δέκα σημείων της Ουκρανίας: πυρηνική ασφάλεια, επισιτιστική ασφάλεια και απελευθέρωση αιχμαλώτων πολέμου και απαχθέντων παιδιών από την Ουκρανία. Αυτά τα τρία σημεία προσδιορίστηκαν ως θέματα που μπορούν να οδηγήσουν σε θετική δέσμευση από διάφορες χώρες με διαφορετικά επίπεδα υποστήριξης για την Ουκρανία. Τα θέματα της πυρηνικής ασφάλειας και της επισιτιστικής ασφάλειας έχουν επίσης τεράστιες παγκόσμιες επιπτώσεις και η κεντρικότητά τους στη Σύνοδο Κορυφής βελτιώνει περαιτέρω τις πιθανότητες οι χώρες που είναι λιγότερο ειλικρινείς στην υποστήριξή τους στην Ουκρανία να είναι πρόθυμες να συμμετάσχουν.
Ποια είναι τα οφέλη από τη διεξαγωγή της Συνόδου Κορυφής; Ο πόλεμος του Κιέβου εναντίον της Ρωσίας δεν περιορίζεται στο πεδίο της μάχης. Οι διπλωματικές δεσμεύσεις, η παγκόσμια γνώμη και η διεθνής προσοχή επηρεάζουν την Ουκρανία στο να συνεχίσει να πιέζει κατά της απρόκλητης ρωσικής επιθετικότητας. Η Σύνοδος Κορυφής προσφέρει στην Ουκρανία και τους συμμάχους της την ευκαιρία να επιδείξουν αλληλεγγύη από όλο τον κόσμο και ένα φόρουμ για να τονίσουν τον αντίκτυπο που έχουν ο πόλεμος και τα εγκλήματα της Ρωσίας σε χώρες πέρα από την Ουκρανία. Αυτό έρχεται σε μια κρίσιμη στιγμή, καθώς ο πόλεμος στη Γάζα έχει κυριαρχήσει στα διεθνή πρωτοσέλιδα, η Ουκρανία αντιμετωπίζει μια επικίνδυνη ενεργειακή κατάσταση και οι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ προετοιμάζονται για την επερχόμενη Σύνοδο Κορυφής της Ουάσιγκτον.
Από τις 10 Ιουνίου, σχεδόν εκατό χώρες και οργανισμοί επιβεβαίωσαν τη συμμετοχή τους. Περίπου οι μισές επιβεβαιώσεις προέρχονται από χώρες εκτός Ευρώπης, συμπεριλαμβανομένης της Χιλής, της Ταϊλάνδης, του Μαρόκου, του Κατάρ και του Πράσινου Ακρωτηρίου. Ωστόσο, αρκετές χώρες με επιρροή, συμπεριλαμβανομένης της Βραζιλίας, της Τουρκίας και της Νότιας Αφρικής, δεν έδειχναν ότι θα παραστούν. Η Ινδία είπε ότι θα λάβει μέρος, αλλά δεν είναι ακόμη σαφές σε ποιο επίπεδο.
Η απουσία Μπάιντεν
Ποιο είναι το μειονέκτημα της Συνόδου Κορυφής; Παρά τις τεράστιες προσπάθειες της Ουκρανίας, συμπεριλαμβανομένων των εκτεταμένων και παθιασμένων διεθνών ταξιδιών του Ζελένσκι, των τηλεφωνημάτων και των δηλώσεων που ενθαρρύνουν τη συμμετοχή από όλες τις χώρες και τους οργανισμούς που προσκλήθηκαν, αυτός ο στόχος δεν έχει επιτευχθεί πλήρως. Η Κίνα ήταν το κύριο επίκεντρο της προσέγγισης της Ουκρανίας, μαζί με άλλες χώρες που θεωρούνται κοντά στη Ρωσία. Η Κίνα ανακοίνωσε ότι δεν θα στείλει εκπρόσωπο. Αλλες αξιοσημείωτες απουσίες από χώρες του οαγκόσμιου Νότου περιλαμβάνουν τη Σαουδική Αραβία και το Πακιστάν. Η Ουκρανία διατηρεί από καιρό μια προσεκτική σχέση με την Κίνα, ειδικά δημόσια, καθώς προσπάθησε να φέρει την Κίνα πιο κοντά και να απομακρύνει τη φιλία «χωρίς όρια» του Πεκίνου με τη Ρωσία.
