Τα καλά νέα είναι ότι η ανάπτυξη τροφοδοτεί τα έσοδα και δημιουργεί πλεονάσματα στον Προϋπολογισμό. Προσοχή, τα πλεονάσματα είναι πρωτογενή, δηλαδή χωρίς τις δαπάνες για την εξυπηρέτηση του χρέους, οι οποίες όταν συμπεριληφθούν μετατρέπουν το τελικό δημοσιονομικό αποτέλεσμα σε έλλειμμα.

Ωστόσο, είναι σημαντικό ότι τα δημόσια έσοδα είναι αυξημένα κατά 7,5% σε σχέση με τις προβλέψεις, ενώ και οι δαπάνες έχουν συγκρατηθεί, με αποτέλεσμα στο επτάμηνο το πρωτογενές πλεόνασμα να υπερβαίνει τα 3,5 δισεκατομμύρια ευρώ.

Υπενθυμίζουμε ότι στο Πρόγραμμα Σταθερότητας που έχει κατατεθεί στις Βρυξέλλες προβλέπεται για φέτος πλεόνασμα 1,1%, αλλά από την πορεία των κρατικών εισπράξεων έως τώρα φαίνεται ότι ο στόχος θα υπερκαλυφθεί και θα διαμορφωθεί στο 1,5% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος.

Η δημοσιονομική πρόοδος έχει επιτευχθεί χωρίς την αύξηση της φορολογίας, η συνταγή των υπερπλεονασμάτων που είχε ακολουθήσει η κυβέρνηση Τσίπρα μέσα από την εκτίναξη όλων των φορολογικών συντελεστών σε βάρος της πραγματικής οικονομίας δεν είχε βιώσιμο χαρακτήρα.

Το ερώτημα είναι πλέον τι μπορεί να γίνει με τα πρόσθετα έσοδα και πώς πρέπει να αξιοποιηθεί το δημοσιονομικό μαξιλάρι προς όφελος της κοινωνίας αλλά και της ανάπτυξης. Η θετική πορεία φέτος δεν προεξοφλεί αντίστοιχα αποτελέσματα και το 2024, όταν ο πήχης των πλεονασμάτων θα τεθεί πιο ψηλά από την Ευρώπη και θα απαιτεί μεγαλύτερη προσπάθεια.

Στο οικονομικό επιτελείο υπάρχουν αρκετές σκέψεις για το πού θα κατευθυνθεί μέρος του υπερπλεονάσματος. Το βέβαιο είναι ότι πρέπει να συνεχισθεί η στήριξη της μέσης οικογένειας σε ό,τι αφορά την ακρίβεια στα τρόφιμα, που εξακολουθεί να κινείται με διψήφια ποσοστά. Ηδη ο Μητσοτάκης έχει δηλώσει ότι το Market Pass μπορεί να επεκταθεί εάν οι συνθήκες στην αγορά δεν εξομαλυνθούν και όπως φαίνεται θα υπάρξει σχετική εξαγγελία στη Διεθνή Εκθεση Θεσσαλονίκης.

Απαιτείται όμως να διατηρηθούν «στρατηγικά αποθέματα» στα δημόσια ταμεία, κανείς δεν μπορεί να προβλέψει έκτακτες καταστάσεις, όταν μάλιστα οι τιμές στο φυσικό αέριο τραβούν ξανά την ανηφόρα, και δεν αποκλείεται η λήψη μέτρων για την ενεργειακή στήριξη νοικοκυριών και επιχειρήσεων. Για αυτό και το υπουργείο Οικονομικών προσγειώνει τις προσδοκίες για «γενικευμένες παροχές».

Η διάθεση των πόρων πρέπει να έχει και αναπτυξιακό χαρακτήρα, ώστε να υπάρχει το στοιχείο της ανταποδοτικότητας, που θα δημιουργήσει τις συνθήκες για τόνωση των δημοσίων εσόδων.

Για παράδειγμα, η μείωση φορολογικών συντελεστών μπορεί να είναι πιο αποτελεσματική από ένα επίδομα μιας χρήσης όχι μόνο στην ενίσχυση των οικογενειακών προϋπολογισμών, αλλά και στην αναχαίτιση του πληθωρισμού. Ολα αξιολογούνται από το οικονομικό επιτελείο και θα αποφασισθούν από τον πρωθυπουργό.

Πρέπει, όμως, παράλληλα να παρουσιασθεί η πολιτική κατά της φοροδιαφυγής, ώστε να σταματήσουν να λαμβάνουν ενισχύσεις άνθρωποι που εμφανίζονται ως «χαμηλοεισοδηματίες» επειδή δεν εκδίδουν αποδείξεις και μένουν εκτός μέτρων ζευγάρια μισθωτών, που δηλώνουν όλα τα έσοδά τους.

Αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής για πιο δίκαιη κατανομή των δημοσιονομικών πλεονασμάτων. Ειδάλλως ένα μέρος των ενισχύσεων θα προέρχεται από τους συνεπείς φορολογουμένους και θα κατευθύνεται στους «καταφερτζήδες» που φαίνονται στα χαρτιά άποροι, αλλά φοροδιαφεύγουν «εις υγείαν των κορόιδων».