Η οικονομία είναι και «παίγνιο» ψυχολογίας. Εάν το επιχειρηματικό κλίμα βελτιωθεί και η καταναλωτική εμπιστοσύνη παραμείνει σε υψηλά επίπεδα, τότε η ανάπτυξη θα συνεχισθεί με υψηλότερους ρυθμούς από τους αντίστοιχους της ευρωζώνης, όπως προβλέπει και η Κομισιόν.
Σημείο-κλειδί για την πορεία της αγοράς είναι οι τιμές της ενέργειας. Ενθαρρυντικό στοιχείο συνιστά η κατάρρευση των τιμών του φυσικού αερίου σε επίπεδα προ έναρξης του πολέμου στην Ουκρανία. Χθες τα συμβόλαια στην αγορά του Αμστερνταμ έκλεισαν στα 71 ευρώ ανά μεγαβατώρα, δηλαδή χαμηλότερα κατά 47% σε σχέση με τον Δεκέμβριο, ενώ οι εκτιμήσεις των μετεωρολόγων για ήπιο καιρό το επόμενο τρίμηνο στην Ευρώπη συμβάλλουν στην αποκλιμάκωση των τιμών.
Η μείωση στο φυσικό αέριο θα οδηγήσει σε χαμηλότερες πτήσεις και τον πληθωρισμό, καθώς η ενέργεια έχει σημαντικό μερίδιο στη διαμόρφωση του κόστους παραγωγής και, εάν δεν υπάρξει κάποια αναζωπύρωση στις αγορές, τότε τα χειρότερα τα έχουμε ήδη περάσει.
Ολα αυτά επηρεάζουν εμμέσως και το πολιτικό κλίμα. Διαφορετική θα είναι η κατάσταση εάν οι κάλπες στηθούν με το φυσικό αέριο σε τιμές-ρεκόρ και άλλη εάν κατρακυλούν, που σημαίνει ότι το Δημόσιο δεν θα χρειάζεται να καταβάλλει σημαντικές επιδοτήσεις για να περιορίζει τους φουσκωμένους λογαριασμούς σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις, ενώ η ακρίβεια δεν θα τροφοδοτείται από την ενεργειακή κρίση.
Ανεξάρτητα πάντως από την πορεία των πραγμάτων, ο Μητσοτάκης μπορεί να απευθυνθεί στους πολίτες δηλώνοντας ότι δεν κατέφυγε σε πρόωρες κάλπες πέρυσι το φθινόπωρο, αλλά προτίμησε να αντιμετωπίσει τις δυσκολίες του χειμώνα χωρίς να αναζητά άλλοθι ή παράθυρα ευκαιρίας, που μεταξύ μας ήταν ορθάνοιχτα όλη την περίοδο της τετραετίας.
H «κομμουνιστική απειλή» στις ΗΠΑ
Η καταστροφολογία του ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει σχέση με την πραγματικότητα, ούτε δίνει απαντήσεις στις προκλήσεις της επόμενης τετραετίας. Ενα σημαντικό τμήμα των κοινωνικών δυνάμεων διαπιστώνει ότι η κυβέρνηση προχωρά τις μεταρρυθμίσεις και διαθέτει ένα σχέδιο για το αύριο. Το μήνυμα για την οικονομία είναι «καλύτεροι μισθοί για όλους», ενώ το δίλημμα μεταξύ κυβερνητικής σταθερότητας ή αχαρτογράφητων νερών παραμένει ισχυρό, όταν μάλιστα ο Τσίπρας δεν διαθέτει ούτε αξιόπιστο πρόγραμμα ούτε διαθέσιμους πολιτικούς εταίρους.
Τα περί «προοδευτικής διακυβέρνησης» ακούγονται σαν ανέκδοτο μετά τη συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝ.ΕΛ., ενώ σκοντάφτουν στους αριθμούς, η αξιωματική αντιπολίτευση μπαίνει στην εκλογική χρονιά βλέποντας το προβάδισμα της Ν.Δ. να βρίσκεται στις 8 μονάδες.
Κάθε κάλπη έχει τα δικά της μυστικά, όμως στο χέρι της κυβέρνησης είναι να παραμείνει προσηλωμένη στους στόχους της και να θέσει την ατζέντα των εκλογών. Εάν μάλιστα «γυρίσει το χαρτί» διεθνώς και οι τιμές της ενέργειας συνεχίσουν να κινούνται σε χαμηλά επίπεδα, ένας λόγος παραπάνω για να αισθάνεται δικαιωμένος ο Μητσοτάκης που επέλεξε να εξαντλήσει την τετραετία. Αλλωστε, το 4 + 4 είναι πάντα μεγαλύτερο από το 2 + 4.