Στον πρόσφατο Διάλογο Shangri-La στη Σιγκαπούρη, ο Ουκρανός πρόεδρος κατηγόρησε την Κίνα ότι προσπαθεί να υπονομεύσει τη Σύνοδο Κορυφής, λέγοντας ότι η Ρωσία, χρησιμοποιώντας την κινεζική επιρροή στην περιοχή, χρησιμοποιώντας επίσης Κινέζους διπλωμάτες, κάνει τα πάντα για να διαταράξει τη Σύνοδο Κορυφής για την ειρήνη Πρόσθεσε τις κατηγορίες, λέγοντας ότι η Ουκρανία έχει στοιχεία ότι η Κίνα βοηθά τις πολεμικές προσπάθειες της Μόσχας. Πέρα από τον παγκόσμιο Νότο, άλλες απουσίες είναι αξιοσημείωτες.
Παρά το σοβαρό λόμπι της Ουκρανίας για να παρευρεθεί, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν δεν θα είναι στη Σύνοδο Κορυφής. Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα εκπροσωπηθούν από την αντιπρόεδρο Kαμάλα Χάρις και τον σύμβουλο Εθνικής Ασφάλειας Τζέικ Σάλιβαν. Δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα στις σχέσεις ΗΠΑ-Ουκρανίας, αλλά ο Μπάιντεν πρέπει μετά τη Νορμανδία, το Παρίσι και την Απουλία να είναι παρών σε κορυφαία εκδήλωση των μεγαλύτερων δωρητών του Δημοκρατικού Κόμματος στην Καλιφόρνια. Επιπλέον, ο Ζελένσκι αναμένεται να παραστεί στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ για τα 75 χρόνια στην Ουάσιγκτον (9-11 Ιουλίου).
Οι προϋποθέσεις για ειρήνη
Τι πρέπει να συμβεί για να υπάρξει πραγματική ειρήνη στην Ουκρανία; Μια κατάπαυση του πυρός κατόπιν διαπραγματεύσεων ή συμβιβασμός που επιτρέπει στη Ρωσία να συνεχίσει να κατέχει ουκρανικό έδαφος και να κακοποιεί Ουκρανούς πολίτες δεν θα είναι αποδεκτή από το Κίεβο, ούτε θα πρέπει να ληφθεί υπόψη από τους υποστηρικτές του, που κατανοούν την απειλή που θέτει η Ρωσία. Για να επιτύχει μια βιώσιμη ειρήνη, η Ουκρανία χρειάζεται συνεχή υποστήριξη στο πεδίο της μάχης για να υπερασπιστεί το έδαφός της και να ανακτήσει το έδαφος που κατέχει αυτή τη στιγμή η Ρωσία. Ο Μπάιντεν ήρε πρόσφατα ορισμένους περιορισμούς στη χρήση αμερικανικών όπλων από την Ουκρανία για να χτυπήσει στρατιωτικούς στόχους μέσα στη Ρωσία. Αυτή ήταν μια σημαντική αλλαγή, αλλά εξακολουθούν να υπάρχουν πάρα πολλοί περιορισμοί στην ικανότητα της Ουκρανίας να χτυπήσει στρατιωτικούς στόχους στη Ρωσία με αμερικανικά όπλα. Για να βοηθήσει την Ουκρανία να έρθει πιο κοντά σε μια δίκαιη και βιώσιμη ειρήνη, θα πρέπει να άρει αυτούς τους περιορισμούς, οι οποίοι θα έδιναν στην Ουκρανία μεγαλύτερη ικανότητα να αμυνθεί.