Οι καυτές ημέρες του καλοκαιριού, σύμφωνα με τη διατροφολόγο Γεωργία Καπώλη, αυξάνουν την ανάγκη για επαρκή ενυδάτωση (πρόσληψη υγρών), εφόσον οι απώλειες υγρών μέσω εφίδρωσης επιβάλλουν την άμεση πλήρωσή τους. Η επαρκής κάλυψη των αναγκών του οργανισμού σε υγρά είναι αναγκαία όλο το χρονικό διάστημα, αν αναλογιστεί κάποιος ότι το 50-60% του ανθρώπινου σώματος αποτελείται από νερό. Το νερό, άλλωστε, βοηθά στις βασικές λειτουργίες του ανθρώπινου σώματος:
- Τη μεταφορά θρεπτικών συστατικών, οξυγόνου, ορμονών, ενζύμων και γλυκόζης στα κύτταρα.
- Την αποβολή τοξινών και άχρηστων ουσιών από το σώμα.
Δεν είναι τυχαίο ότι χωρίς νερό δεν αντέχει ο άνθρωπος παραπάνω από τρεις ημέρες. Το σώμα χρειάζεται δύο λίτρα υγρών την ημέρα, καθώς τόση είναι η ποσότητα του νερού που χάνουμε καθημερινά μέσω των άδηλων απωλειών (δέρμα και πνεύμονες), μέσω του ιδρώτα, των ούρων και των κοπράνων.
Τι προβλήματα έχετε αν δεν προσλαμβάνετε επαρκή υγρά;
Η ανεπαρκής πρόσληψη υγρών έχει παρενέργειες. Μειώνεται ο όγκος του πλάσματος του αίματος με αποτέλεσμα την ανεπαρκή τροφοδότηση του σώματος με αίμα και οξυγόνο. Χωρίς νερό, ο εγκέφαλος, οι μύες και τα άλλα όργανα του σώματος δεν μπορούν να λειτουργήσουν σωστά. Τα συμπτώματα είναι κόπωση, δυσκοιλιότητα, κυκλοφορικά προβλήματα, μυϊκές κράμπες και θερμοπληξία, διαταραχή συγκέντρωσης και μνήμης.
Διατροφή: Η ενυδάτωση επιτυγχάνεται μόνο με την κατανάλωση νερού;
Η απάντηση βρίσκεται όχι μόνο στην κατανάλωση νερού, αλλά και σε τρόφιμα που έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε νερό (π.χ. καρπούζι, πεπόνι, καρότα, μαρούλι, ντομάτα, μπρόκολο, μήλα, πορτοκάλια, γκρέιπφρουτ, γιαούρτι, γάλα, χυμοί).
Ωστόσο, το νερό δεν αποτελεί το μόνο υγρό για την ενυδάτωση του οργανισμού. Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Ιατρικής της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ, τα ροφήματα με καφεΐνη συμβάλλουν στην κάλυψη των ημερήσιων αναγκών σε υγρά παρόμοια με τα μη καφεϊνούχα ροφήματα. Μία εναλλακτική πρόταση στη διατροφή αποτελούν τα παγωμένα ροφήματα (π.χ. τσάι), τα οποία αποτελούν τους καλοκαιρινούς μήνες έναν απολαυστικό και γευστικό τρόπο να ενυδατωθούμε χωρίς να επιβαρυνόμαστε με θερμίδες και ζάχαρη. Συγκεκριμένα, η καθημερινή κατανάλωση 3-4 ποτηριών τσαγιού καλύπτει το 1/3 των αναγκών του οργανισμού σε υγρά.
Καύσωνας: Ενυδατωθείτε και αδυνατίστε με αντιοξειδωτικά!
Οταν το ρόφημα το οποίο επιλέγουμε για να ενυδατωθούμε είναι πλούσιο και σε αντιοξειδωτικές ουσίες, το όφελος για τον οργανισμό μας είναι διπλό. Η υψηλή περιεκτικότητα του πράσινου τσαγιού σε αντιοξειδωτικά (κατεχίνες) βοηθά τόσο στην αποβολή τοξινών από το σώμα όσο και στον έλεγχο του σωματικού βάρους.
Σύμφωνα με έρευνες, οι κατεχίνες ενισχύουν τον μεταβολισμό, αυξάνοντας τις καθημερινές καύσεις του οργανισμού. Μελέτες που περιλάμβαναν χορήγηση αφεψήματος πράσινου τσαγιού έδειξαν πως θα μπορούσε να αυξήσει κατά 3%-4% την ενέργεια που καταναλώνουμε καθημερινά, δηλαδή καθιστά τον ανθρώπινο μεταβολισμό ικανό να «καίει» περίπου 67 θερμίδες επιπλέον την ημέρα.
