Ως «παλιάς κοπής» δημοσιογράφος, θα τον ρωτούσα, όσο ευγενικά μπορούσα, επειδή ήταν φιλοξενούμενός μας, σε τι απέβλεπε με επισκέψεις που ξύνουν πληγές. Στη Θεσσαλονίκη, πρώτο σταθμό της επίσκεψής του, πέρα από το να δει το έργο της ανέγερσης του Μουσείου Ολοκαυτώματος, στο οποίο έχει συνεισφέρει και η Γερμανία, προς τι το αίτημα της συνάντησης με τις κυρίες της εβραϊκής κοινότητας που οι ναζί ξεπάτωσαν από τη Θεσσαλονίκη, από τα Γιάννενα και σε όποιο άλλο μέρος της Ελλάδας.

Φιλόφρονα δέχθηκαν να τον συναντήσουν οι γυναίκες, αλλά τι είχαν να προσθέσουν στις γνώσεις του προέδρου από την τραγωδία που έζησαν στο ναζιστικό στρατόπεδο, νέα κορίτσια αρπαγμένα από την αγκαλιά της μάνας τους, με το κίτρινο άστρο στην καρδιά τους. Αποχωρίστηκαν στο τρένο από τους δικούς τους. Και δεν τους είδαν ποτέ πια.

Οι «επισκέψεις» αυτές που συνοδεύονται από «συγγνώμες» θα έπρεπε να προβληματίζουν και αυτούς που τις λένε. Ηχούν τόσο κενές, μετά από ογδόντα τέσσερα χρόνια, καθώς η θηριωδία των γερμανικών δυνάμεων κατοχής γράφτηκε ανεξίτηλα στη συλλογική μνήμη.

Αν είχα τη δυνατότητα θα τον ρωτούσα, όσο ευγενικά, και γιατί επέλεξε να επισκεφθεί τη Κάνδανο και να εναποθέσει στεφάνι στο μνημείο των δολοφονηθέντων, προσθέτοντας μία ακόμη «συγγνώμη», όταν στέκονται ερείπια της θηριωδίας των κατοχικών δυνάμεων που τιμώρησαν παραδειγματικά τη μικρή πόλη, έξω από τα Χανιά, επειδή οι άντρες της αντιστάθηκαν. Τους εκτέλεσαν όλους, έναν προς ένα. Δεν ξέρω αν μένει ακόμη και η πινακίδα που κάρφωσαν στο τοίχο, αφού έκαψαν και ισοπέδωσαν τη Κάνδανο: «…κατεστράφη εκ θεμελίων διά να μην επαναοικοδομηθεί ποτέ».

Ο κ. Σταΐνμάιερ νομίζει ότι με τις επισκέψεις του αυτές δεν ξύνει πληγές; Ζουν εγγόνια και συγγενείς τους στην Κάνδανο. Κάθε χρόνο, στις 3 Ιουνίου, από τα μικρά τους χρόνια, βιώνουν τα όσα έγιναν από τον στρατό κατοχής στο φαράγγι, πριν από το χωριό, με το τέλος της Μάχης της Κρήτης, για να τους τιμωρήσουν.

Οι σύμβουλοί του θα του είπαν ότι ο Ελληνας πρωθυπουργός είναι πολύ ευγενής άνθρωπος. Αυτό που ίσως δεν θα του είπαν είναι πόσες ιστορίες είχε ακούσει από τον πατέρα του, που πρωτοστάτησε στην Αντίσταση, που δικάστηκε και καταδικάστηκε δύο φορές σε θάνατο από τους Γερμανούς. Ούτε ίσως ότι η Πρόεδρος της Δημοκρατίας υπηρέτησε με αφοσίωση τη Δικαιοσύνη και ως εγκρατής και του Διεθνούς Δικαίου.

Η απάντησή του Γερμανού προέδρου προς τον πρωθυπουργό της Ελλάδας και την Προέδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας, που έθεσαν το θέμα των γερμανικών επανορθώσεων, ήταν στην καλύτερη περίπτωση ανιστόρητη, αν όχι προσβλητική. «Γι’ αυτούς νομικά το ‘κατοχικό δάνειο ‘από την Τράπεζα της Ελλάδος -που δεν επέστρεψαν- θεωρείται λήξαν»; Στη Νομική του Γκίσεν ο κ. Σταϊνμάιερ διδάχθηκε ότι το Διεθνές Δίκαιο εφαρμόζεται α λα καρτ;