Δεν νομίζω πως υπάρχει άνθρωπος που να εργάζεται στη βιομηχανία του θεάματος και να μην έχει φανταστεί -ή κάνει πρόβα στον καθρέφτη- το να κρατάει ένα βραβείο Οσκαρ, ευχαριστώντας συνεργάτες και αγαπημένους. Το χρυσό αγαλματίδιο της Ακαδημίας Κινηματογραφικών Τεχνών και Επιστημών είναι ίσως το πιο διαδεδομένο και ποθητό βραβείο για έναν καλλιτέχνη, ενώ φέρει ενδιαφέρουσα ιστορία, γεμάτη χαριτωμένα ανέκδοτα.

Γιατί «Οσκαρ»

Η προέλευση του ονόματος «Οσκαρ» δεν είναι εξακριβωμένη. Η πιο δημοφιλής θεωρία θέλει ως «νονά» του βραβείου την (τότε βιβλιοθηκονόμο) της Ακαδημίας, Μάργκαρετ Χέρικ. Οταν είδε το αγαλματίδιο για πρώτη φορά, αναφώνησε: «Μοιάζει με τον θείο μου, τον Οσκαρ».

Αξίζει να σημειωθεί πως η Χέρικ ήταν ιδρυτικό μέλος της Ακαδημίας, χάρη στην οποία μπόρεσαν να εδραιωθούν η βιβλιοθήκη και το ερευνητικό κέντρο. Το 1953, διαπραγματεύτηκε τους όρους του πρώτου συμβολαίου για τηλεοπτική μετάδοση, προσφέροντας στην Ακαδημία οικονομική αυτονομία και καθιστώντας εφικτό αυτό που απολαμβάνουμε όλοι σήμερα: να βλέπουμε τα Οσκαρ από τον καναπέ μας.

Αν και ουδέποτε επιβεβαίωσε τη θεωρία για την προέλευση του ονόματος, η Ακαδημία υιοθέτησε επίσημα το όνομα «Οσκαρ» το 1939 και, έτσι, ο θείος της Μάργκαρετ Χέρικ έγινε ο διασημότερος «μπάρμπας» στην κινηματογραφική βιομηχανία.

Το εμβληματικό αγαλματίδιο έχει ύψος περίπου 35 εκατοστά και ζυγίζει 250 γραμμάρια. Κατασκευασμένο από επιχρυσωμένο μπρούντζο, απεικονίζει έναν ιππότη που κρατά σπαθί, στεκόμενος πάνω σε μια μπομπίνα φιλμ. Σχεδιάστηκε από τον γλύπτη Τζορτζ Στάνλεϊ το 1929 και παραμένει σε μεγάλο βαθμό αμετάβλητο μέχρι σήμερα. Η μπομπίνα είναι χαραγμένη με πέντε ακτίνες, που αντιπροσωπεύουν τους πέντε κλάδους της Ακαδημίας: ηθοποιούς, σκηνοθέτες, παραγωγούς, τεχνικούς και σεναριογράφους.

Το αρχικό Οσκαρ ήταν χυτευμένο σε μπρούντζο και επικαλυμμένο με χρυσό, ωστόσο, κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, η Ακαδημία έλιωσε τα αγαλματίδια για να εξοικονομήσει πόρους. Για τρία χρόνια, από το 1942 έως το 1945, οι νικητές λάμβαναν βαμμένα ξύλινα αντίγραφα. Μετά τον πόλεμο, η Ακαδημία επέστρεψε στον επιχρυσωμένο μπρούντζο.

Η τελετή

Λόγω της μυστικότητας της ψηφοφορίας, τα αγαλματίδια που απονέμονται στους νικητές είναι κενά, δεν φέρουν πληροφορίες ονόματος και ταινίας. Μετά την τελετή, οι νικητές τα επιστρέφουν στην Ακαδημία, για να χαραχθούν, και τα παίρνουν οριστικά ύστερα από μερικές εβδομάδες, για να τοποθετηθούν, συνήθως, στο πιο περίοπτο μέρος του σπιτιού ή του γραφείου, πάνω σ’ ένα τζάκι ή σ’ ένα πιάνο με ουρά.

Υπάρχει, βέβαια, και η περίπτωση της Γκουίνεθ Πάλτροου, η οποία έχει παραδεχθεί πως χρησιμοποιεί το Οσκαρ της (με το οποίο βραβεύτηκε για την ταινία «Ερωτευμένος Σαίξπηρ») για να κρατάει ανοιχτή την πόρτα του κήπου.

Η Κέιτ Γουίνσλετ, που κέρδισε Οσκαρ ερμηνείας για την ταινία «Σφραγισμένα χείλη» («The Reader»), αποκάλυψε πως το Οσκαρ της βρίσκεται στο μπάνιο, για να μπορούν οι καλεσμένοι της να το αγγίζουν και να κάνουν τη δική τους πρόβα στον καθρέφτη, χωρίς να ντρέπονται μήπως κάποιος τους παρεξηγήσει.

Και, κάπως έτσι, οι πιθανότητες να εκφωνήσω λόγο μ’ ένα Οσκαρ ανά χείρας αυξάνονται. Αρκεί να καταφέρω να τρυπώσω στο μπάνιο της Κέιτ…