Για τους οπαδούς της θεωρίας, η εκπνοή της συνθήκης του 1923 θα επιτρέψει στη μεγάλη μουσουλμανική χώρα να «αποτινάξει» την εξάρτησή της από τη Δύση και να εκμεταλλευτεί ανεμπόδιστα το πετρέλαιο και τον υπόλοιπο φυσικό της πλούτο. Απελευθερωμένη από τα δυτικά δεσμά, η Τουρκία θα ξαναγίνει υπερδύναμη, όπως στο απόγειο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, τον 16ο και 17ο αιώνα.

Και θα ζήσουν αυτοί καλά κι εμείς χειρότερα… Ο Τούρκος ακαδημαϊκός Οζάν Οζαβτζί εκτιμά πως οι περίεργες αυτές δοξασίες έχουν τις ρίζες τους σε απολύτως προβλέψιμους ψυχολογικούς μηχανισμούς, σχετικούς με την ανάγκη δημιουργίας ισχυρής εθνικής ταυτότητας και κατασκευής εχθρών, που θα την ενδυναμώσουν έτι περαιτέρω. Από την πλευρά του, ο ιστορικός Γκιοκχάν Τσετίνσαγια επισημαίνει ότι οι θεωρίες συνωμοσίας γύρω από τη Λωζάννη δεν είναι καινοφανείς, αλλά ανιχνεύονται στα αντισημιτικά και ισλαμο-εθνικιστικά γραπτά του Τζεβάτ Ριχάτ Ατιλχάν, ενός φιλοναζιστή συγγραφέα και πολιτικού, όπως και του ποιητή Νετζίπ Φαζίλ Κίσακιουρεκ, αγαπημένου λογοτέχνη του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Τη δεκαετία του ’50 οι Ατιλχάν και Κίσακιουρεκ χαρακτήριζαν τη Συνθήκη της Λωζάννης «εβραϊκή συνωμοσία με εγκέφαλο τον αρχιραβίνο Χαΐμ Ναχούμ», σύμβουλο της τουρκικής αντιπροσωπείας στις διαπραγματεύσεις. Κατά την άποψή τους, το κείμενο αποτέλεσε μεγάλη ήττα για την Τουρκία, εξαιτίας των εδαφικών και οικονομικών απωλειών που της επέφερε μέσω των φανερών και «μυστικών» του διατάξεων.

Αδειάζοντας μάλιστα τον Κεμάλ, που δεν βρισκόταν πια στη ζωή, οι δύο εθνικιστές λόγιοι συνέδεσαν την κατάργηση του Χαλιφάτου το 1924 με την «ηθική, εθνική και θρησκευτική κατάπτωση» της τουρκικής κοινωνίας. Ευτυχώς που ήρθε ο «σωτήρας» Ερντογάν να βάλει τα πράγματα στη θέση τους.