Καύσωνας: Σημαντική παράμετρο στην αντιμετώπιση του καύσωνα αποτελεί και η διατροφή
Πρώτα από όλα, δεδομένου ότι η αποβολή θερμότητας από τον ανθρώπινο οργανισμό γίνεται κυρίως μέσω της εφίδρωσης, η επαρκής πρόσληψη νερού (παραπάνω από 8 ποτήρια την ημέρα) κατά τις ζεστές μέρες κρίνεται αναγκαία, προκειμένου να αναπληρωθούν τα υγρά που χάνονται με τον ιδρώτα. Ωστόσο, αξίζει να σημειωθεί ότι δεν θα πρέπει να περιμένετε να διψάσετε για να πιείτε νερό, μια και τότε ο οργανισμός σας έχει ήδη αφυδατωθεί.
Συνεπώς, για να αναπληρώνονται οι απώλειες των υγρών συνιστάται η κατανάλωση τροφίμων πλούσιων σε νερό, όπως καρπούζι, πεπόνι, καρότα, μαρούλι, ντομάτα, μπρόκολο, μήλα, πορτοκάλια, γκρέιπφρουτ και γιαούρτι. Επιπρόσθετα, συνιστάται η πρόσληψη αλμυρών σνακ ώστε να αναπληρωθούν οι ηλεκτρολύτες που χάνονται μέσω του ιδρώτα.
Τέλος, όσον αφορά στην επαρκή πρόσληψη υγρών κατά τη διάρκεια του καύσωνα, θα πρέπει να αποφεύγονται ο καφές, το τσάι και τα αναψυκτικά, μια και αυξάνουν τη διούρηση και κατ’ επέκταση την απώλεια υγρών από το σώμα.
Επιπλέον, οι μυϊκές κράμπες που παρατηρούνται τις ιδιαίτερα θερμές μέρες του καλοκαιριού επιβάλλουν την πρόσληψη τροφών πλούσιων σε κάλιο (ντομάτες, μπανάνες, πορτοκάλια, σταφίδες, σπανάκι, κόκκινες πιπεριές, βερίκοκα). Κατά τη διάρκεια του καύσωνα καλό είναι να αποφεύγεται διατροφή πλούσια σε λίπος στη διατροφή σας (γλυκά, κόκκινα κρέατα, σάλτσες, τηγανητά), μια και αυξάνουν την παραγωγή θερμότητας κατά τον μεταβολισμό τους.
Τέλος, για την ορθότερη αντιμετώπιση του καύσωνα δεν θα πρέπει να ξεχνάτε και τα παρακάτω:
- Πίνετε άφθονο νερό και χυμούς, κρύο τσάι, γάλα.
- Αποφύγετε τα αλκοολούχα ποτά, ιδίως κατά τη διάρκεια της ημέρας και κατά την παραμονή σας κάτω από τον ήλιο.
- Αποφύγετε τις βαριές σάλτσες και τα τηγανητά.
- Δώστε προτεραιότητα στα λαχανικά και στα φρούτα.
- Αν η ιδέα του μαγειρέματος σας ζεσταίνει, φάτε για κύριο γεύμα κρύες σαλάτες με πατάτες ή ζυμαρικά ή κινόα ή κοτόπουλο βραστό ή ψητό ή όσπρια ή αβγά βραστά.
- Προτιμήστε τα ψάρια και ειδικά αυτά με λίγα λιπαρά (γαλέος, τσιπούρα, φαγκρί, συναγρίδα) και το κρέας με χαμηλά λιπαρά (κοτόπουλο, γαλοπούλα) από το κόκκινο κρέας.
- Αποφύγετε τα γλυκά, τα αναψυκτικά και γενικά τις μεγάλες ποσότητες ζάχαρης.
- Τρώτε σχετικά αλατισμένα φαγητά, καθώς με τον ιδρώτα αφενός χάνονται σημαντικά ποσά νατρίου από τον οργανισμό τα οποία πρέπει να αναπληρωθούν, αφετέρου το αλάτι βοηθά στην εξοικονόμηση υγρών από τον οργανισμό.
- Αποφύγετε τα πολύ καυτά ή ζεστά φαγητά.
- Προτιμήστε δροσιστικά επιδόρπια όπως γιαούρτι, ζελέ ή παγωτά με χαμηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη και λίπος.
- Αποφύγετε οποιαδήποτε κίνηση μετά τα κύρια γεύματα της ημέρας (π.χ. περπάτημα, δουλειές στο σπίτι, μπάνιο).
- Αποφύγετε να διατηρείτε εκτός ψυγείου τρόφιμα ευαίσθητα σε υψηλές θερμοκρασίες, όπως το γάλα, το τυρί κ.ά.
- Μην εκτίθεστε στον ήλιο από τις 12 το μεσημέρι μέχρι τις 4 το απόγευμα.
- Αποφύγετε την εξαντλητική σωματική εργασία και άσκηση.
- Ακολουθήστε μικρά και συχνά γεύματα.
- Μην κυκλοφορείτε χωρίς γυαλιά ηλίου, καπέλο και ανοιχτόχρωμα ρούχα.
- Να προσέχετε την ενυδάτωση των ιδιαίτερα ευπαθών ομάδων όπως οι ηλικιωμένοι. Τα βρέφη και τα παιδιά να παραμένουν σε δροσερούς χώρους.